ЗіУ-10 (таксама ЗіУ-683) — шарнірна-сучленены трохвосевы варыянт расійскага тралейбуса ЗіУ-9. Першыя эксперыментальныя ўзоры былі пабудаваныя ў 1978 годзе. У 1986 годзе завод імя Урыцкага асвоіў выпуск шарнірна-сучлененага трохвосевага тралейбуса асабліва вялікай умяшчальнасці ЗіУ-683Б з тырыстарна-імпульснай сістэмай кіравання (ТІСУ), якая дазваляе эканоміць да 25 % электраэнергіі. У далейшым гэтая мадэль была мадэрнізаваная, і ў цяперашні час выпускаюцца мадыфікацыі як з ТІСУ, так і з рэастатна-кантактарнай сістэмай кіравання (РКСУ). Эксплуатуецца ў многіх гарадах СНД.

Апошні лінейны ЗіУ-6205 у Маскве

Гісторыя правіць

Гісторыя стварэння правіць

Першыя сучлененыя машыны ЗіУ-10 пачалі з’яўляцца на заводзе імя Урыцкага ў 1978 годзе. Яго прататыпам стаў яшчэ адзін вядомы 24-метровы тралейбус СВАРЗ ТС, які вырабляўся ў Маскве ў 1960-х і меў высокую пасажыраўмяшчальнасць — да 300 і больш чалавек. На той момант эксплуатаваліся мадэлі ЗіУ-682 (ЗіУ-9), якія і сталі асновай для сучлененых 683-х мадэляў. Першы выпушчаны ЗіУ-683 тэсціравалі ў Саратаве і Энгельсе, дзе ён быў сабраны, а ў 1980 годзе адправілі для эксплуатацыі ў Маскву. Спачатку гэты тралейбус не моцна вылучаўся на фоне найноўшых або серыйных выпускаў, меў грувасткую рэастатна-кантактарную сістэму кіравання электрабсталяваннем і разганяўся да 45 км/гадз. У 1982 была выпушчана дапрацаваная машына з тырыстарна-імпульснай сістэмай кіравання (ТІСУ), але з-за праблем з кіраваннем яна была адпраўлена зноў на завод.

 
TROLZA 6206, цалкам новы сучленены тралейбус, далёкі нашчадак ЗіУ-683

Першы ЗіУ-10 прапрацаваў 9 гадоў да 1987 года. З 1986 г. наладжана серыйная вытворчасць мадэляў ЗіУ-683, аснашчаных рухавікамі завода «Дынама». З канца 1980-х ЗіУ перайшоў на выпуск мадыфікацыі ЗіУ-683БОО з ТІСУ. Рэастатна-кантактарныя тралейбусы ЗіУ-683В01 ўтрымліваліся да 1995 года. З пачаткам 1991 г. ЗіУ-683 у розных мадыфікацыях пачалі экспартавацца на Балканы, у Польшчу, Украіну і іншыя краіны СНД, таксама ў Грэцыю і нават у Аргенціну. Перапынак у вытворчасці пачаўся ў 1992 г. з распадам СССР. У 1993 годзе пачалі з’яўляцца выпускі ЗіУ-6205, якія мелі шэраг дапаўненняў і мадыфікацый.

У 2002 годзе Энгельскі Завод імя Урыцкага быў перайменаваны ў ЗАТ «ТРОЛЗА», а выпуск мадэляў з назвамі ЗіУ быў канчаткова згорнуты. Замена мадэлі ЗіУ-683 пад назвай ЗіУ-6205 была пакінутая: яе значна мадэрнізавалі новымі хадавымі часткамі і больш моцным кузавам, прысвоіўшы ёй індэкс TROLZA 6205, таму часта гэтая мадэль фігуравала як ЗіУ-6205. Мадэль ЗіУ-682, якая стала кароткім аналагам сучлененага тралейбуса, таксама была мадэрнізаваная і ўведзена ў эксплуатацыю пад назвай TROLZA 5264.

У Беларусі правіць

Першыя такія тралейбусы з’явіліся ў Мінску ў 1993 годзе. Усяго было закуплена пяць тралейбусаў ЗіУ-683В01[1].

Зноскі