Карл Аксель Готлунд

Карл Аксель Готлунд (шведск.: Carl Axel Gottlund, фінск.: Kaarle Aksel Gottlund; 24 лютага 1796, Стромфорс — 20 красавіка 1875, Хельсінкі) — фінскі мовазнавец і фалькларыст, грамадскі дзеяч, адзін з заснавальнікаў фінскага рамантызму.

Карл Аксель Готлунд
шведск.: Carl Axel Gottlund фінск.: Kaarle Aksel Gottlund
Дата нараджэння	24 лютага 1796(1796-02-24)
Месца нараджэння	Ruotsinpyhtää[d], Фінляндыя
Дата смерці	20 красавіка 1875(1875-04-20) (79 гадоў)
Месца смерці	Хельсінкі, Агенцтва рэгіянальнага кіравання Паўднёвай Фінляндыі[d], Фінляндыя
Грамадзянства	Швецыя  Расійская імперыя
Род дзейнасці	падарожнік-даследчык, мовазнавец, аўтар, гісторык, перакладчык
Месца працы	Kuopio Lyceum High School[d] Хельсінкскі ўніверсітэт
Альма-матар	Каралеўская акадэмія Аба[d] Упсальскі ўніверсітэт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся на поўдні Фінляндыі ў сям'і лютэранскага святара. З дзяцінства цікавіўся фінскай мовай. Навучаўся ў акадэміі ў Турку. Працаваў ва Упсальскім універсітэце і Хельсінкскім універсітэце. Падчас працы ў Швецыі збіраў фальклор лясных фінаў, склаў праект стварэння фінскай аўтаноміі ў складзе Швецыі (на той час тэрыторыя Фінляндыі ўжо ўвайшла ў склад Расіі). У 1834 г. вярнуўся ў Фінляндыю, дзе працягваў навуковую дзейнасць.

Працы Карла Акселя Готлунда аказалі значны ўплыў на вывучэнне дыялектных асаблівасцяў фінскай мовы, фарміравання літаратурнай традыцыі. Пісаў на фінскай, шведскай і лацінскай мовах.

Публікацыі

На фінскай мове

• C. M. Fredmanin lauluja ja loiluja (K. E. Holm 1863)
• Jumalasta ja hänen monenaisista nimittämisestä moailman erinäisillä kielillä (1850)
• Niillä Norin rajoille asuwille suomalaisille (1822)
• Nyt ja ennen (1846)
• Otava eli suomalaisia huvituksia 1–2 (1828–1832)
• Otava eli suomalaisia huvituksia 3 (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura 1929)
• Pieniä runoja Suomen poijille ratoxi 1–2 (1818–1821)
• Runola (1840)
• Ruotsin suomalaismetsiä samoilemassa (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura 1928)
• Sampo (1847)
• Suomalaisia paimen-soittoja (1828?)
• Suomenmoa (1846)
• Suomesta poislähtyäni (1846)
• Suomi (1845)
• Uusia suomalaisia lauluja (1845–1846)
• Wanha koarlolainen, Kyrön tappeluksesta (1846)
• Vermlannin päiväkirja 1821 (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura 1986)

На шведскай і лацінскай мовах

• Allmogens uti Savolax och Karelen Finska Familjenamn (1872)
• Anmälan (1825)
• Carl Axel Gottlunds förteckning över familjenamnen på de svenska och norska finnskogarna (Veidarvon 2003)
• Carl Axel Gottlunds värmlandsbrev (1821–1823) (1925)
• Dagbok öfver dess resor på finnskogarne i Dalarne, Helsingland, Vestmanland och Vermland år 1817 (Nordisk rotogravyr 1931)
• Dagbok över mina vandringar på Wermlands och Solörs finnskogar 1821 (Gruetunet museum, 1986)
• De proverbiis Fennicis (1818)
• Den finska Sampo-myten, närmare uttyd och förklarad (1872)
• Forskningar uti sjelfva grund-elementerna af det finska språkets grammatik, efter föregående anmärkningar om språket i allmänhet (Frenckell 1863)
• Försök att förklara Caj. Corn. Taciti omdömen öfver finnarne (1834)
• Försök att förklara de finska stamordens uppkomst (1853)
• Förteckning öfver en manuskriptsamling (Minervas bokhandel 1897)
• Gud, Herlden, och Menniskan (1870)
• Karl Ax. Gottlunds och J. Boëthii brev om finnmarkerna i Dalarna och Bergslagen (1928)
• Läsning för finnar (1864)
• Något som torde förtjena att reflekteras uppå, och att vid nu påstående Landtdag närmare skärskådas och öfvervägas (1872)
• Några historiska notiser om den i Finland forndom så celebra familjen Kurck (Simelius 1862)
• Näsperlan, såsom en pendant till Flugsmällan (1868)
• Slutord i polemiken med herrarne B. O. Schauman och magister Aug. Schauman (1867)
• Ur Carl Axel Gottlunds dagboksanteckningar från en resa genom Värmlands finnmarker år 1821 (Värmlands fornminnes- och museiförening 1931–1933)
• Utdrag af preste-ståndets protocoll af d. 3 Martii 1823 (1823)
• Vid Erik Forsbloms graf (1851)
• Väinämöiset (1828)

Спасылкі

• Risto Pulkkinen, Gottlund, Carl Axel (1796-1875), scholar, Finland, Sweden
• finnskogarna.com