Крапоткінская (станцыя метро)
«Крапоткінская» (да 1957 года — «Палац Саветаў») — станцыя Маскоўскага метрапалітэна на Сакольніцкай лініі. Размешчана ў раёне Хамоўнікі (ЦАА). Названа па плошчы Крапоткінскія вароты і Крапоткінскай вуліцы (цяпер — плошча Прачысценскія вароты і вуліца Прачысценка). Адкрыта 15 мая 1935 года ў складзе першай пляцоўкі метрапалітэна. Калонная трохпралётная станцыя мелкага залажэння з адной астраўной платформай. У перспектыве будзе злучана перасадкай з праектаванай станцыяй «Валхонка» на Калінінска-Сонцаўскай лініі.
«Крапоткінская» руск.: Кропоткинская | |
|---|---|
| Маскоўскі метрапалітэн | |
 | |
| Дата адкрыцця | 15 мая 1935 года |
| Праектная назва | Крапоткінскія вароты |
| Ранейшыя назвы | Палац Саветаў (да 8 кастрычніка 1957 года) |
| Праекты пераназвання | Прачысценка (1991, 1992), Храм Хрыста Ратаванніка (???), Патрыяршая (2008) |
| Раён | Хамоўнікі |
| Акруга | ЦАА |
| Тып | Калонная трохпралётная мелкага залажэння |
| Глыбіня залажэння, м | 13 |
| Тып платформаў | астраўная |
| Форма платформаў | прамая |
| Архітэктары | А. М. Душкін, Я. Р. Ліхтэнберг |
| Архітэктары вестыбюляў | заходняга: С. М. Кравец, усходняга: А. К. Рыжкоў (1961 год) |
| Інжынеры-канструктары | Н. А. Кабанаў |
| Узведзена | Дыстанцыя № 6 (БМУ-8) Масметрабуда (кіраўнікі Л. Міткін, Х. Шміт) |
| Выхад да вуліц | Гогалеўскі бульвар, плошча Прачысценскія вароты, Гагарынскі завулак, Валхонка, Усіхсвяцкі праезд, Прачысценка, Астожанка |
| Пераходы на станцыі |
 Валхонка (праектуецца) |
| Наземны транспарт | А: А, м3, 15, 255 |
| Час адкрыцця |
вестыбюль: |
| Час закрыцця |
вестыбюль: |
| Код станцыі | 012 |
| Суседнія станцыі | Бібліятэка імя Леніна і Парк культуры |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
|
Культурная спадчына Расійскай Федэрацыі, аб'ект № 7735249000 |
Гісторыя правіць
Увесну 1934 года архітэктар Я. Р. Ліхтэнберг, які працаваў у архітэктурным бюро Метрабуда, прыцягнуў свайго таварыша студэнцкіх гадоў архітэктара А. М. Душкіна да стварэнню праекта станцыі «Палац саветаў». Разам яны распрацавалі праект станцыі, які быў заснаваны на архітэктуры Старажытнага Егіпта — падземных безваконных пабудовах, асвятляным толькі алейнымі плашкамі ўгары калон. У першых ліках жніўня 1934 года праект быў зацверджаны. У надзвычай кароткі тэрмін аўтарамі былі зроблены працоўныя рысункі, шмат хто з якіх прама ў алоўку перадаваўся на будоўлю[1].
Станцыя адкрыта 15 мая 1935 года ў складзе першай пускавой пляцоўкі Маскоўскага метрапалітэна з 13 станцый — «Сакольнікі» — «Парк культуры» з адгалінаваннем «Ахотны рад» — «Смаленская».
Праект станцыі ганараваны Гран-пры на міжнародных выставах у Парыжы (1937 год) і Бруселі (1958 год), а таксама праект быў ганараваны Сталінскай прэміі за архітэктуру і будаванне (1941 год).
Назва правіць
Праектнай назвай станцыі было «Крапоткінскія вароты», аднак з адкрыцця і да 8 кастрычніка 1957 года звалася «Палац Саветаў». Побач са станцыяй на месцы знесенага ў 1931 года Храма Хрыста Ратаванніка планавалася ўзвесці грандыёзны Палац Саветаў. Станцыйная зала метро была задумана як падземны вестыбюль Палаца. Будаванне Палаца пачалося ў 1939 годзе, але перад вайной было перапынена, а падчас вайны металічны каркас ужо пабудаваных сямі паверхаў будынка пусцілі на выраб супрацьтанкавых вожыкаў. Праект гэтак і не быў ажыццёўлены. Пазней кінуты катлаван, выкапаны для Палаца, быў скарыстаны пад плавальны басейн «Масква», адкрыты ў 1960 годзе. У 1994 годзе быў прыняты рашэнне пра ўзнаўленне храма (адноўлены і асвячоны да пачатку 2000 года), басейн зачынены.
У 1957 годзе станцыя атрымала назву «Крапоткінская» па былым плошчы Крапоткінская Брама і Крапоткінскай вуліцы (цяпер — плошча Прачысценская брама і Прачысценка), названых у гонар Пятра Аляксеевіча Крапоткіна (1842—1921) — географа і вандроўніка, тэарэтыка анархізму, народжанага ў гэтым раёне.
У 1991 годзе станцыю прапанавалі пераназваць у «Прачысценку»[2].
5 снежня 2008 года, у дзень скону патрыярха Алексія II, грамадскі рух «Вяртанне» прапанаваў пераназваць станцыю ў «Патрыяршую»[3].
Размяшчэнне і вестыбюлі правіць
Размешчана паміж станцыямі «Бібліятэка імя Леніна» і «Парк культуры». Знаходзіцца на тэрыторыі раёна Хамоўнікі Цэнтральнай адміністрацыйнай акругі Масквы.
Ёсць наземны вестыбюль паўцыркулярнай формы ў выглядзе аркі, збудаваны па праекце архітэктара С. М. Краўца і размешчаны ў пачатку Гогалеўскага бульвара. Праз яго ажыццяўляецца выхад да Гогалеўскага бульвара, плошчы Прачысценскія вароты і Гагарынскага завулка. У 1997 годзе разам з з Храмам быў адкрыты паўночны выхад, што вядзе ў падземныя пераходы (архітэктар А. К. Рыжкоў) — на вуліцу Валхонка, Усіхсвяцкі праезд, і да самога Храма Хрыста Ратаванніка.
У дні буйных рэлігійных падзей (каляднае і велікоднае набажэнства ў ХХР, а таксама ў выпадку прыезду ў храм замежных праваслаўных святынь) паўночны вестыбюль працуе толькі для ўваходу вернікаў Храма Хрыста Ратаванніка; выхад ў горад дазваляецца толькі святарам храма.
Зноскі
- ↑ Татаржинская Я. У истоков подземного зодчества. // «Метрострой», № 3, 1981. С. 27-29.
- ↑ А будет — Остоженка//Вечерняя Москва № 224 от 13 ноября 1991
- ↑ "Представители общественности предлагают в память об Алексии II переименовать станцию «Кропоткинская» в «Патриаршую»". Интерфакс. 5 снежня 2008 года.
{{cite news}}: Праверце значэнне даты ў:|date=(даведка)