Ленарт Торстэнсан
Граф Ле́нарт То́рстэнсан[5] (шведск.: Lennart Torstenson; 17 жніўня 1603 — 7 красавіка 1651) — шведскі палкаводзец, удзельнік Трыццацігадовай вайны.
| Ленарт Торстэнсан | |
|---|---|
| шведск.: Lennart Torstenson | |
 | |
 | |
| Дата нараджэння | 17 жніўня 1603[1][2] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 7 красавіка 1651[1][2] (47 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Бацька | Торстэн Ленартсан[d] |
| Жонка | Beata De la Gardie[d] |
| Дзеці | Marta Linnardtsdotter[d], Märta Elisabet Linnardtsdotter[d], Johan Gabriel Linnardtsson[d], Margareta Katarina Torstenson[d] і Anders Torstenson[d] |
| Грамадзянства | |
| Род войскаў | Сухапутныя войскі Швецыі[d] |
| Званне | фельдмаршал |
| Бітвы/войны | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Быў камер-пажам пры Густаве-Адольфе і суправаджаў караля ў яго лівонскіх паходах. Прускі паход Густава-Адольфа (1626—1629) зрабіўся сапраўднай ваеннай школай Торстэнсана. Ён прымаў дзейны ўдзел у пераўтварэнні артылерыі, прадпрынятым каралём, і, камандуючы ёю, садзейнічаў перамогам пры Брейтенфельде (1631) і Лэхі (1632).
У 1632 годзе ён быў узяты ў палон пры Альце Весце і заключаны ў сырую турму ў Інгальштаце; тут было падарвана яго здароўе. У 1633 годзе адбыўся абмен палоннымі: Торстэнсан быў вызвалены і неўзабаве прыняў удзел у пакарэнні баварскай крэпасці Ландсберга.
Пасля смерці Густава, Торстэнсан, разам з Дэлагардзі, заставаўся ў Прусіі, каб адбіць напад з боку Польшчы. Пасля заключэння перамір’я з Польшчаю, ў 1635 годзе, ён зноў быў выкліканы на нямецкі тэатр вайны і ў канцы 1635 злучыўся з Банером. Абодва палкаводца выратавалі ваенную славу Швецыі сваёй рэдкай мужнасцю і ваенным тактам. Торстэнсан прымаў самы актыўны ўдзел у бітве пры Витштоке (1636), у энергічнай абароне Памераніі (1637 і 1638), у перамозе пры Хемніцы і ў ўварванні ў Багемію ў 1639 годзе.
Пасля смерці Банера, ў 1641 годзе, Торстэнсан ўзяў на сябе галоўнае камандаванне войскамі ў Германіі. Хвароба часта прымушала яго ісці за войскам у насілках, але не перашкаджала яму наводзіць страх на ворагаў. У 1642 Торстэнсан, праз Брандэнбург і Сілезію, увайшоў у Маравію, дзе крэпасць за крэпасцю здаваліся яму. Каб не быць адрэзаным імператарскімі войскамі, ён вярнуўся ў Саксонію і там, пры Брейтенфельде, разбіў ушчэнт імператарскія войскі. Заняўшы Лейпцыг і перазімаваў там, ён вясною 1643, зноў вторгнулся ў Маравію, дапамог гарнізону ў Ольмюце, а затым — па таемным даручэнні свайго ўрада — паспяшаў на поўнач: яму было даручана камандаванне ў новай вайне, якая ўспыхнула паміж Швецыяй і Даніяй. Быў момант, калі імператарскі палкаводзец Галлас ледзь было не замкнуў Торстэнсана ў Ютландыі, але палкаводзец прабіўся.
Увосень 1644 Торстэнсан зноў з’явіўся ў Германіі, разбіў імперскую кавалерыю ў Йютербога і ў пачатку 1645 стаяў ужо ў Багеміі. Бліскучая перамога пры Янковая адкрыла яму шлях да Вены, але ён адступіў у паўночную Багемію: хваробы ў войску, як і ўласныя яго хваробы, ўтрымалі яго ад рызыкоўнага прадпрыемства.
У снежні 1645 Торстэнсан вярнуўся ў Швецыю, дзе быў узведзены ў графскую годнасць. Густаў III за сваю прамову, прысвечаную памяці Торстэнсана («Äreminne öfver Lennart Torstensson»), быў ганараваны Шведскай акадэміяй прэміі ў 1786 годзе.
Зноскі
- ↑ а б Lennart Torstenson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Lennart Torstenson // Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — С. 599. Праверана 3 сакавіка 2019.
- ↑ LIBRIS — 2015. Праверана 24 жніўня 2018.
- ↑ «Леннарт» — імя, «Торстэнсан» — імя па бацьку.