Лукас ван Лейдэн

Лукас ван Лейдэн, Лука Лейдэнскі, Лукас Хюйгенс (нідэрл. Lucas van Leyden) 1494, Лейдэн — 1533) — нідэрландскі жывапісец Паўночнага Рэнесансу і выбітны майстар разцовай гравюры, пры жыцці праславіўся за межамі роднай краіны, дзякуючы наватарскай і самабытнай творчасці.

Лукас ван Лейдэн
нідэрл.: Lucas van Leyden
Імя пры нараджэнні	нідэрл.: Lucas Huighensz Jacobsz
Род дзейнасці	мастак, мастак-гравёр
Дата нараджэння	1494
Месца нараджэння	Лейдэн, графства Галандыя, Свяшчэнная Рымская імперыя
Дата смерці	1533
Месца смерці	Лейдэн, графства Галандыя, Свяшчэнная Рымская імперыя
Грамадзянства	Northern Netherlands[d]
Бацька	Huygh Jacobsz.[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Вучыўся жывапісу спачатку ў свайго бацькі Хугэ Якабса (работы апошняга да цяперашняга часу не захаваліся), потым у Карнеліса Энгелбрэхтсена (адначасова з Артгенам ван Лейдэнам). Вельмі рана авалодаў мастацтвам гравюры і працаваў у Лейдэне і Мідэлбургу.

Карэл ван Мандэр паведамляе пра тое, што Лукас быў нястомным мастаком, які ў дзяцінстве раздражняў сваю маці, бо паліў шмат свечак, малюючы доўгія гадзіны пасля наступлення цемры. Таксама трывожыла яе, што, занадта шмат працуючы, сын падрываў сваё здароўе. Па словах ван Мандэра, яшчэ хлопчыкам ён меў зносіны з іншымі маладымі мастакамі, гравёрамі па шкле і ювелірамі. Як распавядае ван Мандер, за акварэль з выявай святога Хуберта Лукас атрымаў ад нейкага Ёхана ван Локхарста з Лейдэна (пам. у 1510 годзе) па 1 залатых флорынаў за кожныя са сваіх 12 гадоў. Пачаўшы працаваць прафесійна ў маладым узросце, ён, нягледзячы на ​​раннюю смерць, пакінуў значнае творчую спадчыну.

Дзе Лукас вывучаў мастацтва гравіравання, невядома. Матывы для сваіх гравюр і карцін ён браў, перапрацоўваючы іх, у Маркантоніа Раймондзі. Ён вельмі хутка стаў першакласным гравёрам: самы ранні з вядомых твораў Лукаса («Магамет і манах Сергій») датуецца 1508 годам. Гэтым жа годам датуецца атрыбутыруемая Лукасу ван Лейдэне карціна «Гульня ў шахматы», якая з’яўляецца адным з першых жанравых твораў у нідэрландскай жывапісу і змяшчае адзінае малюнак партыі ў кур’ерскія шахматы.

У 1514 годзе Лукас увайшоў у гільдыю жывапісцаў Лейдэна. Ён пабываў у Антверпене ў 1521 годзе, у той час, калі па Нідэрландах падарожнічаў Альбрэхт Дзюрэр. У 1527 годзе Лукас пабываў у Мідэлбург, сустрэўшыся там з Мабюзам. Бесперапынны шэраг датаваных гравюр дазваляе прасачыць за развіццём Лукаса як майстра графікі на працягу ўсёй яго жыцця. Адным з тых, хто аказаў найбольшы ўплыў на Лукаса, быў Дзюрэр.

У 1522 годзе мастак ўступіў у гільдыю святога Лукі ў Антверпене, затым вярнуўся ў Лейдэн, дзе памёр у 1533 годзе.