Лінейныя караблі тыпу «Нэльсан»

Лінейныя караблі тыпу «Нэльсан»
Nelson-class battleship
Лінейны карабель «Нэльсан» на Спітхедскім парадзе. 1937 год
Праект
Краіна	Вялікабрытанія ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ;
Наступны тып	«Кінг Джордж V»
Гады ў страі	1927—1947
Пабудавана	2
Адпраўлена на злом	2
Асноўныя характарыстыкі
Водазмяшчэнне	Стандартнае — 33 300 т, ; поўнае — 37 780 т
Даўжыня	201,3/216,6 м
Шырыня	32,3 м
Асадка	8,6 м
Браніраванне	Пояс — 330…356 мм; ; насавыя траверзы — 305…203 мм; ; кармавыя траверзы — 254…102 мм; ; палуба — 159…95 мм; ; вежы ГК — 406 мм (лоб), ; 280—229 мм (борт і тыл), ; 184 мм (дах); ; барбеты веж ГК — 381…305 мм; ; вежы сярэдняга калібра — 38…25 мм, ; барбеты — 25 мм; ; рубка — 356…254 мм, ; дах — 165 мм
Рухавікі	2 ТЗА Brown Curtis
Магутнасць	45 000 к.с.
Хуткасць ходу	23 вузлы
Далёкасць плавання	7000 марскіх міль на 16 вузлах
Экіпаж	1314 чалавек
Узбраенне
Артылерыя	3 × 3 — 406-мм/45, ; 6 × 2 — 152-мм/50
Зенітная артылерыя	6 × 1 — 120-мм/40, ; 2 × 8 (3 × 8 — «Родні») — 40-мм/40, ; 2 × 4 — 12,7-мм кулямёты
Мінна-тарпеднае ўзбраенне	2 × 1 — 622-мм тарпедныя апараты
Авіяцыйная група	1 катапульта, ; 1 гідрасамалёт (толькі «Родні»)

Лінейныя караблі тыпу «Нэльсан» — тып лінкараў Каралеўскага ваенна-марскога флоту Вялікабрытаніі часоў Другой сусветнай вайны. Усяго для брытанскага флоту пабудаваны 2 караблі: «Нэльсан» (англ.: Nelson) і «Родні» (англ.: Rodney).

«Нэльсаны» сталі першымі «вашынгтонскімі лінкарамі». Паводле вашынгтонскага марскога пагаднення Вялікабрытанія атрымала права пабудаваць два лінкары з гарматамі калібрам да 406 мм і стандартным водазмяшчэннем да 35 560 т. Фармальна «Нэльсан» і «Родні» былі 23-вузлавой версіяй лінейных крэйсераў тыпу «G-3», ад будаўніцтва якіх Вялікабрытанія адмовілася паводле дагавора.

Лінкары атрымалі максімальна магчымае ўзбраенне, якое дазвалялася дагаворам, — дзевяць новых 406-мм гармат. Для гарматы была выбрана нехарактэрная для брытанскага флоту канцэпцыя «лёгкі снарад — высокая пачатковая хуткасць». У далейшым канцэпцыя была прызнана памылковай, паколькі пацягнула за сабой павышаны знос ствала і пагаршэнне трапнасці стральбы. Караблі праектаваліся з улікам вопыту Першай сусветнай вайны. Упершыню для брытанскіх дрэдноўтаў^{[заўв. 2]} іх браніраванне было выканана па схеме «ўсё або нічога». Новыя лінкары атрымалі добра абароненую цытадэль, але за яе межамі браніраванне было зведзена да мінімуму. Крытыкаваліся адсутнасць браніравання ў насавым ускрайку і недастатковае паглыбленне бранявога пояса. Тым не менш, у рамках адведзенага ліміту водазмяшчэння новыя лінкары атрымалі максімальна магчымую абарону. Канструктыўная падводная абарона была распрацавана з правядзеннем выпрабаванняў на доследных адсеках і вытрымлівала трапленне тарпеды з зарадам у 340 кг ТНТ.

152-мм гарматы сярэдняга калібра не былі ўніверсальнымі. Да пачатку Другой сусветнай вайны стала зразумела, што шасці ўсталяваных 120-мм гармат недастаткова. Замест неабходных чатырох зенітных гармат далёкага дзеяння ў кожным сектары стральбы, на некаторых сектарах маглі весці стральбу толькі тры і нават дзве гарматы. Правесці кардынальную мадэрнізацыю з заменай гармат і ўзмацненнем браніравання не паспелі. У гады вайны прыйшлося абмежавацца павелічэннем колькасці 40-мм і 20-мм зенітных аўтаматаў.

Нягледзячы на шэраг недахопаў і нізкую максімальную хуткасць, «Нэльсан» і «Родні» лічыліся наймацнейшымі брытанскімі лінкарамі перыяду Другой сусветнай вайны, па сукупнасці характарыстак пераўзыходзячы пазнейшыя лінкары тыпу «Кінг Джордж V». У гады вайны абодва лінкары прымалі актыўны ўдзел у баявых аперацыях. Так, «Родні» адыграў вырашальную ролю ў патапленні германскага лінкара «Бісмарк», які раней знішчыў гонар Каралеўскага флоту — лінейны крэйсер «Худ».

Развіццё авіяцыі паставіла пад пытанне існаванне буйных артылерыйскіх караблёў. Таму, улічваючы значную зношанасць, «Нэльсан» і «Родні» пасля заканчэння вайны былі выведзены ў рэзерв і спісаны.

Зноскі правіць

↑ Усе характарыстыкі прыведзены на верасень 1939 г.
↑ Пасля заключэння вашынгтонскага пагаднення паступова замест тэрміна «дрэдноўт», які ўжываўся да гэтага, стаў выкарыстоўвацца толькі тэрмін «лінейны карабель».

Выкарыстаная літаратура і крыніцы правіць

Літаратура правіць

Балакин С. А., Дашьян А. В. и др. Линкоры Второй мировой. — М.: Коллекция, Яуза, Эксмо, 2005. — ISBN 5-699-14176-6.
Raven, Alan. Roberts, John. = British Battleships of World War Two: The Development and Technical History of the Royal Navy's Battleships and Battlecruisers from 1911 to 1946. — London: Arms and Armour Press, 1976. — 436 с. — ISBN 0853681414.
Brown, Les. Brown, Robert. ShipCraft 23: Rodney and Nelson. — Barnsley, Yorkshire, United Kingdom: Seaforth Publishing, 2015. — 64 p. — (ShipCraft Series). — ISBN 978-1848322196.
Raven, Alan. Roberts, John. Man o' War: Rodney and Nelson v. 3. — Arms & Armour Press, 1979. — 56 p. — (Man o' War Series). — ISBN 978-0853682639.
Дашьян, Александр. Убийцы «Бисмарка». Линкоры «Нельсон» и «Родней». — М.: ЭКСМО, 2010. — 121 с. — (Война на море). — ISBN 978-5699412471.
Апальков Ю.В. Линейные корабли типа «Нельсон». — Арбузов В.В., 1997. — 32 с. — (Боевые корабли мира).
Campbell, John. Naval Weapons of World War Two. — London: Convay Maritime Press, 2002. — ISBN 0-87021-459-4.
Conway's. = All The Worlds Fighting Ships, 1906—1921 / Gray, Randal (ed.). — London: Conway Maritime Press, 1985. — 439 с. — ISBN 0-85177-245-5.
Parkes, Oscar. British Battleships. — Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 1990. — ISBN 1-55750-075-4.

Спасылкі правіць

Даклад у інстытуце карабельных інжынераў на 70-й сесіі ў Лондане 20-га сакавіка 1929 год. «Тrans. Inst. Naw. Arch.», 1929, London, рр. 1—21. (пераклад) Архівавана 25 чэрвеня 2009.

[1] Усе характарыстыкі прыведзены на верасень 1939 г.

[2] Пасля заключэння вашынгтонскага пагаднення паступова замест тэрміна «дрэдноўт», які ўжываўся да гэтага, стаў выкарыстоўвацца толькі тэрмін «лінейны карабель».

[заўв. 1]

[заўв. 2]