Малагасійская мова

Малагасійская мова (Fiteny malagasy) — родная мова малагасійцаў, дзяржаўная мова Мадагаскара.

Малагасійская
Саманазва Fiteny malagasy
Краіны Мадагаскар
Рэгіёны Мадагаскар
Афіцыйны статус Мадагаскар
Арганізацыя, якая рэгулюе
Агульная колькасць носьбітаў 15 млн. (2006)
Класіфікацыя

Аўстранезійская
 Малайска-палінезійская

  
Пісьменнасць лацінскае пісьмо і Sorabe alphabet[d]
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 млг 418
ISO 639-1 mg
ISO 639-2 mlg
ISO 639-3 mlg
Ethnologue mlg
IETF mg
Glottolog mala1537
Вікіпедыя на гэтай мове
Малагасійская мова арабскімі літарамі

Гісторыя правіць

Асаблівасці фарміравання сучаснай малагасійскай мовы шчыльна звязаны з гісторыяй саміх малагасійцаў.

Малагасійская мова не падобна на суседнія афрыканскія мовы. Паходзіць з Паўднёва-Усходняй Азіі і адносіцца да малайска-палінезійскай групы аўстранезійскіх моў. Найбольшае падабенства мае з мовамі, распаўсюджанымі на поўдні вострава Калімантан.

З эпохі сярэднявечча малагасійская мова зведала ўплывы арабскай і моў банту. У Новы час — еўрапейскіх моў, у першую чаргу партугальскай, англійскай і асабліва французскай. У 1658 г. быў складзены першы французска-малагасійскі слоўнік.

Сучасная адзіная літаратурная мова пачала фарміравацца ў XIX ст. з узнікненнем малагасійскай дзяржавы. У 1960 г. яна стала дзяржаўнай.

Дыялекты правіць

Размоўная мова мае каля 20 дыялектаў, з якіх вылучаюць толькі 2 буйныя — усходні, характэрны для мерына, і заходні, распаўсюджаны ў тым ліку сярод сакалава. Яны адрозніваюцца галоўным чынам вымаўленнем некаторых гукаў і канчаткамі слоў.

Пісьмовасць правіць

Малагасійская пісьмовая мова была складзена прыкладна ў XV ст. на аснове арабскай графікі. У асноўным на ёй пісаліся астралагічныя і рэлігійныя тэксты.

У 1823 г. быў зацверджаны малагасійскі алфавіт на аснове лацінкі. Ён налічвае 21 літару: a, b, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, v, y, z. У 1835 г. на ім была выдадзена першая кніга — Біблія. Зараз шырока выкарыстоўваецца ў дзяржаўных установах, сродках масавай інфармацыі, літаратуры і г. д.

Кароткі размоўнік правіць

Малагасійская мова Беларуская мова
Eny Так
Tsia Не
Manahoana Прывітанне
Veloma Да пабачэння
Asafady Калі ласка
Misaotra Дзякуй
Iza moa kay no anaranao? Як тваё імя?
Ny anarako dia Mikalaj Мяне завуць Мікалай
Any Etazonia Belarosia Я з Беларусі
Tiako ianao Я цябе кахаю
Miarà amiko Пайшлі са мной
Inona ity? Што гэта?
Miombon-kevitra aminao aho Згода!
Aza manahy! Не хвалюйся
Hoatrinona kay ito? Колькі гэта каштуе?
Lafo Дорага
Mora Танна
Mbola vao mijerijery! Мне трэба толькі паглядзець
Mila manao fampiharana fotsiny aho Толькі хацеў паспрабаваць

Спасылкі правіць