Дафні (Δαφνί), таксама Дафніён (Δάφνιον) — візантыйскі манастыр у 11 км на паўночны захад ад цэнтра Афінаў, размешчаны ў дафнійскім гаі (цяпер ўздоўж аўтамагістралі Афіны-Элеўсін). Заснаваны ў VI стагоддзі на месцы паганскай святыні Апалона Дафнійскага, якое было спустошанае готамі ў 395 годзе. З іанічных калон антычнага храма, якія выкарыстоўваліся пры ўзвядзенні царквы, цяпер захавалася толькі адна. Астатнія ў XIX стагоддзі былі вывезены ў Англію лордам Элгінам.

Манастыр
Дафні
грэч. Δαφνί
Нараджэнне Прасвятой Богородицы. Фрагмент мазаікі. 1100
Нараджэнне Прасвятой Богородицы. Фрагмент мазаікі. 1100
38°00′47″ пн. ш. 23°38′09″ у. д.HGЯO
Краіна  Грэцыя
Месцазнаходжанне
Канфесія Праваслаўе
Архітэктурны стыль Македонскі рэнесанс[d]
Дата заснавання VI стагоддзе
Статус
Сцяг ЮНЕСКА Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 537
рус.англ.фр.
Стан зачынены на рэстаўрацыю з 1999 года
Сайт odysseus.culture.gr/h/2/…
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Манастырскі крыжова-купальны храм належыць да лепшых захаваных узораў дойлідства эпохі Македонскай дынастыі і сярэдневізантыйскага перыяду ў цэлым. Яго ўзвядзенне можа быць аднесена да першай паловы XI стагоддзя. Мазаічнае ўбранне з'явілася некалькі пазней, на рубяжы XII стагоддзя, пры першых Камнінах.

Фарбы гэтых мазаік асабліва чыстыя, сакавітыя і далікатныя, у выбары сюжэтаў прыкметная схільнасць да выявы ціхіх хатніх сцэн. Да іератычнай застыласці папярэдняга перыяду адсылае падкупальны абраз Спаса Уседзяржыцеля, панавальны над усёй гэтай пышнасцю. Мазаікі Дафні адрознівае характэрная для ўсяго наступнага мастацтва Камнінаўскага перыяду цікавасць да антычнай пластыкі, з яе правільнымі гарманічнымі прапорцыямі, верным малюнкам драпіровак, натуральным цягам формаў, прыгожай рытмікай поз і жэстаў, якія часам носяць характар літаральнага паўтарэння або прытрымлівання нейкіх антычных узораў. Спакой, прыгажосць, намёк на тонкія душэўныя станы, інтэлектуалізм вобразаў Дафні адпавядае візантыйскаму праваслаўнаму прадстаўленню аб свеце пераўтвораным, горнім і ідэальным, і з'яўляецца яго ідэальным увасабленнем у свеце мастацтва.

Пасля ўзяцця Канстанцінопаля крыжаносцамі быў абрабаваны і Дафнійскі прыстанак. У 1206 году герцаг афінскі прыпісаў яе да цыстэрцыянскага абацтва Нотр-Дам-дэ-Бельво  (фр.) ў Сірэ ў Бургундыі. За гады каталіцкага панавання ў кляштары быў перабудаваны бабінец, навокал будынкаў зроблена агароджа.

Пасля ўзяцця Афін асманамі (1458) султан загадаў вярнуць манастыр праваслаўным. У 1821 годзе па асманскім жа распараджэнні манастыр быў распушчаны, а ў 1990 годзе — занесены ЮНЕСКА ў лік помнікаў Сусветнай спадчыны як адзін з найбольш каштоўных помнікаў візантыйскага свету. Пасля катастрафічнага землетрасення 1999 года манастыр быў зачынены для турыстаў у сувязі з рэстаўрацыйнымі работамі. Зноў адкрыты для наведванняў у кастрычніку 2008 года (да чэрвеня 2012 года рэстаўрацыйныя працы не былі скончаны).

Зноскі

Літаратура правіць

Спасылкі правіць

  • Монастырь Дафни. mybigfatgreekmarriageru.wordpress.com (23 ліпеня 2011). Праверана 9 ліпеня 2017.