Маргарыта Венгерская

Святая Маргарыта Венгерская — каталіцкая святая. Дачка венгерскага караля Белы IV, маці — грэчаская прынцэса Марыя Ласкарына, дачка візантыйскага імператара Нікеі (пасля захопу крыжакамі Канстанцінопаля ў 1204 годзе) Феадора I Ласкарыса.

Маргарыта Венгерская
Дата нараджэння 1242[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 18 студзеня 1270[1][2]
Месца смерці
Шануецца Каталіцкая царква
Беатыфікавана 1789
Кананізавана 1943
У ліку святы[1] і каталіцкі святы
Дзень памяці 18 студзеня
Атрыбуты малюецца ў манаскім адзенні, з белай лілеяй і кнігай у руцэ
Бацька Бела IV
Маці Марыя Ласкарына
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

З нараджэння бацькі вырашылі, што дачка будзе аддадзена ў дар Богу, калі Венгрыя будзе пазбаўлена ад мангольскага нашэсця, што і здарылася ў 1242 годзе. Зрэшты прыгажосць і здароўе дачкі пахіснулі гэту рашучасць, і замест выканання зароку думалі проста аддаць яе вучыцца да дамініканцаў. Не так думала сама прынцэса. З чатырох гадоў яна выпрошвае ў сясцёр-манашак манаскае адзенне і ўжо больш не мяняе яго на свецкае. У 9 гадоў яна гаворыць бацькам, што цвёрда вырашыла стаць на шлях манаства. Бачачы рашучасць дачкі, бацька будуе для яе манастыр у гонар Найсвяцейшай Дзевы на востраве на Дунаі, куды пераводзіць 10-гадовую дачку, але ўсё ж не пакідае надзеі выдаць яе замуж з вялікай палітычнай выгадай. Аднак, яна рашуча адмаўляецца выходзіць замуж за караля Багеміі Отакара II, хоць той, захоплены яе прыгажосцю і ведаючы пра хрысціянскія дабрадзейнасці нявесты, гатовы быў прасіць перад папам вызваліць бацькоў ад зароку. У 18 гадоў яна прымае манаскія зарокі.

У манастыры святая жыве ў подзвігах і паслухмянстве, сваёй любоўю і пакорай заваёўваючы гарачую любоў сясцёр-манашак і яшчэ пры жыцці малітвай здзяйсняе цуд, спыняючы разліў Дуная, які пагражаў манастыру. Суровыя подзвігі падрываюць яе здароўе і яна завяршае свой зямны шлях у 28 гадоў. Біскуп, які адпяваў яе, заўважыўшы наколькі яна прыгожая пасля смерці, сказаў тых, хто аплакваў: «Не смуткуеце па гэтай прынцэсе, таму што, здаецца, яе ўваскрэсенне ўжо пачалося».

 
Джозеф Молнар. Смерць Святой Маргарыты Венгерскай

Святая Маргарыта з’яўляецца пляменніцай святой Лізаветы Венгерскай, дзве сястры святой Маргарыты таксама лічацца святымі ў каталіцкай царкве:

Гістарычныя крыніцы правіць

Жыціе Святой Маргарыты было напісана меркавана ў XIV стагоддзі, і захаваўся яго венгерскі пераклад, які датуецца XV стагоддзем. Складальнік жыція асабліва адзначае суровасць подзвігаў прападобнай, якая з дзіцячых гадоў бічавала сябе (прытрымліваючыся аскетычнай практыкі дамініканцаў), і насіла жалезныя вярыгі, галаўны ўбор і абутак з цвікамі. Яна таксама імкнулася выконваць самую брудную працу ў манастыры.

Шанаванне правіць

 
Магіла Св. Маргарыты на востраве Маргіт у Будапешце

Падрыхтоўка да кананізацыі пачалася амаль адразу пасля смерці святой, па патрабаванні яе брата — караля Стэфана V. Сабраны былі сведчанні пра семдзесят чатыры цуды, сярод якіх вылячэнні хворых і ўваскрашэнні мёртвых. Аднак кананізацыя не была завершана, некалькі спроб таксама было зроблена ў 1640 і 1770 гадах. У 1789 годзе Маргарыта была беатыфікавана, а ў 1943 годзе — кананізавана.

У 1782 г. мошчы святой былі перададзены Ордэну Св. Клары і захоўваліся ў Браціславе і Будзе. У 1789 годзе яе мошчы былі часткова страчаны, але часціцы захоўваюцца цяпер у венгерскіх гарадах Эстэргам, Дзьёр і абацтве Пананхалма.

Месца пахавання правіць

Маляўнічы прыродны парк у Будапешцы знаходзіцца на востраве Маргіт, які так і перакладаецца: Востраў Маргарыты. У паўночнай частцы вострава недалёка ад атэляў знаходзяцца руіны дамініканскага манастыра, у якім дзейнічала святая. Захаваліся толькі разваліны сцен у вышыню, як правіла, не больш за чалавечы рост, але абрысы манастырскай царквы выразна вылучаюцца на фоне іншых пабудоў манастыра, бачныя рэшткі калон і прастола ў алтары, горняе месца. Магіла Св. Маргарыты накрыта плітой з высечаным надпісам на венгерскай і лацінскай мовах, знаходзіцца яна як раз у царкве, за некалькімі іншымі магільнымі плітамі без назваў, зрэшты, моцна вылучаючыся памерам (пліта сучасная, у адрозненне ад астатніх). Лампады і кветкі на магіле паказваюць, што месца гэта шануецца.

Продкі правіць

Зноскі

Спасылкі правіць