Марцін Родбел (англ.: Martin Rodbell, 1 снежня 1925, Балтымар, Мэрыленд — 7 снежня 1998) — амерыканскі фізіёлаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1994 годзе разам з Алфрэдам Гілманам «за адкрыццё G-бялкоў і ролі гэтых бялкоў у сігнальнай трансдукцыі ў клетцы».

Марцін Родбел
англ.: Martin Rodbell
Дата нараджэння 1 снежня 1925(1925-12-01)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 7 снежня 1998(1998-12-07)[1][3][…] (73 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці біяхімік, хімік
Навуковая сфера біяхімія
Месца працы Нацыянальны інстытут здароўя ЗША
Навуковая ступень доктар філасофіі
Альма-матар
Вядомы як G-бялкі
Член у
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Марцін Родбел нарадзіўся 1 снежня 1925 года ў Балтымары (Мэрыленд) у сям’і Шырлі (народжаная Abrams) і Мілтана Родбела, бакалейшчыка.[4] З сям’і яўрэяў.[5] У Балтымары скончыў сярэднюю школу. У 1943 годзе ён паступіў ва ўніверсітэт Джонса Хопкінса, але ўжо праз год ён перапыніў вучобу для службы ў войску. Ён удзельнічаў у Другой сусветнай вайне ў ваенна-марскіх сілах ЗША ў якасці радыста.

У 1946 годзе ён вярнуўся ва ўніверсітэт і скончыў бакалаўрыят ў 1949 годзе. У 1950 годзе ён ажаніўся з Барбарай Ледэрман — старэйшай сястрой Сюзаны Ледэрман, якая была сяброўкай легендарнай яўрэйкі Ганны Франк. Родбел атрымаў ступень доктара філасофіі ў біяхіміі ва ўніверсітэце Вашынгтона ў 1954 годзе, пасля чаго два гады займаўся пост-дактарантурай ва ўніверсітэце Ілінойса ва Урбане-Шампэйн.

З 1956 года Родбел працаваў у Нацыянальным інстытуце здароўя, спачатку ў Бетэздэ (Мэрыленд), а з 1985 года — у Чапэл-Хіл (Паўночная Караліна) да свайго сыходу на пенсію ў 1994 годзе.

З 1958 года дырэктар Інстытута вывучэння навакольнага асяроддзя ў Нацыянальным інстытуце здароўя.

У 1970-я гады даказаў, што гармоны перадаюць інфармацыю (сігнал) адпаведным клеткам пры дапамозе трох незалежных кампанентаў клетачнай абалонкі: спецыяльных рэцэптараў, перадатчыкаў (пасрэднікаў), узмацняльнікаў (перадатчык бывае актыўны толькі ў прысутнасці адпаведнага носьбіта энергіі; ён ідэнтыфікаваны амерыканскім фізіёлагам А. Гілманам як бялок G).

Высветліў ролю G-бялкоў у малекулярных механізмах узнікнення шэрагу інфекцыйных хвароб (халеры, коклюшу і інш.).

Узнагароды правіць

Зноскі

Літаратура правіць

  • Raju, T N (2000). "The Nobel chronicles. 1994: Alfred G Gilman (b 1941) and Martin Rodbell (1925-98)". Lancet. ENGLAND. 355 (9222): 2259. ISSN 0140-6736. PMID 10881927. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Birnbaumer, L (1999). "Martin Rodbell (1925-1998)". Science. UNITED STATES. 283 (5408): 1656. doi:10.1126/science.283.5408.1656. PMID 10189319. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Svoboda, P (1995). "[The Nobel Prize for physiology and medicine 1994. Alfred G. Gilman and Martin Rodbell--the role of GTP-binding proteins in signal transfer in the interior of cells]". Cas. Lek. Cesk. CZECH REPUBLIC. 134 (13): 415–7. ISSN 0008-7335. PMID 7671286. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Schultz, G (1995). "Nobel Prize 1994 for medicine/physiology". J. Mol. Med. GERMANY. 73 (3): 121–2. doi:10.1007/BF00198239. PMID 7633948. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Kurlandzka, A (1995). "[Nobel prize 1994 -- G proteins]". Postepy Biochem. POLAND. 41 (1): 3–4. ISSN 0032-5422. PMID 7777431. {{cite journal}}: Невядомы параметр |coauthors= ігнараваны (прапануецца |author=) (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, |month=, і |laysource= (даведка)
  • Bogucki, W M (1995). "[Nobel prize in physiology and medicine in the year 1994]". Pneumonologia i alergologia polska : organ Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego, Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, i Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc. POLAND. 63 (1–2): 120–2. ISSN 0867-7077. PMID 7633362. {{cite journal}}: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, |month=, і |laysource= (даведка)
  • Flawia, M M (1995). "[Nobel Prize in medicine 1994: Martín Rodbell and Alfred Gilman. Signal transduction]". Medicina (B Aires). ARGENTINA. 55 (1): 75–80. ISSN 0025-7680. PMID 7565041. {{cite journal}}: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, |month=, і |laysource= (даведка)
  • Blum, H E (1994). "[The Nobel Prize for Medicine 1994]". Dtsch. Med. Wochenschr. GERMANY. 119 (51–52): 1792–5. doi:10.1055/s-0029-1235137. ISSN 0012-0472. PMID 7736935. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Farfel, Z (1994). "[Nobel Prize winners in Medicine 1994]". Harefuah. ISRAEL. 127 (12): 530–1. ISSN 0017-7768. PMID 7813930. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Fredholm, B B (1994). "[The 1994 Nobel Prize: discovery and significance of G-proteins]". Ugeskr. Laeg. DENMARK. 156 (50): 7520–4. ISSN 0041-5782. PMID 7839516. {{cite journal}}: Невядомы параметр |coauthors= ігнараваны (прапануецца |author=) (даведка); Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Christoffersen, T (1994). "[The 1994 Nobel Prize in physiology and medicine. Signal transduction and g-proteins]". Tidsskr. Nor. Laegeforen. NORWAY. 114 (30): 3562–3. ISSN 0029-2001. PMID 7825126. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Lefkowitz, R J (1994). "Rodbell and Gilman win 1994 Nobel Prize for Physiology and Medicine". Trends Pharmacol. Sci. ENGLAND. 15 (12): 442–4. doi:10.1016/0165-6147(94)90053-1. PMID 7886813. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Krans, H M (1994). "[The 1994 Nobel Prize for Medicine for the discovery of G-protein]". Nederlands tijdschrift voor geneeskunde. NETHERLANDS. 138 (48): 2380–2. ISSN 0028-2162. PMID 7990983. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Marx, J (1994). "Nobel Prizes. Medicine: a signal award for discovering G proteins". Science. UNITED STATES. 266 (5184): 368–9. doi:10.1126/science.7939678. PMID 7939678. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Fredholm, B B (1994). "[Nature's solution of the communication problem resulted in Nobel Prize. Significance of G-proteins for signal transmission in cells]". Lakartidningen. Sweden. 91 (42): 3811–7. ISSN 0023-7205. PMID 7996951. {{cite journal}}: Невядомы параметр |coauthors= ігнараваны (прапануецца |author=) (даведка); Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Coles, H (1994). "Nobel honours pursuit of G proteins". Nature. ENGLAND. 371 (6498): 547. doi:10.1038/371547b0. PMID 7935774. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, і |laysource= (даведка)
  • Lakso, M (1994). "[Nobel Prize to a supporter of young scientists]". Duodecim; lääketieteellinen aikakauskirja. FINLAND. 110 (23–24): 2184–6. ISSN 0012-7183. PMID 8654237. {{cite journal}}: Невядомы параметр |coauthors= ігнараваны (прапануецца |author=) (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laydate=, |laysummary=, |month=, і |laysource= (даведка)
  • Rodbell, M (1991). "The beginnings of an endocrinologist". Endocrinology. UNITED STATES. 129 (6): 2807–8. doi:10.1210/endo-129-6-2807. ISSN 0013-7227. PMID 1954866. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры: |laysummary=, |laydate=, і |laysource= (даведка)
  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 125. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0216-4 (Т. 13).

Спасылкі правіць