Модулі пругкасці

Мо́дулі пру́гкасці — велічыні, якія характарызуюць пругкія ўласцівасці (пругкасць) цвёрдых цел.

Вызначаюць каэфіцыент залежнасці паміж дэфармацыяй і прыкладзенымі механічнымі напружаннямі. Пры малых дэфармацыях, калі справядлівы закон Гука, гэтая залежнасць лінейная, а модулі пругкасці з'яўляюцца каэфіцыентамі прапарцыянальнасці.

Пры расцяжэнні-сцісканні нармальнаму напружанню адпавядае модуль падоўжанай пругкасці E (модуль Юнга), роўны адносінам нармальнага напружання σ да адноснага падаўжэння ε:

$E={\frac {\sigma }{\varepsilon }}.$

Напружанаму стану чыстага зруху адпавядае модуль зруху G, роўны адносінам датычнага напружання τ да вугла зруху γ:

$G={\frac {\tau }{\gamma }};$

вызначае здольнасць матэрыялу супраціўляцца зменам формы пры захаванні аб'ёму.

Модуль аб'ёмнага сціскання (аб'ёмны модуль пругкасці) — адносіны ўсебаковага нармальнага напружання σ да адноснага аб'ёмнага сціскання Δ:

$k={\frac {\sigma }{\Delta }};$

характарызуе здольнасць матэрыялу супраціўляцца зменам яго аб'ёму, які не суправаджаецца зменамі формы.

Пругкія ўласцівасці цвёрдых цел характарызуе і каэфіцыент Пуасона γ, роўны адносінам адноснага папярочнага сціскання сячэння ε' (пры аднабаковым расцяжэнні) да адноснага падоўжнага падаўжэння ε:

$\gamma ={\frac {\varepsilon '}{\varepsilon }}.$

Для аднароднага ізатропнага цела модулі пругкасці аднолькавыя па ўсіх напрамках, для анізатропнага — пастаянныя E, G, γ маюць розныя значэнні ў розных напрамках.

Значэнні модуляў пругкасці залежаць ад хімічнага саставу матэрыялаў, іх апрацоўкі, тэмпературы. Модулі пругкасці выкарыстоўваюцца пры разліках на трываласць, жорсткасць, устойлівасць і інш.

Літаратура

• Модулі пругкасці // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. С. 511.
• Фридман Я. Б. Механические свойства металлов. Ч. 1—2. 3 изд. М., 1974.