Мсціслаўскае ваяводства
Мсціслаўскае ваяводства (1566—1772) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Вялікага Княства Літоўскага. Плошча складала каля 22,6 тыс. км². Сталіцай ваяводства з’яўляўся Мсціслаў. Ваяводства паўстала з Мсціслаўскага княства (у выніку адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы 1565—1566 гадоў[1]).
| Мсціслаўскае ваяводства | |||
|---|---|---|---|
| Palatinatus Mscislaviensis | |||
|
|||
| Краіна |
 Вялікае Княства Літоўскае |
||
| Уваходзіць у | |||
| Адміністрацыйны цэнтр | Мсціслаў | ||
| Дата ўтварэння | 1566 | ||
| Дата скасавання | 1772 | ||
| Плошча | 22,6 тыс. | ||
 |
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Am%C5%9Bcis%C5%82a%C5%AD,_Pahonia._%D0%90%D0%BC%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E,_%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F_(B._Starzy%C5%84ski,_1875-1900).jpg)
Ваеннае ліхалецце прычыніла павету вялікае спусташэнне. Сойм Вялікага Княства Літоўскага 1661 года характарызаваў стан ваяводства як «цалкам спустошаны маскоўскім непрыяцелем»[2], а колькасць дымаў скарацілася на 69 %[3].
Ваяводства не мела падзелу на паветы[A].
Ваяводства ахоплівала тэрыторыі былога Мсціслаўскага княства, Крычаўскай воласці і прыватных маёнткаў, папярэдне вылучаных з іхняга складу (усход сучаснай Магілёўскай вобласці і поўдзень Смаленскай вобласці)[B].
Найбуйнейшыя населеныя пункты: Дрыбін, Жукава, Крычаў, Радамль, Расна, Хіславічы, Хоцімск, Шумячы.
Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай тэрыторыя ваяводства адышла да Расійскай імперыі, дзе ўвайшла ў склад Магілёўскай губерні[1]. Тым не меней, намінальна ваяводства працягвала існаваць у складзе Рэчы Паспалітай да апошняга яе падзелу ў 1793 годзе[6].
Заўвагі правіць
- ↑ Некаторыя крыніцы сцвярджаюць[1], што ў 1-й палове XVII стагоддзя былі ўтвораны Крычаўскі, Магілёўскі, Чавускі і Чэрыкаўскі паветы, аднак сучасныя даследаванні гэта абвяргаюць[4].
- ↑ На многіх картах часоў Рэчы Паспалітай і пазнейшых, а таксама заснаваных на іх крыніцах, да Мсціслаўскага ваяводства часам адносяць Магілёў, Прапойск і навакольныя землі да Друці, аднак насамрэч гэтыя тэрыторыі ніколі не ўваходзілі ў Мсціслаўскае ваяводства[5].
Зноскі
- ↑ а б в Беларусь 1995.
- ↑ Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem xx. pijarow w Warszawie od r. 1732 do r. 1782 wyd. T. 4. — Petersburg: J. Ohryzko,1859. — 518 s. — S. 386—389.
- ↑ Morzy, J. Kryzys demograficzny na Litwie i Białorusi w II połowie XVII wieku / Józef Morzy. — Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1965. — 405 s. — Tabl. 22, 24. — (Prace Wydziału Filozoficzno-Historycznego — Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Historia 21).
- ↑ Мяцельскі 2014, с. 195.
- ↑ Мяцельскі 2014, с. 195—200.
- ↑ Мяцельскі 2014, с. 253.
Літаратура правіць
- Мяцельскі А. А. Мсціслаўскае княства і ваяводства ў XII—XVIII стст. — 2-е выд. — М.: Беларуская навука, 2014. — 664 с. — ISBN 978-985-08-1663-4.
- Мсцісла́ўскае ваяво́дства // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 501. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.