Набелій[1], таксама Нобелій[2] (лац.: Nobelium) No — штучны радыеактыўны хімічны элемент III групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 102; адносіцца да актыноідаў. Стабільных ізатопаў не мае. Вядома 9 ізатопаў з масавымі лікамі 251—259. Першыя надзейныя звесткі пра ізатопы 251No-256No атрыманы ў 1963-67 гадах Г. М. Флёравым і супрацоўнікамі. Найбольш устойлівы ізатоп 259No (перыяд паўраспаду 60 мінут) сінтэзаваны ў 1970 годзе ў ЗША. Названы ў гонар Альфрэда Нобеля.

102 МендзялевійНобелійЛаўрэнсій
Перыядычная сістэма элементаўВадародГелійЛітыйБерылійБорВугляродАзотКіслародФторНеонНатрыйМагнійАлюмінійКрэмнійФосфарСераХлорАргонКалійКальцыйСкандыйТытанВанадыйХромМарганецЖалезаКобальтНікельМедзьЦынкГалійГерманійМыш’якСеленБромКрыптонРубідыйСтронцыйІтрыйЦырконійНіёбійМалібдэнТэхнецыйРутэнійРодыйПаладыйСераброКадмійІндыйВолаваСурмаТэлурЁдКсенонЦэзійБарыйЛантанЦэрыйПразеадымНеадымПраметыйСамарыйЕўропійГадалінійТэрбійДыспрозійГольмійЭрбійТулійІтэрбійЛютэцыйГафнійТанталВальфрамРэнійОсмійІрыдыйПлацінаЗолатаРтуцьТалійСвінецВісмутПалонійАстатРадонФранцыйРадыйАктынійТорыйПратактынійУранНептунійПлутонійАмерыцыйКюрыйБерклійКаліфорнійЭйнштэйнійФермійМендзялевійНобелійЛаўрэнсійРэзерфордыйДубнійСіборгійБорыйХасійМейтнерыйДармштадтыйРэнтгенійКаперніцыйУнунтрыйУнунквадыйУнунпентыйУнунгексійУнусептыйУнуноктый
Перыядычная сістэма элементаў
102No
Вонкавы від простага рэчыва
Радыеактыўны метал
Уласцівасці атама
Імя, сімвал, нумар Набелій / Nobelium (No), 102
Атамная маса
(малярная маса)
259,1009 а. а. м. (г/моль)
Электронная канфігурацыя [Rn] 5f14 7s2
Радыус атама 285 пм
Хімічныя ўласцівасці
Электраадмоўнасць 1,3 (шкала Полінга)
Электродны патэнцыял No←No3+ -1,2В
No←No2+ -2,5В
Ступені акіслення 3, 2
Энергія іанізацыі
(першы электрон)
640(6,63) кДж/моль (эв)
Тэрмадынамічныя ўласцівасці простага рэчыва
Тэмпература плаўлення 1100 K

Зноскі

  1. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
  2. Слоўнік іншамоўных слоў : у 2 т. / А. М. Булыка. — Мінск : БелЭн, 1999.  — Т. 2 : М-Я. — 1999. — 736 с. — ISBN 985-11-0153-2, С.131

Літаратура правіць