Нікарцмінда

Нікарцмінда (груз. ნიკორწმინდის ტაძარი) — сабор Грузінскай Праваслаўнай Царквы, размешчаны ў грузінскай гістарычнай вобласці Рача. Знаходзіцца за 14 км на паўднёвы захад ад горада Амбралауры. Унутры сабора роспісы датаваныя XVI—XVII стагоддзямі. На фасадах храма найбагацейшая разьба па камені.

Славутасць
Нікарцмінда
груз. ნიკორწმინდის ტაძარი
42°27′34″ пн. ш. 43°05′16″ у. д.
Краіна	Грузія
Месцазнаходжанне	Амбралаурскі муніцыпалітэт[d]
Канфесія	Грузінская праваслаўная царква
Епархія	Грузінская праваслаўная царква
Дата заснавання	XI стагоддзе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сабор у Нікарцмінда, паўночны фасад

Гісторыя

Збудаваны ў 1010—1014 гадах, падчас валадарання Баграта III і быў адрамантаваны ў 1534 годзе царом Багратам III з Імерэці. Трохпавярховая званіца побач з саборам была пабудавана ў другой палове XIX стагоддзя.

Архітэктура

Сабор у Нікарцмінда ўяўляе сабой у плане крыжова-купальны храм. Купал ляжыць на барабане, які мае 12 вокнаў з аркатурным поясам і дэкаратыўным архітравам. Барабан ляжыць на шасці парусах. Да падкупальна прасторы прымыкаюць пяць апсід, а масіўны купал ляжыць на паўкалонах. Алтарная апсіда і прымыкаючы да падкупальнаму аб'ёму заходні рукаў ствараюць вялікую ўнутранае прастору. Бабінцы з поўдня і захаду прыбудаваны пазней, але таксама ў XI ст. Інтэр’ер упрыгожаны фрэскамі XVII стагоддзя і багатым арнаментам.

Роспіс купала і барабана, Сабор у Никорцминда XVI-XVII стст.

Вонкавы абрыс плана — крыжападобны. Камяні з якіх выкладзеныя фасады гладка абцясаны.

Дэкор

Ушэсце Гасподняе, Сабор у Никарцминда, вонкавы рэльеф

Вонкавыя ўпрыгажэнні сцен ўяўляюць сабой аркатурны пояс, разнастайныя разьбяныя арнаменты і шматфігурныя барэльефныя кампазіцыі — Перамянення Гасподняга, Суднага дня, Узвіжання Крыжа Гасподняга, фігур святых, фантастычных жывёл — утвараючы прадуманую выяўленчую праграму. Дэкор сабора ў Нікарцмінда — адзін з самых прыгожых сярод грузінскіх цэркваў. Тут можна ўбачыць злучэнне некалькіх розных мастацкіх стыляў, што сведчыць аб свабодзе выбару матыву і манеры выканання.

Сабор Нікарцмінда прадстаўлены на ўключэнне ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Літаратура

• The Spiritual Treasure of Georgia. Khelovneba Publishers, Tbilisi, 2005
• Чубинашвили Г. Н., Северов Н. П. Кумурдо и Никорцминда. М., 1947
• Аладашвілі Н. Рэльефы Нікарцмінда. Тбілісі, 1957 (на грузінскай мове)

Спасылкі

• БСЭ: Никорцминда