Палац Патоцкіх (Львоў)
Палац Патоцкіх — помнік архітэктуры XIX стагоддзя ў Львове па вуліцы Каперніка, 15.
| Палац | |
| Палац Патоцкіх | |
|---|---|
| Палац Потоцьких | |
 Львоўскі палац Патоцкіх | |
| 49°50′17″ пн. ш. 24°01′37″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Украіна |
| Горад | Львоў, вул. Каперніка, 15 |
| Тып будынка | жыллёвы |
| Архітэктурны стыль | барока |
| Архітэктар | Луі Давернь (фр.: Louis Dauvergne) |
| Заснавальнік | Альфрэд II Юзаф Патоцкі |
| Дата заснавання | 1880 |
| Будаўніцтва | 1880 |
| Асноўныя даты | |
|
1973—1974 — рэканструкцыя |
|
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Род Патоцкіх, прадаўшы свой палац на плошчы Галіцкай (цяпер вядомы як Палац Бесядзецкіх), набыў ў 1822 г. нерухомасць на вуліцы Шырокай (цяпер Каперніка). На планах Львова XVIII — першай паловы XIX стагоддзяў на гэтым участку відаць распланаваны агарод і некалькі невялікіх будынкаў.
Першы палац пабудаваны ў стылі класіцызму па праекце архітэктара Ігнація Хамбрэза. Гэта быў двухпавярховы прамавугольны ў плане будынак з высокім дахам. Фасад сіметрычны цэнтральным рызалітам, увенчаны ацікам з балюстрадай. Першы ярус фасада рустованы, другі ярус рызаліту дэкараваны шасцю парамі іянічных пілястраў.
Уладальнікамі былі Марыя з Сангушка і яе муж Альфрэд Патоцкі. Палац быў разабраны ў 1860—1861 гг. Аднак збудаванне новай рэзідэнцыі зацягнулася на тры дзесяцігоддзі. Будаўніцтва пачалося толькі ў 1880 г.
Новы палац быў пабудаваны ў стылі барока эпохі французскага караля Людовіка XIV па праекце французскага архітэктара Луі Альфонса Рэнэ Довэрнь (фр. Louis Dauvergne). Праект мадыфікаваны львоўскімі архітэктарамі Юліюшам Цыбульскім і Людвікам Балдвінам-Рамултам і рэалізаваны пад іх кіраўніцтвам. у 1892 годзе праект экспанаваўся на будаўнічай выставе ў Львове.
Палац правіць
Будынак выкананы ў стылі французскага барока, цагляны, атынкаваны, Н-падобны ў плане, з развітым цэнтральным рызалітам і бакавымі крыламі. Трохпавярховы з мансардамі. Фасады дэкарыраваны фігурнымі абрамленнямі вокнаў і русцікацыяй, ляпнымі кансолямі балконаў і балюстрадамі. Парадны ўваход аформлены арачным порцікам з лепкай і іянічнымі калонамі. Ляпны дэкор аўтарства Пятра Гарасімовіча і, верагодна, Леанарда Марконі.
На першым паверсе размешчаны парадныя залы для прыёму гасцей, у афармленні якіх шырока выкарыстаны лепка, пазалота, рознакаляровы мармур, каштоўныя пароды дрэва, роспісы. З вуліцы ў двор вядуць парадныя манументальныя вароты з двума флігелямі, упрыгожаныя картушам. Для прыёмаў у палацы былі прадугледжаныя месцы для пад’езду экіпажаў, залы для сустрэч. З паўднёва-заходняга боку каля палаца былі пабудаваныя з чырвонай цэглы будынкі стайні з барэльефамі коней і службаў з выхадам на вул. Асалінскіх (цяпер Стэфаніка, 7а). Ад вул. Каперніка палац аддзяляе агароджа з параднай брамай і флігелямі для вартаўніка. Тыльная брама выходзяць на вул. Ціхую. Агульная плошча палаца складае 3100 м².
Да 1879 года палац меў вялікі парк. У канцы XIX — пачатку XX стагоддзяў вакол палаца Патоцкіх пабудавалі цэлы шэраг шматпавярховых дамоў, частка з якіх выходзіла пярэднімі фасадамі на вуліцу, а тыльнымі часткамі на палац. Таму выгляд на палац Патоцкіх застаўся адкрытым толькі з вуліцы Каперніка.
У канцы 1980-х гадоў у палацавым парку зладзілі шахту для пракладкі тунэляў падземнага трамвая і пабудавалі непрывабную прыбудову, у якой цяпер знаходзіцца Музей мастацтва старажытнай украінскай кнігі (вул. Каперніка, 15а). Па ініцыятыве Б. Г. Вазніцкага ў 2010 годзе ў парку быў закладзены Парк замкаў і абарончых збудаванняў старажытнай Украіны, дзе дэманструюцца макеты абарончых збудаванняў у маштабе 1:50.
Літаратура правіць
- Ковальчук Х. І. Особливості архітектури Львова наприкінці XVIII — початку XIX. — Львів : Ліга-Прес, 2005. — С. 102, 119. — ISBN 966-8293-67-3.
- Архітектура Львова: Час і стилі. XIII—XXI ст. — Львів : Центр Європи, 2008. — С. 361. — ISBN 978-966-7022-77-8.
- Grankin P. Lwowski architekt Julian Cybulski (1859—1924) // Статті (1996—2007). — Львів: Центр Європи, 2010. — С. 107. — ISBN 978-966-7022-84-6.
- Orłowicz M. Ilustrowany przewodnik po Lwowie ze 102 ilustracjami i planem miasta. — Lwów—Warszawa, 1925. — S. 163.
Спасылкі правіць
- Палац Патоцкіх Архівавана 5 студзеня 2012. 3D-віртуальны тур
- Пам’ятники містобудівництва та архітектури Української ССР. — Київ, Будівельник, 1983—1986 — том 3, с. 14