Пальміцінавая кіслата

Пальміцінавая (гексадэканавая) кіслата, CH₃(CH₂)₁₄COOH — вышэйшая аднаасноўная карбонавая кіслата неразгалінаванай структуры. Найбольш распаўсюджаная ў прыродзе сярод вышэйшых карбонавых кіслот.

Бясколернае крышталічнае рэчыва. Амаль не раствараецца ў вадзе (0,0007 г у 100 г вады пры тэмпературы 20 °С). Раствараецца ў метаноле, этаноле, бензоле, этылацэтаце. Тэмпература плаўлення 62,9 °С, тэмпература ўспышкі 192 °С.

У выглядзе складаных эфіраў гліцэрыны пальміцінавая кіслата ўваходзіць у склад амаль усіх прыродных тлушчаў (у пальмавым алеі 39—47 %) і многіх ліпідаў, у выглядзе складаных эфіраў вышэйшых спіртоў — у склад некаторых воскаў (у спермацэце кашалота 90 % цэтылавага эфіра пальміцінавай кіслаты). Солі і эфіры пальміцінавай кіслаты — пальмітаты.

Пальміцінавую кіслату атрымліваюць гідролізам тлушчаў і каталітычным акісленнем вышэйшых алканаў.

Выкарыстанне

Пальміцінавую кіслату выкарыстоўваюць у вытворчасці мыла, у сумесі са стэарынавай кіслатой у вытворчасці стэарыну. Некаторыя эфіры пальміцінавай кіслаты выкарыстоўваюцца ў вытворчасці фарбаў.

Літаратура

• Хімічны слоўнік навучэнца: Дапам. для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макаррэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 176. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.

Спасылкі

• Артыкул на сайце ХиМиК.ру (руск.)
• Пальмитиновая кислота (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
• Карбоновые кислоты (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пальміцінавая кіслата