Паход Булак-Балаховіча

Паход Булак-Балаховіча — ваенная акцыя Рускай народнай добраахвотніцкай арміі (з рускіх і беларускіх вайсковых часцей) на чале з генералам С. Н. Булак-Балаховічам y лістападзе 1920 на Палессі. Палітычны кіраўнік акцыі — старшыня Рускага палітычнага камітэта ў Польшчы Б. В. Савінкаў. Акцыя была разлічана на падтрымку сялянства, незадаволенага палітыкай «ваеннага камунізму». Меў на мэце стварэнне незалежнай Беларускай дзяржавы і саюзнай з ёй Расійскай дэмакратычнай рэспублікі. Падтрыманы начальнікам Польскай дзяржавы Ю. Пілсудскім.

Тэрыторыя Беларусі ў лістападзе 1920 года, цёмна-зялёным колерам пазначана тэрыторыя «Беларускай дзяржавы», якая кантралявалася арміяй Булак-Балаховіча

Сканцэнтраваўшы свае сілы ў раёне ЛунінецМікашэвічыТураў, армія Булак-Балаховіча (20 тыс. чал.) 6 лістапада 1920 года пачала наступленне ўздоўж ракі Прыпяць. Разбіўшы часці Чырвонай Арміі, яна заняла Петрыкаў, Калінкавічы, Мазыр, падышла да Рэчыцы. У Мазыры Булак-Балаховіч абвясціў сябе «начальнікам Беларускай дзяржавы», галоўнакамандуючым усімі ўзброенымі сіламі Беларусі і пракламаваў незалежнасць Беларусі; выдаў загад пра фарміраванне беларускага войска, назначыў «урад Беларусі» на чале з П. П. Алексюком і абвясціў «звергнутымі» ўрады БССР і Беларускай Народнай Рэспублікі.

16 лістапада Чырвоная Армія пачала контрнаступленне і 20 лістапада 1920 года ўзяла Мазыр. Асноўныя сілы Булак-Балаховіча прабіліся на польскі бок фронту, большасць арміі была раззброена польскімі ўладамі; інтэрніраваныя ў Белавежскай пушчы асобныя атрады ўдзельнічалі ў нападах на БССР да 1922 года.

Літаратура правіць

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).