Правака́цыя — дзеянне ці шэраг дзеянняў з мэтай выклікаць дзеянне/бяздзеянне ў адказ, як правіла, з мэтай штучнага стварэння такім чынам цяжкіх абставін ці наступстваў. Суб'ект, які здзяйсняе правакацыі, завецца правакатарам. Правакацыі заснаваныя на асаблівасцях псіхалогіі чалавека і яго паводзінах як сацыяльнай істоты, таму правакацыі вывучаюцца псіхалогіяй і сацыялогіяй.