Піфас

Піфас (стар.-грэч.: πίθος) — вялікі старажытнагрэчаскі збан (мог быць памерам з чалавека і больш), посуд для захоўвання прадуктаў — збожжа, віна, аліўкавага алею, салёнай рыбы. Атрымаў распаўсюджанне па ўсёй тэрыторыі Міжземнамор’я, у асаблівасці ў культурнай галіне Эгейскага мора, уключаючы востраў Крыт. Вытворчасць піфасаў патрабавала ад ганчара спецыяльных навыкаў.

Піфас уяўляе сабой керамічны посуд буйнога памеру ў форме шара або яйка (звернутага вострым канцом уніз), які нагадвае амфару. Аднак у піфаса часцей сустракаецца не вострае дно, а плоскае, якое дазваляе яму стаяць, і часта маюцца прыстасаванні для транспарціроўкі ў верхняй частцы, праз якія працягваліся тросы для перамяшчэння сасудаў. У піфасаў магло быць ад чатырох да шасці ручак. Паверхня піфаса можа быць гладкай або ўпрыгожанай істужачным узорам. Па колеры піфасы сустракаюцца ў гаме ад бэжавага, пясочнага да карычневага і чырвонага. На піфасах, выкананых у стылі Камарас у мінойскую эпоху, маляваліся рыбы.

Піфасы таксама выкарыстоўваліся ў пахавальных абрадах, але ў першую чаргу для захоўвання аліўкавага алею, вады, мёду, солі і збожжа. 47 піфасаў для віна было знойдзена ў склепе ў Загоры (ням.) (бел. на востраве Андрас. На піфасы ставілася таксама таўро. Аналагічныя пасудзіны называюцца долій (у старажытных рымлян) і цінаха. Піфасам была злапомная скрыня Пандоры^[1]. У адпаведнасці з легендай, менавіта ў піфасе жыў Дыяген^[2].

Этымалогія правіць

У мікенскай грэчаскай дадзеная назва зафіксавана ў форме ідэаграмы qe-to. Дакладнай этымалогіі не мае, аднак мяркуецца запазычанне з нейкай субстратнай мовы^[3]^[4].

Крыніцы правіць

↑ Пандора // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
↑ Гаспаров М. Л. Занимательная Греция. — М.: НЛО, 1995
↑ Chantraine P. Dictionnaire étymologique de la langue grecque. — Paris: Éditions Klincksieck, 1974. — Т. III. — P. 900.
↑ Beekes R. S. P., van Beek L. Etymological Dictionary of Greek. — Leiden — Boston: Brill, 2010. — Т. II. — P. 1189-1190.

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пифос
Пифос (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі

[1] Пандора // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

[2] Гаспаров М. Л. Занимательная Греция. — М.: НЛО, 1995

[3] Chantraine P. Dictionnaire étymologique de la langue grecque. — Paris: Éditions Klincksieck, 1974. — Т. III. — P. 900.

[4] Beekes R. S. P., van Beek L. Etymological Dictionary of Greek. — Leiden — Boston: Brill, 2010. — Т. II. — P. 1189-1190.

[1]

[2]

[3]

[4]