Рамуальд Траўгут
Рамуальд Траўгут (польск.: Romuald Traugutt; 16 студзеня 1826, в. Шастакова, Брэсцкі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя — 5 жніўня 1864, Варшава; Псеўданім: Кракоўскі) — генерал, удзельнік паўстання 1863—1864 гадоў, адзін з яго кіраўнікоў.
| Рамуальд Траўгут | |
|---|---|
| польск.: Romuald Traugutt | |
 | |
| Нараджэнне |
16 студзеня 1826[1][2] |
| Смерць |
5 жніўня 1864[1][2] (38 гадоў) |
| Бацька | Людвіг Траўгут[d] |
| Маці | Алаіза з Блоцкіх[d] |
| Жонка | Антаніна Касцюшка[d] |
| Дзеці | Алаіза Траўгут[d] |
| Веравызнанне | Каталіцкая Царква |
| Адукацыя | |
| Дзейнасць | ваенны, палітык |
| Прыналежнасць | Расійская імперыя |
| Званне | генерал |
| Бітвы | |
| Узнагароды |
  |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Вучыўся ў Свіслацкай гімназіі. З 1845 года служыў у расійскай арміі, удзельнік Крымскай вайны (1853—1856). У 1862 годзе, у чыне падпалкоўніка, пайшоў у адстаўку. Жыў у маёнтку Востраў на Кобрыншчыне, займаўся гаспадаркай.
Пасля пачатку паўстання, у красавіку 1863 года, сфарміраваў і ўзначаліў Кобрынскі паўстанцкі атрад. У баях каля в. Горкі тройчы нанёс паражэнне расійскім карным часцям. У чэрвені 1863 года з Брэсцкім атрадам Я. Ваньковіча зрабіў рэйд па Піншчыне і Паўночнай Валыні, але атрад Р. Траўгута панёс значныя страты, і ў ліпені 1863 года з дапамогай Э. Ажэшкі Р. Траўгут таемна выехаў у Варшаву. Атрымаў чын генерала, быў прадстаўніком паўстанцкіх уладаў за мяжой. У кастрычніку 1863 кіраўнік Нацыянальнага ўрада ў Варшаве і фактычна дыктатар паўстання. Шмат зрабіў дзеля пашырэння сацыяльнай базы паўстання, надання яму новага размаху, рэарганізацыі ўзброеных сіл інсургентаў. Арыштаваны 30 сакавіка 1864. Паводле прыгавору ваеннага суда павешаны ў Варшаўскай цытадэлі.
У 1928 годзе ў мястэчку Свіслач устаноўлены помнік Р. Траўгуту, адноўлены ў 1989 годзе.
Заўвагі правіць
- ↑ а б Romuald Traugutt // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
- ↑ а б Brozović D., Ladan T. Romuald Traugutt // Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
Літаратура правіць
- Чаропка В. Апошні дыктатар паўстання Рамуальд Траўгут // Беларускі гістарычны часопіс. № 8, 2005.
- Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
- Dubiecki M. Romuald Traugutt i jego dyktatura podczas powstania styczniowego 1863—1864, Kijów 1911
- Миллер И. С. Ромуальд Траугут // За нашу и вашу свободу: Герои 1863 г. М., 1964
- Dunin-Wąsowicz K. Romuald Traugutt. Warszawa, 1980
- Бандарэнка М. Пра Рамуальда Траўгута // Полымя. 1999. № 8
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Игнат Михаевич. Мятежный генерал. — Минск: Конфидо, 2007, −48 с. ISBN 985-6777-07-0.