Рахель Вішніцэр-Бернштэйн

Рахель Вішніцэр-Бернштэйн (14 красавіка 1885, Мінск — 20 лістапада 1989, Нью-Ёрк) — амерыканская вучоная-мастацтвазнавец, пісьменнік, гісторык яўрэйскага мастацтва. Аўтар кніг пра мастацтва яўрэйскага народа, гісторыю і архітэктуру сінагог Еўропы і ЗША, рэдактар, навуковы куратар, педагог і настаўнік.

Рахель Вішніцэр-Бернштэйн
Дата нараджэння 14 красавіка 1885(1885-04-14)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 20 лістапада 1989(1989-11-20)[1][2][…] (104 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Муж Mark Wischnitzer[d]
Род дзейнасці мастацтвазнаўца, архітэктарка, выкладчыца ўніверсітэта, гісторык
Месца працы
Альма-матар
Узнагароды

Біяграфія правіць

Рахіль Бернштэйн нарадзілася 14 красавіка 1885 года ў Мінску ў сям’і страхавога агента Уладзіміра Рыгоравіча (Вольфа Гутманавіча) Бернштэйна і Соф’і Гальперн. Скончыла сярэднюю школу ў Варшаве (1902). Вывучала мастацтва ва Універсітэце Гайдэльберга (1902—1903) і Мюнхенскім універсітэце (1910—1911). З 1903 па 1905 год таксама вучылася ў Брусельскай каралеўскай акадэміі, затым была пераведзена ў Школу архітэктуры ў Парыжы, дзе атрымала дыплом у 1907 годзе.

У 1912 годзе, у Санкт-Пецярбургу яна выходзіць замуж за гісторыка, сацыёлага і грамадскага дзеяча Марка Львовіча Вішніцэра  (руск.). У 1924 годзе ў іх нарадзіўся сын, Леанард. У 1920 годзе яны пераязджаюць у Лондан, дзе Рахіль працавала са старажытнаяўрэйскімі манускрыптамі ў Брытанскім музеі Лондана і Бадліянскай бібліятэцы ў Оксфардзе.

У 1921 годзе Рахель з’язджае ў Берлін і становіцца мастацкім рэдактарам выдаваных у Берліне ў 1922-24-х гадах часопісаў «Мільгройм» (на ідышы) і «Рымон» (на іўрыце)[6]. Знаходзячыся ў Берліне, яна таксама працуе мастацкім рэдактарам Энцыклапедыі Іўдаікі (Берлін) з 1928 па 1934 год, працуе ў Яўрэйскім музеі  (руск.) з 1928 года, у тым ліку дырэктарам музея з 1934 па 1938 год. Адным з яе галоўных дасягненняў за гэты перыяд з’яўляецца апублікаванне яе першай кнігі Und Symbole Gestalten дэр jüdischen Kunst (Сімвалы і формы яўрэйскага мастацтва) (1935).

Сям’я Вішніцэраў з’язджае з нацысцкай Германіі вясной 1938 года і часова жыве ў Парыжы, дзе вучыцца ў графа Рабера дэ Месні дэ Бюсона  (англ.), што ў значнай ступені паўплывала на яе далейшую творчасць.

Пасля пераезду ў Нью-Ёрк у 1940 годзе, яна аднавіла сваю навуковую працу пры Нью-Ёркскім універсітэце вытанчаных мастацтваў  (руск.) і скончыла яе са ступенню ў 1944 годзе. У той жа час яна займалася навуковай дзейнасцю ў Амерыканскай акадэміі яўрэйскіх даследаванняў. Тэзісы яе працы былі апублікаваныя ў 1948 годзе пад назвай «Messianic Theme in the Paintings of the Dura Synagogue/Тэма месіянства у роспісе сінагогі Дзьюра».

Яе даследаванне сінагог было таксама апублікавана ў 1955 годзе, у кнізе «Сінагагальная архітэктура ЗША». У наступным годзе, ва ўзросце 71 года яна заснавала аддзел вытанчаных мастацтваў у Стэрн-Каледжы для жанчын  (англ.) у Нью-Ёрку і выкладала там да выхаду на пенсію ў 1968 годзе. Архітэктура еўрапейскай сінагогі, заключная кніга яе даследчай працы была апублікаваная ў 1964 годзе.

Ешыва-ўніверсітэт  (руск.) прысвоіў ёй ганаровую ступень доктара ў 1968 годзе, а часопіс «Яўрэйскае мастацтва/Journal of Jewish Art» прысвяціў яе творчасці асобны нумар у 1979 годзе. Гэты спецыяльны выпуск уключыў аўтабіяграфію і бібліяграфію прац вучонага па мастацтву, усяго 344 працы. Апошняй публікацыяй быў артыкул пра «Герніку» Пабла Пікаса, які выйшаў да стагоддзя вучонага. Жыла на вуліцы Аверлук-Тэрас  (руск.) у Нью-Ёрку[6]. Яна памерла ва ўзросце 104 гадоў у Нью-Ёрку. У яе застаўся сын, інжынер Леанард Джэймс Вінчэсцер.

Творы правіць

  • Узоры і сімвалы яўрэйскага мастацтва (1935)
  • Сінагагальная архітэктура ЗША (1955)
  • Архітэктура еўрапейскай сінагогі (1964)
  • Яўрэі ў рускім жывапісе і культуры (2002)
  • Малюнкі Храма, выкананыя Майманідам (2002)
  • Кніга пра рускае яўрэйства: ад 1860-х да рэвалюцыі 1917 г. (2002)[7]
  • Яўрэйскае мастацтва ў еўрапейскім кантэксце (2002)[8]

Зноскі

  1. а б Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 27 красавіка 2014.
  2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  3. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
  4. Scanlon J., Cosner S. American Women Historians, 1700s-1990s: A Biographical DictionaryGreenwood Publishing Group, 1996. — 304 с. — ISBN 978-0-313-29664-2, 978-1-56750-917-5
  5. а б Sherman C. R., Holcomb A. M. Women as interpreters of the visual arts, 1820- 1979 // Womans Art Journal — 1980. — P. 68. — ISBN 978-0-313-22056-2 — ISSN 0270-7993; 2158-8457
  6. а б http://www.polutona.ru/dvprinter.php3?id=106
  7. Книга о русском еврействе: от 1860-х годов до революции 1917 г. на OZON.ru. ISBN 5-93273-076-5
  8. Еврейское искусство в европейском контексте на OZON.ru. ISBN 5-93273-087-0

Спасылкі правіць