Роберт I (кароль Францыі)

Роберт I (15 жніўня 866 — 15 чэрвеня 923) — граф Парыжа, маркіз Нейстрыі, кароль Заходне-Франкскага каралеўства ў 922923 гадах з дынастыі Раберцінаў. Малодшы сын Роберта Моцнага, графа Анжэрскага і Адэлаіды Турскай, і брат караля Эда I.

Роберт I
фр.: Robert I
кароль Заходне-Франкскага каралеўства
29 чэрвеня 922 — 15 чэрвеня 923
Каранацыя 30 чэрвеня 922, Рэймс, Францыя
Папярэднік Карл III Дурнаваты
Пераемнік Рауль I
граф Парыжа
29 лютага 888 — 29 чэрвеня 922
Папярэднік Эд I
Пераемнік Гуга Вялікі
маркіз Нейстрыі
29 лютага 888 — 29 чэрвеня 922
Папярэднік Эд I
Пераемнік Гуга Вялікі
Нараджэнне 15 жніўня 860
Смерць 15 чэрвеня 923 (62 гады)
Род Раберціны[d]
Бацька Роберт Моцны[d]
Маці Адэльгейда Турская[d]
Жонка Беатрыса дэ Вермандуа
Дзеці Гуга Вялікі[1], Эма Французская[d] і Адэль Французская[d][2]
Дзейнасць палітык
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Разлад з каралём Карлам III Дурнаватым правіць

У пачатку X стагоддзя Роберт быў адным з самых магутных вяльможаў у краіне. Пад яго ўладай знаходзіліся графствы Анжу, Турэнь, Блуа, Шартр, Гацінэ, Мэн і Санліс. Чалавек вялікай адвагі і вельмі рашучы, ён пасля смерці брата, караля Эда, прапанаваў сваю вайсковую службу Карлу Дурнаватаму. Кароль прысвоіў яму тытул герцага франкаў і ўсклаў на яго ўсё кіраванне; амаль чатыры гады ён карыстаўся яго парадамі і вельмі давяраў яму. Але потым іх адносіны разладзіліся. Як брат памерлага караля Эда, Роберт лічыў, што знаходзіцца ў найбольшай ласцы ў Карла Дурнаватага. Тым адчувальней для яго была крыўда, нанесеная ў 920 годзе на з’ездзе ў Суасоне. Калі кароль засядаў у палацы, па яго загадзе герцага пасадзілі справа, а каралеўскага ўлюбёнца Аганона[fr], чалавека зусім бязроднага і невядомага, як роўнага, злева ад караля. Роберт моўчкі стрываў такое знеслаўленне. Суцішыўшы абуранасць, ён затаіў у душы крыўду і нічога не выказаў Карлу. Аднак ён неўзабаве падняўся, сышоў і правёў нараду са сваімі паплечнікамі.

Параіўшыся з імі, ён адправіў паслоў апавясціць караля, што ён не можа вынесці, каб Аганона раўнавалі з ім і аддавалі яму перавагу перад першымі людзьму ў дзяржаве і што калі кароль не звядзе свайго ўлюбёнца да належнага яму стану, то ён бязлітасна яго павесіць. Кароль паставіўся да гэтых абраз нелітасціва і адказаў, што хутчэй можа растацца з усім сваім саветам, чым адмовіцца ад сяброўства Аганона. Роберт быў надзвычай абураны гэтым адказам і разам са знатнымі людзьмі, насуперак загаду, з’ехаў у Тур. Там шмат было гутарак пра абразу, легкадумна нанесеную каралём, і Роберт часта радзіўся са сваімі людзьмі пра тое, як яму захапіць уладу. Ён дарыў многім падарункі і абяцаў яшчэ больш. Тых, каго яму ўдалося схіліць на свой бок, ён стаў падбухторваць да адкрытай здрады і гаварыў, што можна лёгка і хутка захапіць караля ў спачывальні, калі ўсе яны з’явяцца ў палац як бы на савет. Прапанова спадабалася амаль усім яго прыхільнікам, і яны пакляліся Роберту, што здзейсняць гэта. Аднак калі задума іх ужо амаль была ажыццёўлена і кароль знаходзіўся ў іх руках, з’явіўся Херывэ (Эрвэ), архібіскуп Рэймскі і канцлер караля, са шматлікімі ўзброенымі людзьмі і вызваліў Карла. Услед за тым архібіскуп памірыў яго з Робертам і яго прыхільнікамі.

Бітва пры Суасоне правіць

У наступныя гады Роберт быў адцягнены нашэсцем нарманаў, але не пакінуў сваіх задум. У 922 годзе мяцеж супраць Карла падняў Гізільберт (Жыльбер), герцаг Латарынгскі. Не маючы надзеі самому захапіць каралеўскі прастол, ён пракраўся да Роберта і ўгаварыў яго скінуць караля. Многія васалы Роберта і яго саюзніка Рауля, герцага Бургундскага, далучыліся да іх. Мяцежнікі былі значна мацнейшымі за Карла, аднялі ў яго Лан, дзе ён звычайна жыў, і прымусілі ўцякаць за Маас. Пасля таго як Карл схаваўся ў Льежы, Роберт прыбыў у Суасон. Сюды ж з’ехаліся феадалы з усёй поўначы. Агульным рашэннем усіх, хто сабраўся, Роберт быў выбраны каралём, з вялікімі ўшанаваннямі адвезены ў Рэймс і 30 чэрвеня 922 года каранаваны ў базіліцы святога Рэмігія.

Аднак Карл не губляў яшчэ надзеі вярнуць прастол. Сабраўшы ў Латарынгіі войска з людзей, якія засталіся яму вернымі, ён пераправіўся цераз Маас і прыбыў у Аціньі, і перш чым Роберт здолеў сабраць сваіх прыхільнікаў, нечакана падступіў да Суасона. 15 чэрвеня 923 года, у нядзелю, апасля сёмай гадзіны, у дзень, калі франкі да таго чаму не адважваліся ваяваць, Карл пераправіўся цераз Эну і пайшоў на Роберта. У бітве пала незлічонае мноства воінаў. Кароль Роберт, якога нельга было пазнаць у ваенных уборах, адважна біўся па ўсім полі, так што прыхільнікі Карла звярнулі на яго ўвагу і сталі пытаць, ці не ён гэта. Роберт, бясстрашны воін, раптам адкрыў схаваную бараду, паказаўшы, што гэта сапраўды ён. Яго неадкладна атачылі з усіх бакоў, паразілі сям’ю пікамі, скінулі на зямлю і забілі.

Жонкі і дзеці правіць

Дом Раберцінаў
Папярэднік
Карл III Дурнаваты
Кароль Заходніх Франкаў
922923
Пераемнік
Рауль I

Зноскі

  1. Kindred Britain
  2. Lundy D. R. The Peerage
  3. Магчыма, нарадзілася раней — каля 892 года — і, як следства, была дачкой Роберта I ад першага шлюбу.

Літаратура правіць