Рулявое кіраванне

Рулявое кіраванне — сістэма кіравання кірункам руху транспартных сродкаў з дапамогай рулявога кола. Складаецца з механізмаў, пераўтваральных становішча (вугал павароту) руля ў прапарцыйнае змена становішча колаў або аналагічных кіраўнікоў кірункам руху элементаў (паварот рухача, паварот накіроўвалай лыжы, канька).

Рулявое кіраванне аўтамабіляў правіць

Прыклад працы сістэмы падрульвання на хуткасцях менш і больш за 40 км/ч

4WS (4 Steering Wheel, ад англ. 4 кіраваных колы) — сістэма падрульвання задніх колаў у аўтамабіля. Пры высокай хуткасці заднія колы паварочваюцца ў бок павароту (гэтак жа як і пярэднія колы), што дазваляе павялічыць стабільнасць пры рэзкіх манеўрах (напрыклад абгоне). Пры нізкай хуткасці заднія колы паварочваюць у процілеглы ад павароту бок (назад пярэднім колам), што дазваляе павялічыць манеўранасць і паменшыць радыус развароту.

На аўтамабілях рулявое кіраванне складаецца з механічнага рэдуктара і сістэмы цяг, пераўтваральных паварот руля ў паварот кіраваных (пярэдніх) колаў. Адносіны вуглоў павароту руля і колаў вядомы як «перадатачныя адносіны рулявога кіравання» і звычайна складаюць 15:1 … 25:1. Кола, якое знаходзіцца з таго боку, куды адбываецца паварот, паварочваецца на большы вугал, так, каб кропка перасячэння восяў пярэдніх колаў знаходзілася на восі задніх колаў (у гэтым выпадку ўсе колы круцяцца вакол адной кропкі і не адбываецца бакавога слізгацення шын). Сістэма цяг, якая забяспечвае паварот колаў на розны вугал, называецца рулявая трапецыя.

Рулявое кіраванне трактароў правіць

Як і кампаноўка трактара, рулявое кіраванне бывае двух асноўных відаў — паварот пярэдніх колаў (аналагічна аўтамабіляў), і адносны паварот паўрам (трактары К-700, Т-150К). У кампаноўцы (і рулявым кіраванні) з двух полурам маюцца наступныя добрыя якасці:

Уніфікацыя, прастата і надзейнасць вядучых мастоў — яны не ўтрымліваюць вузлоў павароту колаў.
Дзве каляіны пры любым павароце паўрам (задні мост ідзе дакладна па слядах пярэдняга), што значна паляпшае праходнасць.
Паварот паўрам дазваляе плаўна перамяшчаць налева-направа пярэдняе або задняе навясную прыладу, што павышае зручнасць працы.

Рулявое кіраванне камбайнаў і вілачных пагрузчыкаў правіць

З-за вялікай вагі жняяркі, і асаблівасцяў кампаноўкі, на пярэднюю частку самаходнага збожжаўборачнага камбайна прыпадае асноўная частка вагі, таму пярэднія колы выконваюць вядучымі і вялікага памеру. З прычыны тэхнічных складанасцяў павароту гэтых колаў, рулявое кіраванне збожжаўборачных камбайнаў ажыццяўляецца заднімі коламі невялікага памеру. Яны таксама паварочваюцца на розныя вуглы (рулявой трапецыяй), каб пазбегнуць бакавога слізгацення, аналагічна кіраванні аўтамабіляў.

Аналагічная сітуацыя прысутнічае і ў вілачныя пагрузчыкаў, так як на пярэднія колы даводзіцца вага падыманага грузу. Па гэтай прычыне большасць такіх машын таксама маюць кіраваныя колы ззаду.

Рулявое кіраванне каткоў (дарожная тэхніка) правіць

З прычыны вялікай масы пярэдняга цыліндру катка паварочвае ён з дапамогай гідраруля. Руль проста перамыкае клапаны падачы вадкасці ў цыліндры павароту катка

Рулявы механізм правіць

Рулявы механізм — частка рулявога кіравання, якая пераўтварае вярчальны рух рулявога колы ў паступальны рух рулявых цяг. Як правіла, гэта адзін з відаў механічнага рэдуктара, хоць, напрыклад, у камбайнах ужываецца сістэма «гідраматор-шлангі-гідрацыліндр». Найбольш распаўсюджаныя наступныя віды рулявых механізмаў

Шасцярня-рэйка — руль злучаны з нерухомай (верціцца) шасцярнёй, канцы рухомай рэйкі праз цягі паварочваюць колы. У цяперашні час ўжываецца на большасці легкавых аўтамабіляў (пярэднепрывадных).
Чарвячная перадача — рулявое кола круціць чарвяк, па якім ходзіць зводу сектар зубчастага колы — ролік (трэнне слізгацення заменена на трэнне качэння). Перакочваючыся па сектару чарвяка, ролік круціць вось, з іншага боку якой замацаваны рычаг, які сваім рухам перамяшчае рулявую трапецыю. Гэтая досыць складаная сістэма, з вялікай колькасцю дэталяў, шырока ўжывалася на заднепрывадных аўтамабілях, з пярэдняй двухрычажнай падвескай.
Шруба-шарыкавая гайка — рулявое кола круціць вінтавой вал, паступова перамяшчаючы «гайку» — адпаведную шрубавую ўтулку, праз цягі перамяшчае рулявую трапецыю. Паміж віткамі вала і ўтулкі размешчаны шарыкі, якія пераводзяць трэнне слізгацення ў трэння качэння. Механізм прымяняецца ў асноўным на грузавых аўтамабілях, сумесна з гідраўзмацняльнікам (утулка-гайка з’яўляецца таксама поршнем гідрацыліндра).

Вытворцы элементаў рулявога кіравання правіць

Акрамя вытворцаў арыгінальных дэталяў рулявога кіравання існуе некалькі міжнародных вытворцаў, якія спецыялізуюцца на рынку аўтазапчастак, напрыклад: