Руская пліта

Руская пліта — буйнейшая тэктанічная структура Усходне-Еўрапейскай платформы, ахоплівае амаль усю тэрыторыю Беларусі, працягваецца ў сумежных краінах.

На захадзе Рускай пліты ў скляпенневых частках Беларускай антэклізы і Варонежскай антэклізы фундамент залягае каля паверхні Зямлі, часам утварае агаленні. На ўсходзе пліты найбольш буйная Волга-Уральская антэкліза. Цэнтральную частку Рускай пліты займае Маскоўская сінекліза, якая на паўночным усходзе пераходзіць у Мезенскую. На ўсходняй ускраіне пліты Камска-Бельскі перыкратонны прагін, на заходняй — Балтыйска-Прыднястроўская зона перыкратонных прагінаў, у складзе якой Балтыйская сінекліза, Падляска-Брэсцкая ўпадзіна. На паўднёвым усходзе платформы Прыкаспійская ўпадзіна (найбольш глыбокая). Паміж антэклізамі шэраг позніх (палеазойскіх) аўлакагенаў: Прыпяцка-Данецкі, Вяцкі, Дона-Мядзведзіцкі. У мезазоі і раннім кайназоі над Прыпяцка-Данецкім аўлакагенам утварылася Прыпяцка-Дняпроўская сінекліза. Перад горнымі збудаваннямі Урала і Карпат утварыліся Перадуральскі і Перадкарпацкі краявыя прагіны.

На тэрыторыі Беларусі пліта ўключае наступныя структурныя элементы:

• Беларуская антэкліза
• Варонежская антэкліза
• Жлобінская седлавіна
• Балтыйская сінекліза
• Аршанская ўпадзіна
• Падляска-Брэсцкая ўпадзіна
• Палеская седлавіна
• Прыпяцкі прагін
• Мікашэвіцка-Жыткавіцкі выступ
• Брагінска-Лоеўская седлавіна
• Дняпроўска-Данецкі прагін
• Латвійская седлавіна
• Маскоўская сінекліза

Літаратура

• Гарэцкі Р. Усходне-Еўрапейская платформа // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16). С. 274-275.