Рэнтгенадыягностыка

Рэнтгенадыягно́стыка — метад прамянёвай дыягностыкі розных захворванняў з дапамогай рэнтгенаўскіх прамянёў. У цяперашні час яна пераходзіць на лічбавыя тэхналогіі і з'яўляецца самым даступным неінвазійным (без унутранага умяшання) метадам пры выяўленні хвароб.

Прагляд рэнтгенаўскіх здымкаў.

Скіялогія (греч. skia — цень) — раздзел рэнтгеналогіі, які вывучае заканамернасці ўтварэння рэнтгенаўскай выявы.

Методыкі рэнтгеналагічнага даследавання

Асноўныя

• Флюараграфія
• Рэнтгенаграфія
• Рэнтгенаскапія
• Электрарэнтгенаграфія

Спецыяльныя методыкі рэнтгеналагічнага даследавання

• Лінейная тамаграфія ці паслойная рэнтгенаграфія
• Камп'ютарная тамаграфія
• Рэнтгенаграфія з прамым павелічэннем выявы
• Ортапантамаграфія ці панарамная тамаграфія (стаматалогія)
• Мамаграфія
• Методыкі з выкарыстаннем штучнага кантраставання
• Дыягнастычны пнеўматоракс
• Пнеўмамедыястынаграфія
• Дыягнастычны пнеўмаперытанеум
• Пнеўмарэтраперытанеум
• Пнеўмарэн
• Бранхаграфія
• Ірыгаскапія
• Халецыстаграфія
• Халангіяграфія
• Экскрэторная ураграфія
• Цыстаграфія
• Урэтраграфія
• Гістэрасальпінгаграфія
• Артэрыяграфія
• Кардыяграфія
• Флебаграфія
• Лімфаграфія
• Фістулаграфія і інш.

Флюараграфія (ФЛГ)

Флюараграфія (сінонімы: рэнтгенфлюараграфія, рэнтгенфатаграфія, радыёфатаграфія) — прафілактычнае рэнтгеналагічнае даследаванне, якое заключаецца ў фатаграфаванні бачнай ценявой выявы са святлівага флуарэсцэнтнага экрана на фотастужку (плёнкавая флюараграфія — састарэлая) ці перакладам яе на аблічбаваную выяву (лічбавая — сучасная), якая утвараецца ў выніку праходжання рэнтгенаўскіх прамянёў праз цела чалавека, нераўнамернасці паглынання іх больш/менш шчыльнымі тканкамі і адлюстравання выявы на экране. Метад рэнтгенадыягностыкі сухотаў, пнеўманіі, плеўрыту, раку і іншых новаўтварэнняў лёгкіх (таксама фіброзу, склерозу, наяўнасці вадкасцей у анатамічных поласцях), які амаль не шкодзіць здароўю. Узаконены скрынінг (масавае даследаванне) хвароб лёгкіх.

• Гісторыя: Асновы гэтага метаду адразу ж пасля адкрыцця рэнтгенаўскіх прамянёў распрацавалі навукоўцы А. Батэлі і А. Карбаса (Італія) і Дж. М. Блеер (ЗША).
• Выкарыстанне: Найбольш распаўсюджаным дыягнастычным метадам, які выкарыстоўвае прынцып флюараграфіі, з'яўляецца флюараграфія органаў грудной клеткі, малочных залоз, касцявой сістэмы..
• Тыпы: Флюараграфія дае паменшаную выяву аб'екта. Вылучаюць дробнакадравую (напрыклад, 24 × 24 мм або 35 × 35 мм) і буйнакадравую (у прыватнасці, 70 × 70 мм або 100 × 100 мм) методыкі, плёнкавую і лічбавую. Лічбавая дазваляе спрасціць працу з выявай (малюнак можа быць выведзены на экран манітора, раздрукаваны, перададзены па сетцы, захаваны ў медыцынскай базе дадзеных), паменшыць дозы выпраменьвання і выдаткі на дадатковыя матэрыялы (плёнку, праяўляльнік для плёнкі). Некаторы недахоп — большы час атрымання малюнка.
• Апараты: Распрацаваныя як стацыянарныя, так і мабільныя флюараграфічныя апараты..

• Методыка: Пацыента змяшчаюць у кабіну паміж крыніцай рэнтгенаўскага выпраменьвання і экранам, адчувальным да гэтага выпраменьвання. Прамяні, праходзячы праз тканкі чалавека, факусуюцца на экране. Больш шчыльныя тканкі больш затрымліваюць выпраменне, менш шчыльныя — меней. Такім чынам на экране з'яўляецца выява. Гэтая выява фатаграфуецца на стужку ці перакладаецца у лічбавую.

Існуюць два метады сучаснай лічбавай флюараграфіі:

1. спосаб паслойнага сканавання органаў хворага з дапамогай лінейнага дэтэктара на рэнтгенаўскіх прамянях. Каб атрымаць малюнак, дэтэктар перасоўваецца каля цела, прасвятляючы яго прамянямі ў выглядзе веера
2. спосаб факусіроўкі аптычнага сігналу са святлівага экрана на датчык ПЗС. Датчык ПЗС уяўляе сабой аналагавы прыбор, у якім электрычнасць з'яўляецца ў любым месцы ў залежнасці ад таго, наколькі моцнае святло на яго падае. На якасць малюнка ўплывае разрозненне (памер) экрана на ПЗС-датчыку.

Рэнтгенаграфія

Рэнтгенаграфія — методыка рэнтгенадыягностыкі паталагічных змяненняў пры падазрэнні на іх, шляхам засвечвання плёнкі (плёнкавая — састарэлая) ценявой выявай ад рэнтгенаўскіх прамянёў ці аблічбавання яе ПЗС-матрыцай на камп'ютар (лічбавая — сучасная).

• Віды: аглядная (прамая і бакавая) і прыцэльная.

Рэнтгенаскапія

Рэнтгенаскапія — прасвечванне рэнтгенаўскімі прамянямі анатамічнай зона за флуарэсцэнтным рэнтгенаўскім экранам (класічная — састарэлая) ці прасвечванне з дапамагой электронна-аптычнага пераўтваральніка (ЭАП) (рэнтгенатэлебачанне — сучасная), якое назіраецца ў першым выпадку на самім экране, а ў другім — на экране кінескопа.

Тамаграфія

Тамаграфія — гэта рэнтгеналагічная здымка «у разрэзе» (паслойная). Гэты метад выкарыстоўваецца пры даследаванні лёгкіх, печані, нырак, костак і суставаў.

Сайты па тэме

http://www.tiensmed.ru/news/fluorografiya1.html

http://zdravo.by/article/5501/vredna-li-flyuorografiya

http://x-raydoctor.ru/rentgen/grudnaja-kletka/otlichie-ot-flyuorografii.html

http://smilelink.narod.ru/referati/r_19.html

Электронны падручнік БДМУ па прамяневай дыягностыцы

http://rep.bsmu.by/xmlui/bitstream/handle/BSMU/3819/Современные%20технологии%20лучевой%20диагностики.pdf?sequence=1&isAllowed=y(недаступная спасылка)