Рэпартаж - матэрыял з месца падзей. Жанр журналістыкі, спецыфікай якога лічыцца аператыўнасць. Акрамя таго, для гэтага жанру характэрна бесстаронняе (без адзнак) асвятленне падзей і маецца на ўвазе, што рэпарцёр з'яўляецца відавочнікам або удзельнікам апісванага. Менавіта факт абавязковай прысутнасці аўтара сюжэту на месцы дзеяння ёсць істотнае адрозненне рэпартажу ад проста карэспандэнцыі. Марына Леско лічыць, што ў жанры рэпартажу выступіў біблейскі Хам, распавёўшы з пазіцыі відавочцы аб сваім бацьку [1]. Тэрмін паходзіць ад французскага «reportage» і ангельскага «report»: агульны корань - лацінскі («reporto» - перадаваць). Рэпартажы звычайна падзяляюцца на тэлевізійныя і газетныя [2], хоць на самай справе могуць прагучаць па радыё, быць апублікаваныя ў часопісах і/або інтэрнэт-выданнях.

Тэлевізійны «стэндап»

Тэлебачанне правіць

Тэлевізійны рэпартаж паказвае гледачу падзею. Апісальную функцыю ў гэтым выпадку выконвае так званы відэрад. Гэта акалічнасць з'яўляецца вызначальным у выбары сюжэту, незалежна ад значнасці інфармацыйнай нагоды. Відовішчнасць і пераканаўчасць прапанаванай карцінкі - умовы «глядабельнасці» рэпартажу.

Складаецца з чатырох асноўных элементаў [3]:

  • Закадравы тэкст паведамлення, напісаны рэпарцёрам і/або рэдактарам і запісаны ў студыі;
  • Відэарад - змантаваныя фрагменты відэамалюнка, адабраныя з так званых зыходнікаў (знятага аператарам матэрыялу);
  • Гукавы фрагмент або сінхрон;
  • Шумы (інтэршум і люфт) - гэта гук, сінхронны малюнку, які гучыць паралельна (інтэршум) або замест (люфт - паўза) закадравага тэксту.

Ірвінг Фэнг падкрэсліваў значнасць гукавых фрагментаў:

  Напісаць тэкст да відэасюжэту - не значыць проста належным чынам суаднясці слова і малюнак. Аўтары тэксту і відэамалюнкі павінны ўмець працаваць з гукам. Пад гэтым маецца на ўвазе выбар лепшай з наяўных цытат, той, якая змяшчае самую каштоўную інфармацыю і перадае яе найбольш выразна і займальна.  

Ёсць два варыянта падрыхтоўкі сюжэта катэгорыі breaking news (экстранай навіны):

  • 1) Матэрыял, падрыхтаваны да выхаду ў эфір: аўтар маніторыць ход падзей з студыі і пры неабходнасці абнаўляе закадравы тэкст.
  • 2) Прамая трансляцыя з месца падзеі: рэпарцёр ведае ці вылічае, што падзея адбудзецца ў час выхаду навін у эфір. Тады на месца дзеяння выязджае перасоўная тэлевізійная станцыя (ПТС) і ў эфір выдаецца прамое ўключэнне, у журналіста ёсць магчымасць "эфiрыць" стэндап на фоне таго, што адбываецца.

Стэндапом на айчынным ТБ называюць працу ў кадры, як правіла, на фоне апісваных падзей. Стендапы падпадзяляюцца на тры катэгорыі:

  • Пачатковы;
  • «Масток» (пераход ад аднаго фрагмента да іншага);
  • І фінальныя, калі журналіст падводзіць рэзюмэ і ўяўляе сябе і здымачную групу.

Друкаваныя СМІ правіць

У журналістыцы ўсё пачынаецца менавіта з рэпартажу: рэдактар рыхтуе публікацыю/сюжэт пасля таго, як рэпарцёр «сабраў ўраджай навін» [4]. Падкрэсліваецца, што рэпарцёры [4]

абавязаны распазнаваць навіны, гэта значыць такую інфармацыю, якая будзе цікавая і карысная чытачам, бачыць факты, з якіх можа скласціся патэнцыйны матэрыял, ўлоўліваць сувязі паміж разрозненымі на першы погляд дадзенымі, якія на самай справе ёсць часткі цэлага.

Матэрыялы для рэпартажу [4]:

  • Дакументы і запісы,
  • Інтэрв'ю і
  • Асабістыя назірання.

Аператыўнасць мае ключавое значэнне, што генеруе высокі ўзровень канкурэнтнай барацьбы [5]:

Толькі жаданне выцерці адзін аднаму нос рухала, да прыкладу, фатографамі з агенцтваў «Асашыэйтэд Прэс» і ЮПІ, калі ім было даручана сфатаграфаваць далай-ламу, які пакідае Тыбет ў 1959 годзе. Абодва нанялі па самалёце, арганізавалі эстафеты матацыклістаў, каб даставіць фотаздымкі з кітайскай мяжы да бліжэйшага перадатчыка ў Індыі. Калі далай-лама паказаўся ў дзвярах самалёта, фатографы рынуліся наперад, зрабілі здымкі і накіраваліся да самалёта, які ужо набіраў абароты. Пасля шалёнай гонкі ў паветры і на зямлі перамог карэспандэнт ЮПІ.

Інтэрв'ю правіць

Інтэрв'юер абавязаны пераканацца, што інтэрв'юяваны аддае сабе справаздачу, з кім менавіта кажа [6]:

З звычайнымі інфарматарамі праблем, як правіла, не ўзнікае. Яны могуць паўстаць пры інтэрв'юраванні людзей, якія рэдка (ці наогул калі-небудзь) маюць зносіны з прэсай.

Іх варта паведаміць, што інфармацыя будзе апублікаваная.

Зноскі

Спасылкі правіць

  1. Беларускі рэпарцёр