Санкт-Пецярбургскі Беда
Санкт-Пецярбургскі Беда (лац.: Beda Petersburgiensis), ён жа Ленінградскі Беда — англасаксонскі ілюмінаваны рукапіс, адна з найбольш ранніх версій гістарычнай працы VIII стагоддзя Царкоўная гісторыя народа англаў (лац.: Historia ecclesiastica gentis Anglorum) Беды Вялебнага. Захоўваецца ў Расійскай нацыянальнай бібліятэцы ў Санкт-Пецярбургу (lat. Q. v. I. 18), куды быў перададзены падчас Французскай рэвалюцыі Пятром Пятровічам Дуброўскім[2]. Вядомая дзякуючы наяўнасці найбольш ранніх узорных буквіц (адна змяшчае ілюстрацыю) у Еўропе[3][4].
| ||
| Санкт-Пецярбургскі Беда. каля 746[1] | ||
| Матэрыял | пергамент | |
|---|---|---|
| Расійская нацыянальная бібліятэка | ||
| (інв. Q.v.I.18) | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
Апісанне правіць
Час складання рукапісу невядомы, традыцыйна ён датуецца перыядам 731—746 гадоў на аснове палеаграфічных дадзеных, а таксама memoranda — абарванага спісу дат на палях 24-й главы V кнігі. Дакладнасць гэтага спісу (аналагічны прадстаўлены ў манускрыпце Мура з Кембрыджскага ўніверсітэта), аспрэчваецца[5]. Магчыма, рукапіс быў створаны ў двайным манастыры святых Пятра і Паўла ў Нартумбрыі (сучасны Джараў). Малаверагодна, каб ён быў перапісаны пазней сярэдзіны VIII стагоддзя. Мяркуючы па маргіналіях, яшчэ ў 1762 годзе рукапіс знаходзіўся ў абацтве Сен-Жэрмен[2].
Рукапіс перапісаны на пергаменце, уключае 162 ліста; яны сабраны ў сшыткі па 4 ліста — кватэрніёны. Лісты пранумараваны, але 51-ы нумар паўтараецца двойчы, таму апошні ліст пазначаны як 161-ы (правільнае абазначэнне паказана ў ніжнім правым куце). Лісты ў сярэднім маюць фармат 270 × 190 мм, поле з тэкстам 230 × 150 мм; відаць, лісты былі абрэзаны. Тэкст перапісаны ў дзве калонкі па 27 радкоў кожная[2]. Мяркуючы па почырку, над рукапісам працавалі чацвёра пісцоў. Почырк — астраўны, але з некаторым уплывам міжземнаморскай традыцыі, уключаючы элементы афармлення. У тэксце практычна не ўжываліся скарачэнні, нават ужыткова скарачальныя словы («царква», «біскуп») паслядоўна перапісваліся цалкам. Буквіцы ў пачатку кнігі могуць займаць прастору 8 радкоў тэксту[6]. Тэкст уяўляе сабой адзін з двух найстарэйшых прадстаўнікоў так званага «тыпу М».
Зноскі
- ↑ http://www.nlr.ru/eng/coll/manuscripts/westscripts1.html
- ↑ а б в Dobiache-Rojdestvensky 1928, p. 315.
- ↑ Schapiro 1958, p. 191.
- ↑ Sterligov, Voronova 2003, p. 198.
- ↑ Dobiache-Rojdestvensky 1928, p. 317.
- ↑ Dobiache-Rojdestvensky 1928, p. 316.
Літаратура правіць
- Dobiache-Rojdestvensky O. Un Manuscrit de Bede a Leningrad(фр.) // Speculum. — 1928. — Vol. 3. — P. 314—321.
- Schapiro M. The decoration of the Leningrad manuscript of Bede // Scriptorium. — 1958. — Vol. 12. — P. 191—207.
- Sterligov A., Voronova T. Western European Illuminated Manuscripts: 8th to 16th Centuries. — L.: Confidential Concepts / Sirrocco, 2003. — 255 p. — ISBN 978-1904310471.
- Добиаш-Рождественская О. А. Культура западноевропейского средневековья. — М.: Наука, 1987. — 345 с.
- Зверева В. В. «Новое солнце на западе»: Беда Достопочтенный и его время. — СПб.: Алетейя, 2008. — 248 с. — (Pax Britannica). — ISBN 978-5-91419-097-9.