Старгард

Старгард
Герб	Сцяг
Краіна	Польшча
Ваяводства	Заходнепаморскае
Павет	Старгардскі
Каардынаты	53°34′ пн. ш. 15°02′ у. д.HGЯO
Прэзідэнт горада	Славамір Паёр (Sławomir Pajor)
Ранейшыя назвы	Старгард-ін-Померн
Горад з	1243
Плошча	48,08 (2013) км²
Вышыня цэнтра	20 м
Насельніцтва	69 255 чалавек (2014)
Шчыльнасць	1 450 (2013) чал./км²
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Тэлефонны код	+48 091
Паштовыя індэксы	73-100 — 73-110
Аўтамабільны код	ZST
TERC	3214011
Афіцыйны сайт	stargard.pl (польск.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ста́ргард (польск.: Stargard, ням.: Stargard in Pommern), раней Старгард Шчацінскі — горад у Польшчы, адміністрацыйны цэнтр Старгардскага павета Заходнепаморскага ваяводства. Утварае гарадскую гміну, таксама з’яўляецца сядзібай вясковай гміны Старгард.

Старгард стаіць на рацэ Іна. Адлегласць па прамой паміж гарадамі Старгард — Мінск 821 км, да Варшавы — 424 км^[3]. Трэці горад ваяводства па колькасці насельніцтва. Разам з гарадамі Шчэцін, Свінауйсце, Галенеў і Грыфіна ўтварае Шчацінскую агламерацыю.

Гэта адзін з найстарэйшых гарадоў у Польшчы — першыя дамы з’явіліся ў VI стагоддзі^[4], і адзін з найстарэйшых гарадоў, нароўні са Шчэцінам, на Памор’і. Горад вядомы з 1140 года, у 1243 г. нададзены магдэбургскім правам, у 1363 г. уступіў у Ганзу, пасля чаго быў значна ўмацаваны. Развіццю горада спрыяла выгоднае размяшчэнне на гандлёвых шляхах, якія вялі з Сантака ў Волін і са Шчэціна ў Калабжэг. У XV стагоддзі ў Старгардзе кіравала адна з ліній герцагаў Памеранскіх. Падчас Трыццацігадовай вайны горад быў спалены і перададзены па Вестфальскаму міру 1648 года ў рукі шведаў. У 1701 г. аддзелены ад Шведскай Памераніі і стаў уладаннем прускіх Гогенцолернаў.

Рашэннем Патсдамскай канферэнцыі (1945) разбураны на тры чвэрці бамбардзіроўкамі горад уключаны ў склад Польшчы. Нямецкае насельніцтва было пасля гэтага гвалтоўна дэпартавана. Адноўлены пасля разбурэнняў Другой сусветнай войны, вядомы шматлікімі архітэктурнымі помнікамі ў гатычным стылі. Месца нямецкага насельніцтва занялі выхадцы з Усходніх Крэсаў.

Славутасці правіць

Стары горад акружаны сярэднявечнымі сценамі з вежамі і трыма варотамі; на рыначнай плошчы познагатычная ратуша, каменныя дамы ў стылі барока. Самы каштоўны помнік — кафедральны сабор Найсвяцейшай Дзевы Марыі Царыцы Нябеснай (XIII ст.), пазней перабудаваны ў стылі ганзейскага гарадскога сабора — базілікальны храм з дзвюма вежамі без хораў.