Сяліба (Бярэзінскі раён)

Сялі́́ба (трансліт.: Sialiba, руск.: Селиба) — аграгарадок у Бярэзінскім раёне Мінскай вобласці Беларусі. Уваходзіць у склад Капланецкага сельсавета.

Аграгарадок Сяліба Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Бярэзінскі Сельсавет Капланецкі Каардынаты 53°36′55″ пн. ш. 28°58′25″ у. д. Насельніцтва 294 чалавекі (2010) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1715 Паштовыя індэксы 223328 Аўтамабільны код 5 Сяліба на карце Беларусі ±

Сяліба на Вікісховішчы

Да 28 мая 2013 года вёска ўваходзіла ў склад Сялібскага сельсавета.

Геаграфія

Знаходзіцца за 35 км на поўдзень ад горада Беразіно, за 136 км ад Мінска, за 25 км ад чыгуначнай станцыі Нясята, на рацэ Бярэзіна.

Гісторыя

Вёска вядомая з 1858 года. Знаходзілася ў складзе маёнтка Брадзец у Ігуменскім павеце Мінскай губерні, З’яўлялася ўласнасцю памешчыка Лукашэвіча. У 1880-х гадах ён распрадаў свае землі яўрэям. 21 чэрвеня 1910 года пажар знішчыў 146 пабудоў.

У 1917 годзе вёска мела 75 двароў, 459 жыхароў і паштовае аддзяленне. Арганізавалася савецкае таварыства «Чырвоны селянін». У 1918 годзе — Савет сялянскіх і салдацкіх дэпутатаў.

У 1919 годзе польскія легіянеры ўчынілі яўрэйскі пагром.

6 кастрычніка 1921 года адкрыўся рабочы клуб, потым бібліятэка. У пачатку 1920-х гадоў пачала працаваць яўрэйская школа.

У 1924 годзе была адкрыта 4-гадовая школа з беларускай мовай навучання, сельска-гаспадарчае таварыства, медпункт.

У 1927 годзе яўрэйскай пачатковая школа пераўтварылася ў сямігадовую.

У 1930-х гадах дзейнічала 3 грамадскія лазні, пошта.

У 1929 годзе пачалася калектывізацыя, і ў яўрэйскай частцы вёскі быў створаны калгас імя Калініна. У 1934 годзе ў беларускай частцы вёскі быў створаны калгас імя Будзённага.

25 ліпеня 1936 года ў будынку былой сінагогі быў адкрыты клуб на 300 месцаў.

У 1937 годзе беларуская і яўрэйская школы былі аб’яднаныя ў адну (з 1940 года — сярэдняя).

Сяліба, скульптура воіна

У Вялікую Айчынную вайну з пачатку ліпеня 1941 да 2 ліпеня 1944 года была акупіравана нямецка-фашысцкімі войскамі. У баях за вызваленне вёскі загінула 30 савецкіх воінаў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 42 вяскоўцы. У памяць аб іх у 1967 годзе ў скверы была ўсталявана скульптура воіна.

У 1969 годзе пачалі дзейнічаць фотаатэлье, швейная і абутковая майстэрні.

У 2003 годзе дзейнічалі сельсавет, аддзяленне сувязі, сярэдняя і музычная школы, сталовая, камбінат бытавога абслугоўвання, дзіцячы садок, 2 крамы, клуб, фельчарска-акушэрскі пункт, інтэрнат, ашчадная каса, АТС, аддзяленне сувязі.

Да 28 мая 2013 года з’яўлялася адміністрацыйным цэнтрам Сялібскага сельсавета. Пасля скасавання Сялібскага сельсавета ўключаная ў Капланецкі сельсавет.

Насельніцтва

• 1999 год — 430 чалавек
• 2002 год — 391 жыхар, 145 двароў
• 2010 год — 294 чалавекі

Планіроўка

Планіровачна вёска складаецца з 3 асноўных вуліц, галоўная з якіх — адрэзак дарогі — крывалінейная, працяглая. Грамадскія будынкі размешчаныя на галоўнай вуліцы сярод жылой забудовы. На ўскраінах і ў цэнтры сярод драўляных забудоваў узведзеныя 1- і 2-павярховыя мураваныя дамы.

Інфраструктура

• Сярэдняя школа
• Клуб
• Бібліятэка
• Аддзяленне сувязі

Славутасці

Яўрэйскія могілкі

• Яўрэйскія могілкі, першае пахаванне на якіх датуецца пачаткам XVIII стагоддзя, а апошняе — 2003 годам. Зараз у вёсцы яўрэяў не засталося.

Рэшткі вадзянога млына

• Рэшткі вадзянога млына XIX — пач. XX ст.
• Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну
• Царква Святога Георгія (2010)

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Якаў Гярцовіч (1910—1976) — літаратурны крытык.
• Рыгор Восіпавіч Няхай (1914—1991) — беларускі пісьменнік.
• Залман Окунь (1892—1952)
• Янка Туміловіч (1905—1937) — беларускі паэт.
• Ізраіль Барысавіч Элентух (1913 — ?) — беларускі мастацтвазнаўца.

Літаратура

• Сялі́ба // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 337. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сяліба (Бярэзінскі раён)