Францішак Дзеружынскі

Францішак Дзеружынскі
Францішак Дзеружынскі
	польск.: Franciszek Dzierożyński
superior[d] (Мэрылендская правінцыя езуітаў[d])
	1823 — 1830
Папярэднік	Charles Neale[d]
Пераемнік	Peter Kenney[d]
правінцыял[d] (Мэрылендская правінцыя езуітаў[d])
	1840 — 1843
Папярэднік	William McSherry[d]
Пераемнік	James A. Ryder[d]
3-і рэктар[d] (St. Stanislaus Novitiate[d])
	15 студзеня 1844 — 1846
Папярэднік	Samuel Mulledy[d]
6-ы master of novices[d] (Мэрылендская правінцыя езуітаў[d])
	1827 — 1831
8-ы master of novices[d] (Мэрылендская правінцыя езуітаў[d])
	16 снежня 1834 — 1 лістапада 1841
Пераемнік	Samuel Mulledy[d]
10-ы master of novices[d] (Мэрылендская правінцыя езуітаў[d])
	15 студзеня 1844 — 13 лістапада 1846
Папярэднік	Samuel Mulledy[d]
Адукацыя	Аршанскі езуіцкі калегіум;
Дзейнасць	каталіцкі святар, выхавацель, місіянер
Месца працы	Полацкая езуіцкая акадэмія; Джорджтаўнскі ўніверсітэт;
Нараджэнне	3 студзеня 1779; Орша, Аршанскі павет, Магілёўскае намесніцтва, Расійская імперыя;
Смерць	22 верасня 1850 (71 год); Фрэдэрык, Frederick County[d], Мэрыленд, ЗША;

Францішак Дзеружынскі (польск.: Franciszek Dzierożyński, лац.: Franciscus Dzierożyński; 3 студзеня 1779, г. Орша — 22 верасня 1850, г. Фрэдэрык, штат Мэрыленд) — беларускі рэлігійны дзеяч, адзін з пачынальнікаў адукацыйнай сістэмы каталіцкай царквы ў ЗША, педагог.

13 жніўня 1794 г. у Полацку ўступіў у Таварыства Ісуса^[1] і на працягу двух гадоў праходзіў выпрабаванні ў мясцовым навіцыяце (1794—1796). У 1796—1797 гг. вывучаў рыторыку ў Аршанскім езуіцкім калегіуме. Выкладаў інфіму і рускую мову (1797—1798) і французскую мову (1798—1799) у Магілёўскім езуіцкім калегіуме, французскую мову (1799—1800) у Мсціслаўскім езуіцкім калегіуме. Прайшоў курс філасофіі (1800—1802), матэматыкі (1802—1803) і адначасова быў памочнікам прэфекта музею (1801—1803; пазней яшчэ і ў 1807—1810) ў Полацкім езуіцкім калегіуме^[2].

З 1803 па 1806 гг. выкладаў гуманітарныя прадметы ў пецярбургскім канвікце езуітаў. У 1806 г. высвечаны на ксяндза. З 1806 па 1810 гг. вывучаў тэалогію ў Полацку. Прафесар філасофіі і матэматыкі ў Магілёве (1810—1811). У Полацкім езуіцкім калегіуме, а потым і Полацкай езуіцкай акадэміі быў прафесарам філасофіі і матэматыкі (1811—1814) і прафесарам дагматычнай тэалогіі (1814—1820)^[3], а таксама сакратаром Акадэміі (1817—1818)^[2].

Пасля выгнання езуітаў з Расійскай імперыі (1820) перабраўся ў ЗША (1821), дзе як суперыор паўночнаамерыканскай місіі езуітаў (1823—1830) і правінцыял Мэрыленда (1840—1843) стаў адным з кіраўнікоў сістэмы адукацыі каталіцкай царквы ў краіне^[4]^[5]. Браў удзел у стварэнні езуіцкай школы ў Сент-Луісе, штат Місісіпі, а таксама St.John’s College у г. Фрэдэрык, штат Мэрыленд (Frederick, Maryland) i Holy Cross College у г. Вустер, штат Масачусетс, (Worcester, Massachusetts). Прафесар маральнай філасофіі (1821—1825) і тэалогіі (1825—1838), віце-прэзідэнт і скарбнік Джорджтаўнскага ўніверсітэта.^[6]

Зноскі

↑ J.-M. Giżycki, Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych, 1905. — s. 115.
↑ ^а ^б Catalogs SJ 1774—1829. Russiae. Архівавана 13 ліпеня 2020.
↑ Grzebień, L. (Ed.), Encyklopedia Wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1996.
↑ Языковіч, Л. У. Дзеружынскі Францішак / Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Пашкоў і інш. — Мінск: БелЭн. — С. 107.
↑ Инглот, М. Общество Иисуса в Российской Империи (1772—1820 гг.) и его роль в повсеместном восстановлении Ордена во всём мире. М., 2004. — С. 368—369.
↑ The Polish Biographical Dictionary: Profiles of Nearly 900 Poles who Have Made Lasting Contributions to World Civilization / Stanley S. Sokol with Sharon F. Mrotek Kissane. — Bolchazy-Carducci Publishers, 1992. — pp.105-106.

Літаратура правіць

Domański, F. Patriarcha jezuitów amerykańskich, o. Franciszek Dzierożyński, Sacr. Pol. Mill. VIII 459—530.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564—1995 / oprac. L. Grzebień (польск.) (бел.. — Kraków : Wyd-wo WAM, 1996. — 882 s.
Giżycki, J.M. (руск.) (бел. Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół odniej zależnych / J.M. Giżycki. — Kraków: Druk. W. Anczyca i spółki, 1905. — 288 s.
Kuzniewski, Anthony J. Francis Dzierozynski and the Jesuit Restoration in the United States / The Catholic Historical Review, Vol. 78, No. 1 (Jan., 1992), pp. 51-73.
Rutkowska, N. A Polish Pioneer in America. Polish American Studies 3 (1946) Архівавана 19 жніўня 2018.

[1] J.-M. Giżycki, Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych, 1905. — s. 115.

[:0-2] а ^б Catalogs SJ 1774—1829. Russiae. Архівавана 13 ліпеня 2020.

[3] Grzebień, L. (Ed.), Encyklopedia Wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1996.

[4] Языковіч, Л. У. Дзеружынскі Францішак / Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Пашкоў і інш. — Мінск: БелЭн. — С. 107.

[5] Инглот, М. Общество Иисуса в Российской Империи (1772—1820 гг.) и его роль в повсеместном восстановлении Ордена во всём мире. М., 2004. — С. 368—369.

[6] The Polish Biographical Dictionary: Profiles of Nearly 900 Poles who Have Made Lasting Contributions to World Civilization / Stanley S. Sokol with Sharon F. Mrotek Kissane. — Bolchazy-Carducci Publishers, 1992. — pp.105-106.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]