Францішак Купка
Францішак Ку́пка (чэшск.: František Kupka, французскі псеўданім Поль Рэнья́р (фр.: Paul Regnard); 23 верасня 1871, Опачна, Багемія — 24 чэрвеня 1957) — чэшскі жывапісец; адзін з заснавальнікаў абстрактнага мастацтва.
| Францішак Купка | |
|---|---|
| чэшск.: František Kupka | |
 | |
| Дата нараджэння | 23 верасня 1871[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 24 чэрвеня 1957[2][5][…] (85 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | мастак, графічны дызайнер, выкладчык універсітэта, рысавальнік, ілюстратар, графік, настаўнік, Czechoslovak legionary |
| Месца працы | |
| Жанр | абстракцыянізм |
| Вучоба | |
| Мастацкі кірунак | арфізм[d], сімвалізм і абстракцыянізм |
| Заступнікі | Jindřich Waldes[d] |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Вучыўся ў 1888—1891 гадах Пражскай акадэміі мастацтваў, у 1891—1895 у Венскай акадэміі мастацтваў. З 1895 года ў Парыжы, з 1906 года ў Пюто (Францыя).
з 1919 года прафесар Акадэміі мастацтваў у Празе. З 1931 года член аб’яднання «Абстракцыя — творчасць».
Творчасць правіць
У ранні перыяд пісаў карціны ў духу імпрэсіянізму («Бібліяфіл»), сімвалізму («Недавер, або Чорны ідал», 1903), экспрэсіянізму («Архаічная», 1910). Пазней звярнуўся да абстрактных кампазіцый і т.зв. арфізму (тэрмін уведзены Т. Апалінэрам для абазначэння жывапісу, які перадае дынаміку рухаў і музычных рытмаў праз спалучэнні чыстых моцных тонаў і перасячэнне крывалінейных паверхняў).
Сярод твораў: «Клавішы раяля — возера», «Першы крок» (абодва 1909), «Жонка мастака сярод вертыкаляў» (1910—1911), «Чырвоныя і сінія дыскі» (1911), «Аморфа, двухколерная фуга» і «Дыскі Ньютана». Эцюд да двухкаляровай фугі (абодва 1911—1912), «Вертыкальныя чырвоныя і сінія планы», «Філасофская архітэктура» (абодва 1913), «Тры сінія, тры чырвоныя» (1913—1957), «Механізм» (1920), «Абстрактны жывапіс» (1931), «Аўтаномны белы» (1951—1952) і інш. Аўтар ілюстрацый да «Чалавека і зямлі» Э. Рэклю (1904—Об), «Гімна гімнаў» і «Эрыніяў» Л. дэ Ліля (1905—1909), «Лісістраты» Арыстафана (1906), «Праметэя» Эсхіла (1911), шэрагу малюнкаў, тэарэтычнай працы «Творчасць у пластычных мастацтвах» (1923).
Зноскі
- ↑ Frantz Kupka
- ↑ а б František or Frank, Franz, Francis Kupka — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
- ↑ The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
- ↑ Frantisek Kupka // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ http://is.muni.cz/th/184132/pedf_b/Bakalarska_prace__B._Jaklova.txt
- ↑ František Kupka se vrátí do Česka. Jeho urna bude převezena z Paříže — 2012. Праверана 23 жніўня 2023.
Літаратура правіць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Францішак Купка
