Ханес Улаф Ёста Альфвен (шведск.: Hannes Olof Gösta Alfvén; 30 мая 1908, Норчэпінг — 2 красавіка 1995, Юрсхальм) — вядомы шведскі фізік і астрафізік, спецыяліст па фізіцы плазмы, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы ў 1970 годзе за працы ў галіне тэорыі магнітагідрадынамікі.

Ханес Альфвен
шведск.: Hannes Alfvén
Дата нараджэння 30 мая 1908(1908-05-30)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 2 красавіка 1995(1995-04-02)[3][1][…] (86 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Johannes Alfvén[d][7]
Маці Anna-Clara Romanus-Alfvén[d][7]
Жонка Kerstin Alfvén[d][8]
Дзеці Inger Alfvén[d] і Gösta Alfvén[d]
Род дзейнасці фізік, астраном, астрафізік, выкладчык універсітэта, інжынер-электрык, пісьменнік навуковай фантастыкі
Навуковая сфера фізіка
Месца працы Упсальскі ўніверсітэт
Каралеўскі тэхналагічны інстытут
Каліфарнійскі ўніверсітэт у Сан-Дыега
Універсітэт Паўднёвай Каліфорніі
Альма-матар Упсальскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік Карл Манэ Георг Сігбан, Карл Вільгельм Озэен
Вядомы як адкрывальнік альфвенаўскіх хваль
Член у
Узнагароды Нобелеўская прэмія Нобелеўская прэмія па фізіцы (1970)
Вялікі залаты медаль імя М. В. Ламаносава Вялікі залаты медаль Ламаносава (1971)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Скончыў універсітэт Упсалы ў 1934 годзе. З 1937 года працаваў у Нобелеўскім інстытуце фізікі, з 1940 года — прафесар Каралеўскага тэхналагічнага інстытута ў Стакгольме. Пазней працаваў ва ўніверсітэтах ЗША.

Аўтар навуковых прац па электрадынаміцы, фізіцы плазмы, касмічнай фізіцы і астрафізіцы.

Развіў тэорыю ўзнікнення палярных ззянняў, геамагнітных бур і Сонечнай сістэмы.

Член Шведскай каралеўскай акадэміі навук (1947), замежны член АН СССР (1958).

Даследаванні, узнагароды і працы правіць

Яго работы пастаянна абмяркоўваліся на працягу многіх гадоў знакамітым навукоўцам ў галіне касмічнай фізікі, англа-амерыканскім геафізікам Сіднэем Чэпмэнам. У Альфвена былі праблемы з сістэмай рэцэнзавання. Ніколі, ні пры якіх абставінах, яму не ўдавалася атрымаць без бою адабрэнне аўтарытэтных рэцэнзентаў у навуковых часопісах. Аднойчы Альфвен паслаў артыкул па тэорыі магнітных бур і паўночнага ззяння ў вядучы амерыканскі часопіс «Зямны магнетызм і атмасферны электрычнасць». Артыкул быў адхілены на той падставе, што ён не супадаў з тэарэтычнымі выкладкамі фізікі таго часу. Многімі фізікамі ён лічыўся чалавекам з нестандартнымі поглядамі ў галіне навукі. Часта ён быў вымушаны публікаваць свае артыкулы ў падазроных часопісах. Ён атрымаў Нобелеўскую прэмію па фізіцы ў 1970 годзе за свае працы па магнітагідрадынаміцы (МГД). У 1988 годзе Альфвен быў узнагароджаны амерыканскім геафізічных саюзам медалём Боўі за працы па каметах і плазме ў сонечнай сістэме.

Зноскі

  1. а б Hannes Alfven // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Norrköpings S:t Olai kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker. Huvudserien, SE/VALA/00273/C I/17 (1905-1910), bildid: 80001061_00322 Праверана 14 кастрычніка 2018.
  3. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  4. а б в Alfvén, Hannes Olov Gösta // Sveriges dödbok 1830–2020 — 8 — Sveriges Släktforskarförbund, 2021. Праверана 30 красавіка 2022.
  5. Hannes* Olov Gösta AlfvénFinnGraven.se. Праверана 16 жніўня 2017.
  6. http://www.svenskagravar.se/gravsatt/106008364
  7. а б Hannes Olof Gösta, f. 1908 i Sankt Olai Norrköping Östergötlands län, Fil. kand.Riksarkivet. Праверана 3 кастрычніка 2020.
  8. https://www.myheritage.cat/names/kerstin_alfv%C3%A9n

Літаратура правіць

  • Ханес Альфвен // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0036-6 (т.1).