Хімічная кінетыка
Хімі́чная кінетыка, кінетыка хімічных рэакцый — раздзел фізічнай хіміі, які вывучае заканамернасці працякання хімічных рэакцый у часе, залежнасці гэтых заканамернасцей ад вонкавых умоў, а таксама механізмы хімічных пераўтварэнняў[1].
Скорасць хімічнай рэакцыі правіць
Скорасць хімічнай рэакцыі знаходзіцца ў непасрэднай залежнасці ад умоў рэакцыйнага асяроддзя, у якім праходзіць рэакцыя.
Прырода рэагентаў і агрэгатны стан правіць
Скорасць хімічнай рэакцыі залежыць ад прыроды рэагуючых рэчываў. Хуткімі рэакцыямі з'яўляюцца рэакцыі кіслот, асноў и солей металаў, а таксама рэакцыі іоннага абмену. Рэакцыі з малекуламі з кавалентнай сувяззю і масіўнымі малекуламі як правіла больш павольныя.
Агрэгатны стан (цвёрдае цела, вадкасць ці газ) таксама моцна ўплывае на скорасць хімічных пераўтварэнняў. Калі рэагуючыя рэчывы знаходзяцца ў адной фазе, напрыклад, у водным растворы, цеплавы рух прыводзіць малекулы рэагентаў у кантакт. Калі ж рэагенты знаходзяцца ў розных фазах, то праходзіць гетэрагенная хімічная рэакцыя, непасрэднае ўзаемадзеянне кампанентаў у якой адбываецца толькі на граніцы раздзелу фаз. Адсюль выцякае, што чым большая плошча для правядзення рэакцыі, тым скарэй яна працякае. Напрыклад, рэакцыя карбанату кальцыю ў выглядзе крэйды і мармуру ў першым выпадку будзе працякаць хутчэй за другі з-за порыстай, і таму большай велічыні паверхні.
Канцэнтрацыя правіць
Канцэнтрацыя моцна ўплывае на скорасць хімічнай рэакцыі, бо часціцы могуць зрэагаваць толькі сутыкнуўшыся. Чым большая канцэнтрацыя рэчываў у рэакцыйнай прасторы, тым большая імавернасць сутыкнення ў ёй часціц рэагентаў, што тлумачыцца тэорыяй сутыкненняў. Скорасць рэакцыі пры гэтым выражаецца законам дзеючых мас.