Хітрыдыяміцэты
Хітрыдыяміцэты (Chytridiomycota) — аддзел царства грыбоў (Fungi). Аб’ядноўвае больш за 120 родаў і каля 1000 відаў. Грыбніца слаба развітая, асноўная маса талома прадстаўляе сабой так званы плазмодый, з якога вырастаюць рызоідныя гіфы. Самыя прымітыўныя прадстаўнікі зусім не маюць міцэлія, і цела іх у вегетатыўным стане прадстаўлена адзіночнай клеткай, часам пазбаўленай жорсткай клеткавай сценкі. Аснова клеткавай сценкі хіцінава-глюканавая, як і ў вышэйшых грыбоў.
| Хітрыдыяміцэты | ||||||||||||||
 Зоаспарангіі Batrachochytrium dendrobatidis на праснаводным рачку (a) і на водарасці (b) | ||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||
| Класы і парадкі | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Хітрыдыяміцэты цесна звязаны з водным асяроддзем (марскім і прэснаводным), дзе паразітуюць на водарасцях і беспазваночных. Могуць выклікаць масавую гібель водных арганізмаў аж да амфібій. Могуць развівацца ў вільготных глебах і выклікаць хваробы вышэйшых раслін: чорную ножку капусты (Olpidium brassicae), рак бульбы (Synchytrium endobioticum) і інш., Аднак не такія небяспечныя, як ааміцэты. Меншая колькасць прадстаўнікоў — сапратрофы на субстратах, якія змяшчаюць хіцін, цэлюлозу і керацін.
Гаплоідныя зааспоры хітрыдыяміцэтаў забяспечаныя адным жгуцікам, пры руху заўсёды накіраваным назад, і могуць як непасрэдна даваць пачатак новаму гаплоіднаму арганізму, так і злівацца адзін з адным і ўжо тады ствараць дыплоідны арганізм, які фарміруе новыя гаплоідныя зааспоры (парадак Chytridiales). У шэрагу відаў мае месца палавы працэс па тыпу галагаміі (зліццё цэлых арганізмаў) або фармуюцца гаметы, адрозныя ад зааспор. У большасці прадстаўнікі аддзелу гаплонты, але сустракаецца і змена ядзерных фаз.
Паколькі ў жыццёвым цыкле хітрыдыяміцэтаў прысутнічаюць жгуцікавыя зааспоры, у канцы 1980-х — 1990-х гадах многія даследчыкі выключалі іх з царства грыбоў і адносілі да грыбападобных храмістаў. Прыкладна ў той жа час (1991—1996) з’явіліся даныя па ўльтраструктуры мітахондрый, хімічным складзе клетачных сценак і малекулярна-філагенетычныя аналізы гэтых арганізмаў, якія паказалі, што іх усё ж варта адносіць да сапраўдных грыбоў.
Зноскі
Літаратура правіць
- Курс низших растений: Коллектив авторов, под общ. редакцией М. В. Горленко. — М.: Высшая школа, 1981. — 521 с.
- Лейман Д. Биология. Путеводитель. (Серия: Без тайн)
- Kirk P. M., Cannon P. F. et al. Ainsworth & Bisby’s Dictionary of the Fungi. — CAB International, 2008. — P. 142. — ISBN 978-0-85199-826-8.