Царква Узвіжання Святога Крыжа (Бяроза)
Царква Узвіжання Святога Крыжа — праваслаўны храм у в. Бяроза (Кобрынскі раён), на паўднёвай ускраіне вёскі. Помнік народнага дойлідства з рысамі стылю класіцызму.
| Праваслаўны храм | |
| Царква Узвіжання Святога Крыжа | |
|---|---|
.jpg) | |
| 52°18′01″ пн. ш. 24°22′04″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Вёска | Бяроза |
| Канфесія | Беларуская праваслаўная царква |
| Епархія | Брэсцкая і Кобрынская |
| Архітэктурны стыль | народнае дойлідства з рысамі класіцызму |
| Будаўнік | Васіль Гарбузаў |
| Архітэктар | В. Дзяменцеў, Т. Савіч |
| Дата пабудовы | 1864 год |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000415 |
| Матэрыял | драўніна |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Пабудавана ў 1864 г. з дрэва на месцы храма, які згарэў 2 чэрвеня 1863 г., верагодна, паводле праекта губернскага інжынера В. Дзяменцева. Складанне каштарыса і нагляд за будаўніцтвам ажыццявіў літоўскі епархіяльны архітэктар Т. Савіч. Будаўніцтва вёў майстар са слабоды Чырвоныя Злынкі Чарнігаўскай губерні Васіль Гарбузаў. Імператар ахвяраваў на будаўніцтва 3000 руб., М. М. Мураўёў — 500 руб.
Архітэктура правіць
Пабудаваны паводле кананічнай чатырохчасткавай кампазіцыіі: званіца, выцягнутая трапезная, кубападобны асноўны аб'ём і пяцігранная апсіда з двума бакавымі рызніцамі. Двухсхільны дах завершаны васьмігранным барабанам з цыбулепадобным гранёным купалам. На галоўным фасадзе дамінуе двух'ярусная шатровая званіца з цыбулепадобнай макаўкай, уваход вылучаны шасцікалонным порцікам, чатрохкалонымі порцікамі дэкарыраваны бакавыя прыдзелы. Гарызантальна ашаляваныя сцены расчлянёны вуглавымі драўлянымі лапаткамі і прарэзаны прамавугольнымі аконнымі праёмамі ў простых ліштвах.
У інтэр'еры іканастас з разнымі царскімі варотамі XIX ст., абразы XVII—XVIII стст. «Маці Божая», «Пакроў», «Успенне Прасвятой Багародзіцы», «Маці Божая з дзіцем Хрыстом і Іаанам» (1800), «Святыя Пётр і Павел», «Жыціе Хрыста», «Святы велікапакутнік Панцеляіман», «Узнясенне Хрыстова», «Афанасій Брэсцкі», «Віленскія мучанікі Антоній, Іван і Яўстахій», «Святы з дзідай», «Увядзенне ў храм Прасвятой Багародзіцы» (19 ст.), Евангелле (19 ст.).
Літаратура правіць
- Праваслаўныя храмы Беларусі / А. М. Кулагін, З. Э. Герасімовіч, У. П. Свентахоўскі. — Мн., БелЭн, 2007.
- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, [1984—1988].
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Царква Узвіжання Святога Крыжа (Бяроза)- Царква Узвіжання Святога Крыжа (Бяроза) на сайце Праваслаўная архітэктура Беларусі (бел.)
- Царква Узвіжання Святога Крыжа (Бяроза) на сайце Radzima.org
- Царква Узвіжання Святога Крыжа (Бяроза) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Царква Узвіжання Святога Крыжа (Бяроза) на сайце «Архіварта»
