Румынскія цыганы (рум.: ţigani) — агульная назва некалькіх этнаграфічных груп цыганскага паходжання, якія насяляюць тэрыторыю сучаснай рэспублікі Румынія.

Размеркаванне цыган па паветах Румыніі (перапіс 2002).

Дэмаграфія правіць

Румынскія цыганы (рома) з'яўляюцца найбуйнейшай цыганскай абшчынай Еўропы. Перапіс насельніцтва Румыніі 2002 года зафіксаваў пражыванне ў краіне 535 140 цыган (2,5 % насельніцтва краіны)[1], стаўшы трэцім па велічыні народам Румыніі пасля венграў. Доля і колькасць цыган у Румыніі мае тэндэнцыю да ўзросту за кошт высокага натуральнага прыросту, хоць пасля далучэння краіны да Еўрасаюза міграцыйны адток румынскіх цыган у іншыя краіны Еўропы (Італія, Іспанія, Францыя) рэзка ўзрос, прыводзячы да шараванняў з мясцовым насельніцтвам гэтых краін. Нягледзячы на іншае паходжанне, этнічныя румыны маюць даўнюю гісторыю сацыяльна-культурных сувязей з цыганамі, якія аселі ў ніжнім Падунаўі ў ХIII-ХIV стагоддзях.

Дынаміка колькасці цыган паводле дадзеных перапісаў насельніцтва правіць

цыганы
1956 104 216 (0,6 %)
1966 64 197 (0,3 %)
1977 227 398 (1,0 %)
1992 409 723 (1,8 %)
2002 535 140 (2,4 %)

Неафіцыйныя крыніцы часта кажуць пра традыцыйна высокі ровень недаўліку колькасці цыган у краіне з пэўных прычын, мяркуючы што рэальная колькасць цыган у Румыніі можа вар'іраваць у межах ад 0,7 да 2,5 млн чал. (ад 3 да 11 % насельніцтва).

Мова правіць

Цыганскія мовы і субкультуры пакінулі сляды ў жыцці і побыце румынаў. У сваю чаргу, значная частка цыган Румыніі падпала пад румынізацыю. Цыганскую мову лічаць роднай каля 72 % цыган (галоўным чынам влашскія, радзей балканскія дыялекты), 25 % цыган завуць родным румынскую мову і 3 % іншыя мовы (галоўным чынам венгерскую мову).

З пачатку XXI стагоддзя, дзякуючы высілкам мясцовых асветнікаў (перадусім Г. Сару), міністэрства асветы Румыніі пачало выдаваць падручнікі на цыганскай мове (мова і матэматыка). У падручніках выкарыстоўваецца асераднёная наддыялектная норма на грунце влашскіх дыялектаў.

Зноскі