Чуя (прыток Катуні)
Чу́я (руск.: Чу́я[2], паўднёваалт.: Чуй-Суу) — рака ў Азіяцкай частцы Расіі, у Рэспубліцы Алтай, правы прыток ракі Катунь (басейн ракі Об).
| Чуя | |
|---|---|
| руск. Чуя, паўдн.-алт. Чуй-Суу | |
 | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 320 км |
| Басейн | 11 200 км² |
| Расход вады | 43[1] м³/с (каля вусця) |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | хрыбет Чыхачова |
| • Вышыня | 2931[1] м |
| • Каардынаты | 49°42′26,64″ пн. ш. 89°34′44,39″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Катунь |
| • Месцазнаходжанне | за 367 км ад вусця |
| • Каардынаты | 50°23′38,40″ пн. ш. 86°40′22,7″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Катунь → Об → Карскае мора |
| Краіна | |
| Рэгіён | Рэспубліка Алтай |
| Код у ДВР | 13010100312115100005094 |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Даўжыня ракі 320 км. Плошча вадазбору 11 200 км². Утвараецца зліццём рэк Правая Багуты і Левая Багуты на заходніх схілах хрыбта Чыхачова на вышыні 2931[1] м над узроўнем мора. Працякае па Чуйскай і Курайскай катлавінам, праз азёры Багуты і Адай. У вярхоўі рака мае горны характар, з парогамі і вадаспадамі. У межах Чуйскай і Курайскай катлавін Чуя набывае раўнінны характар, далей зноў горны. Ніжэй вусця ракі Мажой працякае ў каньёне, перасякаючы горны хрыбет. Тут на адрэзку 17 км маецца 54 перакаты (Мажойскі каскад)[1]. Жыўленне ракі снегавое, дажджавое і падземнае. Сярэдні расход вады ў межах Чуйскай катлавіны каля 10[1] м³/с, каля вусця — да 43[1] м³/с. Замярзае ў канцы кастрычніка — пачатку лістапада, вызваляецца ад лёду ў красавіку — маі.
Прытокі: Левая Багуты, Чагангол, Ташанта, Уландрык, Бар-Бургазы, Тархата, Елангаш, Тыдтугем, Балтырган, Кызыл-Таш, Ак-Туру (Актру), Таджылу (Тажылу), Маша-Юл, Сардыма, Бегельбаш, Еара-Су, Ярбалык, Эстула, Айгулак, Сар-Чульджук (Сарчульжук), Атакты і інш.[3] У басейне ракі знаходзіцца возера Кындыкты-Куль[3].
Па даліне Чуі пралягае федэральная траса М25 (Чуйскі тракт)[1].
Зноскі
- ↑ а б в г д е ё Рулёва С. Н., Алексеевский Н. И. Чуя // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
- ↑ Большой энциклопедический словарь: В 2-х т. / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1991. — Т. 2. — С. 646. — 768 с. — 2 000 000 экз. — ISBN 5-85270-044-4 (т. 2.). (руск.)
- ↑ а б Река Чуя (Юстыд, Богуты) // Государственный водный реестр РФ (руск.)
Літаратура правіць
- Чуя // Большой энциклопедический словарь: В 2-х т. / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1991. — Т. 2. — С. 646. — 768 с. — 2 000 000 экз. — ISBN 5-85270-044-4 (т. 2.). (руск.)