Вікіпедыя

Штурм мячэці Аль-Акса

Штурм мячэці Аль-Акса праведзены 15 красавіка 2022 года сіламі ізраільскай паліцыі з ужываннем слёзатачывага газу і шумавых гранат, у выніку якога ў пачатку сутыкнення было паранена не менш за 59 палесцінцаў[1]. Паводле ізраільскіх паведамленняў, дзясяткі палесцінцаў прайшлі маршам каля заходняй сцяны і напалі на паліцэйскіх, кідаючы ў іх камяні. Некаторыя палесцінцы забарыкадаваліся ўнутры мячэці Аль-Акса, дзе і былі затрыманы. Аль-Джазіра паведаміла, што «некалькі салдат-акупантаў забраліся на дахі будынкаў, навакольных мячэці Аль-Акса. Яны эвакуявалі людзей з двара мячэці Аль-Акса і зачынілі большасць дзвярэй, якія вядуць да яе». У выніку сутыкнення больш за 150 палесцінцаў атрымалі раненні і 400 арыштаваны. Таксама былі паранены трое ізраільскіх паліцэйскіх[2][3][4][5][6].

Штурм мячэці Аль-Акса
Частка Ізраільска-палесцінскі канфлікт
Дата 15 красавіка 2022
Месца Аль-Акса, Ерусалім
Прычыны напад палесцінцаў на паліцыянтаў
Характарыстыка вулічныя сутычкі
Вынік масавыя затрыманьні вернікаў-мусульман у мячэці
Бакі канфлікту
Ізраіль Ізраільская паліцыя Дзяржава Палесціна Палесцінскія дэманстранты
Страты
Паранена158
Арыштавана470

Перадгісторыя правіць

У папярэднія некалькі тыдняў перад штурмам напружанасць у Ізраілі і Палесціне ўзмацнілася[7]. У сакавіку і красавіку 2022 года 14 ізраільскіх мірных жыхароў былі забіты ў выніку серыі нападаў палесцінцаў, што прывяло да серыі рэйдаў Арміі абароны Ізраіля на Заходнім беразе ракі Іардан, у выніку якіх загінула 16 палесцінцаў (як мірных жыхароў, так і баевікоў)[3]. Незадоўга да інцыдэнту яўрэйская рэлігійная група пад назвай «Вяртанне на гару» абвясціла, што мае намер здзейсніць велікодныя ахвярапрынашэнні на Храмавай гары падчас яўрэйскага свята Песах. 14 красавіка шэсць членаў гэтай групы былі арыштаваны за тое, што планавалі прынесці ў ахвяру казла на Храмавай гары. Паводле The New York Times, у сацыяльных сетках хадзілі чуткі аб тым, што актывісты плануюць пракрасціся ў мячэць Аль-Акса ў выхадныя дні[8]. Годам раней падчас святога для мусульман месяца Рамадан начныя дэманстрацыі ў Ерусаліме і сутыкненні ў комплексе Аль-Акса ператварыліся ў 11-дзённую вайну паміж Ізраілем і палесцінскімі групоўкамі.

Ход падзей правіць

Пратэстоўцы-палесцінцы пачалі марш вакол мячэці каля 4:00 раніцы з палесцінскімі сцягамі і сцягамі ХАМАС. Па даных паліцыі, пратэсты перараслі ў гвалт, паколькі дэманстранты кідалі камяні ў Сцяну Плачу і запальвалі петарды[3]. У адказ паліцыя ўжыла слезацечны газ і светлашумавыя гранаты супраць натоўпу[9]. Пратэстоўцы закідалі паліцэйскіх камянямі, параніўшы траіх[3]. Паведамлялася, што сутыкненні адбыліся ля Ільвіных варот[9]. Затым паліцэйскія ўвайшлі ў мячэць каля 9:30 раніцы[9], дзе па іх версіі, раней забарыкадавалася частка дэманстрантаў. Паліцыя заявіла, што палесцінцы збіралі камяні і кідалі іх з мячэці[3].

Палесцінцы заявілі, што ізраільскія афіцэры ўвайшлі ў будынак адразу пасля таго, як муэдзін абвясціў азан, у той час як паліцыя заявіла, што яны дачакаліся заканчэння малітвы. Паліцыянты сілком вывелі вернікаў з мячэці, гэта рабілася з ужываннем паліцэйскіх дубінак[8]. Светлашумавыя гранаты і петарды, якія выкарыстоўваліся ў сутыкненні абодвума бакамі, выклікалі моцны слуп дыму. Ізраільская паліцыя часова заблакавала Дамаскія вароты і іншыя ўваходы, каб не дапусціць у мячэць маладых мужчын, але дазволіла праход жанчынам, пажылым мужчынам і дзецям. Паліцыя з’ехала праз шэсць гадзін, і далейшая работа мячэці працягнулася без здарэнняў. Палесцінскае таварыства Чырвонага Паўмесяца паведаміла, што 158 палесцінцаў атрымалі раненні, у асноўным ад гумовых куль, светлашумавых гранат і паліцэйскіх дубінак. Каля 470 чалавек былі затрыманы ізраільскімі сіламі. 16 красавіка паведамлялася, што 130 чалавек усё яшчэ знаходзіліся ў зняволенні. 65 непаўналетніх былі вызвалены з захаваннем забаронных ордэраў, а 200 затрыманых былі адпушчаны на волю пасля допыту праваахоўнымі органамі[10][11].

Наступствы правіць

Сотні ізраільскіх арабаў ва Ум-эль-Фахме арганізавалі дэманстрацыі супраць рэйду, некаторыя з якіх перараслі ў беспарадкі. У той жа дзень, калі адбыўся напад, палесцінская дзяўчына-падлетак нанесла нажавое раненне мужчыну ў Хайфе. Пазней яна прызналася, што зрабіла гэта ў адказ на штурм мячэці[12][13].

Рэакцыя правіць

Дзяржава Палесціна правіць

Міністр Дзяржавы Палесціна па справах Іерусаліма Вадзі аль-Хамад рашуча асудзіў налёт ізраільскіх сілаў на мячэць Аль-Акса. Ён абвінаваціў у гэтых дзеяннях Ізраіль і заклікаў міжнародную супольнасць неадкладна ўмяшацца, каб спыніць дзеянні Ізраіля супраць мусульманскіх святынь[14][15].

Міжнародныя арганізацыі правіць

Спецыяльны каардынатар ААН па блізкаўсходнім мірным урэгуляванні Тор Венесланд выказаў глыбокую занепакоенасць тым, што адбываецца ў горадзе Ерусаліме і мячэці Аль-Акса. Ён сказаў: «Я глыбока занепакоены пагаршэннем умоў у горадзе Ерусаліме ў гэтыя святыя дні». Прадстаўнік ААН запатрабаваў неадкладна спыніць правакацыі ў Аль-Харам аш-Шарыфе[16].

Іншыя краіны правіць

Абдул Кахар Балх, афіцыйны прадстаўнік Міністэрства замежных спраў Ісламскага Эмірата Афганістан, напісаў у Твітэры, што «Афганістан рашуча асуджае гвалт акупантаў супраць палесцінскіх грамадзянскіх асоб у мячэці Аль-Акса, першай кібле для мусульман. Ісламскі Эмірат Афганістан заклікае міжнародную супольнасць, асабліва ісламскім краінам, распачаць практычныя крокі для аднаўлення правоў чалавека палесцінцаў і прадухілення злачынстваў Ізраіля»[17].

У сумеснай заяве Германія, Францыя, Італія і Іспанія заклікалі паважаць цяперашні статус святых месцаў у Ерусаліме і заклікалі «ўсе бакі праяўляць максімальную стрыманасць і ўстрымлівацца ад гвалту і ўсе формы правакацыі»[18].

Саудаўская Аравія асудзіла ізраільскія сілы, якія штурмавалі мячэць Аль-Акса і закрылі яе вароты, а таксама напалі на бяззбройных вернікаў унутры мячэці і на яе знешніх плошчах. Яе прадстаўнікі таксама заявілі, што «гэтая сістэматычная эскалацыя з’яўляецца абуральным замахам на недатыкальнасць мячэці Аль-Акса і парушэннем міжнародных рэзалюцый і пактаў»[19].

Кувейт рашуча асудзіў штурм ізраільскімі сіламі мячэці Аль-Акса і напад на вернікаў. Яго прадстаўнікі заявілі, што «гэтыя атакі ўяўляюць сабой небяспечную эскалацыю і грубае парушэнне ўсіх міжнародных канвенцый і рэзалюцый, а таксама падстава для распальвання гвалту і падрыву стабільнасці ў рэгіёне»[20].

Прадстаўнік міністэрства замежных спраў Егіпет пасол Ахмед Хафез «асудзіў штурм ізраільскімі войскамі блаславёнай мячэці Аль-Акса і гвалт, які рушыў за гэтым уварваннем супраць палесцінцаў у двары мячэці Аль-Акса», што прывяло да раненняў і арыштаў дзясяткаў вернікаў. Ён падкрэсліў «неабходнасць самаабмежавання і забеспячэння поўнай абароны вернікаў-мусульман і дазволу ім здзяйсняць ісламскія абрады ў мячэці Аль-Акса, якая з’яўляецца чыста ісламскім дарам для мусульман»[21].

Штурм таксама асудзілі Бахрэйн і Аб’яднаныя Арабскія Эміраты, якія нармалізавалі адносіны з Ізраілем за два гады да гэтага[22].

Дзярждэпартамент ЗША заклікаў абодва бакі канфлікту да стрыманасці і недапушчэнні эскалацыі[23][24].

Зноскі правіць

  1. ↑ Clashes erupt at Jerusalem’s al-Aqsa mosque, at least 152 injured (англ.). Al Arabiya English (15 красавіка 2022). Праверана 17 красавіка 2022.
  2. ↑ Israeli forces raid Al-Aqsa Mosque, over 150 Palestinians injured (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  3. ↑ а б в г д Emanuel Fabian, Aaron Boxerman, T. O. I. staff. Over 150 injured, 400 arrested as Palestinians clash with cops on Temple Mount (англ.). www.timesofisrael.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  4. ↑ Israeli troops target worshippers in Al Aqsa Mosque attack, scores injured (англ.). Israeli troops target worshippers in Al Aqsa Mosque attack, scores injured. Праверана 17 красавіка 2022.
  5. ↑ "Jerusalem: Over 150 hurt in clashes at al-Aqsa Mosque compound". BBC News. 2022-04-15. Праверана 2022-04-17.
  6. ↑ Побоище на Храмовой горе: Песах в Иерусалиме начался с беспорядков. smotrim.ru. Праверана 17 красавіка 2022.
  7. ↑ Maram Humaid,Zena Al Tahhan. ‘Ripe for explosion’: Israel-Palestine tensions rise in Ramadan (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  8. ↑ а б Kingsley, Patrick (2022-04-15). "Jerusalem Calms After Israeli-Palestinian Clashes at Holy Site". The New York Times. 0362-4331. Праверана 2022-04-17.
  9. ↑ а б в Andrew Carey, Abeer Salman, Hadas Gold, Amir Tal and Michael Schwartz CNN. Jerusalem on edge as violence flares at key holy site. CNN. Праверана 17 красавіка 2022.
  10. ↑ T. O. I. staff. At least 130 rioters remain detained after Friday’s Temple Mount clashes (англ.). www.timesofisrael.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  11. ↑ "Violence erupts between Palestinian protesters and Israeli riot police at Jerusalem holy site". ABC News. 2022-04-15. Праверана 2022-04-17.
  12. ↑ T. O. I. staff. Suspect in Haifa terror stabbing said to be daughter of ex-Shin Bet informant (англ.). www.timesofisrael.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  13. ↑ "15-year-old Stabs Man in Northern Israel in Suspected Politically-motivated Attack". Haaretz. Праверана 2022-04-17.
  14. ↑ Arab rioters stone buses en route to Western Wall (англ.). The Jerusalem Post | JPost.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  15. ↑ اسرائیلی فوج کا مسجد اقصی پر دھاوا، نمازیوں پر سٹن گرینیڈز اور آنسو گیس کا استعمال (урду). العربیہ اردو (15 красавіка 2022). Праверана 17 красавіка 2022.
  16. ↑ الأمم المتحدة تطالب بوقف استفزازات الاحتلال فى الأقصى(нявызн.). جريدة الدستور (15 красавіка 2022). Праверана 17 красавіка 2022.
  17. ↑ https://twitter.com/qaharbalkhi/status/1514925462010667008 (руск.). Twitter. Праверана 17 красавіка 2022.
  18. ↑ قلق أوروبي من تصاعد العنف في القدس.. ودعوات لضبط النفس (ар.). العربية (15 красавіка 2022). Праверана 17 красавіка 2022.
  19. ↑ السعودية: التصعيد الإسرائيلي اعتداء صارخ على حرمة الأقصى (ар.). العربية (15 красавіка 2022). Праверана 17 красавіка 2022.
  20. ↑ كونا : دولة الكويت تدين وتستنكر بشدة اقتحام قوات الاحتلال الإسرائيلي للمسجد الأقصى والاعتداء على المصلين - الشؤون السياسية - 15/04/2022. www.kuna.net.kw. Праверана 17 красавіка 2022.
  21. ↑ الخارجية تدين اقتحام القوات الإسرائيلية المسجد الأقصى المُبارك. مصراوي.كوم. Праверана 17 красавіка 2022.
  22. ↑ T. O. I. staff. UAE, Bahrain, Morocco join condemnation of police actions at Temple Mount clashes (англ.). www.timesofisrael.com. Праверана 17 красавіка 2022.
  23. ↑ Госдеп призвал израильтян и палестинцев к сдержанности на фоне беспорядков в Иерусалиме (руск.).
  24. ↑ Госдеп США и ООН обеспокоены беспорядками в Иерусалиме (руск.). vesti.ru. Праверана 17 красавіка 2022.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Штурм_мячэці_Аль-Акса&oldid=4492131"