Эдвард Коцбек
Эдвард Коцбек (славенск.: Edvard Kocbek; 27 верасня 1904, Светы Юрый аб Шчаўніцы, пад Марыбарам, Ніжняя Штырыя, Аўстра-Венгрыя — 3 лістапада 1981, Любляна) — славенскі паэт, празаік, драматург, дзяржаўны і палітычны дзеяч.
| Эдвард Коцбек | |
|---|---|
| славенск.: Edvard Kocbek | |
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 27 верасня 1904[1][2] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 3 лістапада 1981[1][2] (77 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства |
|
| Альма-матар | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | мовазнавец, паэт, камісар, пісьменнік, перакладчык, палітык, партызан, эсэіст |
| Мова твораў | славенская мова |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Біяграфія правіць
Сын царкоўнага арганіста. Два гады вывучаў багаслоўе ў Марыбары, потым перавёўся на раманскую філалогію ў Люблянскі ўніверсітэт (1927—1930). Працаваў настаўнікам, належаў да левых каталікоў, якія знаходзіліся пад уплывам Рамана Гвардзіні (у 1928—1929 Коцбек слухаў у Берліне лекцыі Гвардзіні), супрацоўнічаў з каталіцкімі часопісамі Крыж і Дом і свет. У час знаходжання ў Францыі ў 1931—1932 гадах пазнаёміўся і зблізіўся з французскімі персаналістамі. З пачаткам грамадзянскай вайны ў Іспаніі выступіў з рэзкай крытыкай пазіцыі іспанскага духавенства, што выклікала вялікае незадавальненне вярхоў славенскага каталіцтва і стала падставай для закрыцця часопіса Дом і свет, дзе былі апублікаваны яго Думкі аб Іспаніі. У 1938—1943 гадах выдаваў персаналісцкі часопіс Справа. Пасля ўварвання нацыстаў выступіў адным з заснавальнікаў вызваленчага фронту, знаходзіўся ў падполлі, потым далучыўся да югаслаўскіх партызан.
Пасля вайны — міністр Славеніі ў саюзным урадзе, намеснік старшыні Народнага сходу Рэспублікі Славенія. Аднак пасля выхаду ў свет кнігі аўтабіяграфічных навел Страх і мужнасць (1951), якая ўзняла пытанне аб маральным выбары і чалавечай цане з-за дзеянняў антыфашысцкага падполля і партызанскага Супраціву, ён быў зняты з усіх пастоў, выцеснены з палітычнага і грамадскага жыцця, апынуўся ў поўнай ізаляцыі, трапіў пад сакрэтнае назіранне спецслужбаў (зрэшты, персанальная справа № 584 на яго была заведзена ўжо ў 1944 годзе). За ім сачылі і на яго даносілі, сярод іншых, блізкія сябры. Коцбек займаўся ў гэты час перакладамі з французскай і нямецкай моў (Бальзак, Мапасан, Экзюперы, Макс Фрыш).
Пасля публікацыі ў 1975 годзе ў трыесцінскім часопісе Залив інтэрв’ю пісьменніка, у якім ён рэзка асудзіў масавую расправу над больш чым 10 тысячамі членамі руху Славенскае домабранства і іх блізкіх югаслаўскімі партызанамі (Блайбургская рэзня), Коцбек на некалькі гадоў фактычна апынуўся пад хатнім арыштам, супраць яго была разгорнутая кампанія публічнай цкавання. Ад судовага пераследу яго выратавала актыўнае ўмяшальніцтва інтэлектуалаў Захаду, вялікую падтрымку яму аказаў Генрых Бёль.
Творчасць правіць
Першую кнігу вершаў Коцбек апублікаваў у 1924 годзе. Пасля некалькіх дзесяцігоддзяў замоўчвання яго творчасць знайшла прызнанне ў канцы 1980-х гадоў у краіне і за граніцай. Яго творы перакладзены на многія еўрапейскія мовы, манаграфіі пра яго апублікаваныя на англійскай, французскай, нямецкай, італьянскай, польскай мовах. Вершы і проза Коцбека паўплывалі на наступныя пакаленні славенскіх пісьменнікаў.
У гонар паэта названы вуліцы ў Любляне і Цэле. Да яго стагоддзя, шырока адзначанага ў Славеніі, у адным з паркаў Любляны ў 2004 годзе быў устаноўлены помнік пісьменніку. Была выпушчана паштовая марка з яго партрэтам.
Зноскі
- ↑ а б Edvard Kocbek // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
Літаратура правіць
- Edvard Kocbek/ France Pibernik, Jurij Kocbek, eds. Сelje: Mohorjeva družba, 2004 (к столетию писателя)
- Omerza I. Edvard Kocbek: osebni dosje št. 584. Ljubljana: Karantanija, 2010 (документальная монография о преследовании писателя)
- Inkret A. In stoletje bo zardelo: Kocbek, življenje in delo. Ljubljana: Modrijan, 2011