Эол
Эо́л (стар.-грэч.: Αἴολος, Эалай) — персанаж старажытнагрэчаскай міфалогіі[1]. Хоць яго функцыі блізкія да боскіх, ва ўсіх версіях падкрэсліваецца яго паходжанне ад людзей, таму ён з'яўляецца толькі напаўбогам.
Міфы правіць
Сын Пасейдона і Арны (або сын Пасейдона і Меланіпы[2]), унук старэйшага Эола (паводле іншых, на астравах пасяліўся сын Гіпата[3]). Паводле адной з версій, ускормлены каровай[4]. паводле іншай, нарадзіўся і быў выгадаваны ў Метапонце, куды бегла яго маці. Калі быў выгнаны, пасяліўся на Эолавых астравах у Тырэнскім моры і заснаваў горад Ліпара[5]. Жонка Кіяна, 6 дабрадзейных сыноў[6].
Паводле Гамераўскай «Адысеі» — сын Гіпата[7], уладар вострава Эоліі, Зеўс зрабіў яго гаспадаром над ветрамі, ён бацька шасці сыноў і столькіх жа дачок[8], якія, складаючы шэсць шлюбных пар, вядуць шумнае, поўнае весялосці жыццё ў царскім палацы бацькі.
Паводле Вергілія, Эол жыве на адным з Эолавых астравоў, з'яўляючыся самастойным уладаром паветранай стыхіі.
Эол і Адысей правіць
У Эола знайшоў ветлівы прыём падчас сваіх вандровак Адысей, які правёў на Эоліі месяц і пры растанні з царом атрымаў ад яго ў спадарожнікі спрыяльны зефір, а таксама мех са скуры дзевяцігадовага быка[9], у якім былі зашыты астатнія ветры, са строгім наказам — не адкрываць гэты мех. Спадарожнікі Адысея, мяркуючы, што ў мяшку схаваны скарбы, успаролі яго, — і ветры, вырваўшыся на волю, ізноў збілі Адысея са шляху, прыгнаўшы карабель назад да Эоліі. Гэтым разам Эол адмовіў Адысею ў гасціннасці, калі Адысей стаў другі раз прасіць, Эол прагнаў яго[10].
Вытлумачэнні правіць
Паводле вытлумачэння, навучыў мараплаўцаў, як трымаць курс у вобласці Месінскага праліва, і быў названы царом ветраў[11]. Паводле вытлумачэнні, быў астраномам[12].
Само імя «Эол» знаходзіцца ў цеснай сувязі з паняццем рухомасці (пар. αἰόλλω, αἰόλος), якое характарызавала паветраную стыхію. Паданне пра скураны мех з ветрамі ў ім сустракаецца і ў іншых міфалогіях.
У літаратуры правіць
Дзеючая асоба трагедыі Еўрыпіда «Эол, або Канака»[13], камедый Антыфана і Эрыфа «Эол», трагедый Лікафрона «Эол» і «Дочкі Эола» (або цёзка). Гл. Нон. Дзеянні Дыяніса IX 87.
Зноскі правіць
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.663; Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.42-44
- ↑ Гігін. Міфы 186
- ↑ Гамер. Адысея X 2; Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка V 7, 5; Авідзій. Метамарфозы IV 662
- ↑ Гігін. Міфы 252
- ↑ Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 67, 6
- ↑ Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка V 8, 1
- ↑ Обнорский Н. П.,. Эол // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Гамер. Адысея X 5-6
- ↑ Гамер. Адысея X 19
- ↑ Гамер. Адысея X 60; Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка Э VII 10-11; Гігін. Міфы 125
- ↑ Палібій. Усеагульная гісторыя XXXIV 2, 5; Страбон. Геаграфія I 2, 15 (стар.23), са спасылкай на Палібія
- ↑ Палефат. Пра неверагоднае 17
- ↑ Арыстафан. Аблокі 1371; Жабы 850, пра каханне брата і сястры
Літаратура правіць
|
Эол на Вікісховішчы |
|---|
- Обнорский Н. П. Эол // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.