Эрых фон Манштэйн

Э́рых фон Манштэ́йн (24 лістапада 1887, Берлін — 10 чэрвеня 1973, Іршэнхаўзен, Баварыя) — нямецкі генерал-фельдмаршал, удзельнік Першай і Другой сусветных войнаў. Пляменнік фельдмаршала Гіндэнбурга. Меў рэпутацыю найбольш адоранага стратэга Вермахта і быў нефармальным лідарам нямецкага генералітэту.

Эрых фон Манштэйн
ням.: Erich von Manstein
Дата нараджэння	24 лістапада 1887(1887-11-24)[…]
Месца нараджэння	Берлін, каралеўства Прусія, Германская імперыя
Дата смерці	10 чэрвеня 1973(1973-06-10)[…] (85 гадоў) ці 9 чэрвеня 1973(1973-06-09) (85 гадоў)
Месца смерці	Ікінг[d], раён Бад-Цёльц-Вольфратсгаўзен, Верхняя Баварыя, Баварыя, ФРГ
Месца пахавання	Ніжняя Саксонія
Бацька	Eduard von Lewinski[d]
Грамадзянства	Германія
Прыналежнасць	Трэці рэйх
Род войскаў	Германская імперская армія
Званне	Генерал-фельдмаршал Генерал-фельдмаршал
Камандаваў	Q4031814?, 11th Army[d], Група армій «Дон» і Група армій «Поўдзень»
Бітвы/войны	Першая сусветная вайна Другая сусветная вайна Польская абарончая вайна 1939 Французская кампанія план Барбароса Siege of Sevastopol[d] Блакада Ленінграда Сталінградская бітва Трэцяя бітва за Харкаў[d] Курская бітва Бітва за Днепр
Узнагароды і званні	Рыцарскі крыж Жалезнага крыжа з Дубовым лісцем і Мячамі Жалезны крыж 1-га класа Жалезны крыж 2-га класа Ордэн Фрыдрыха Ордэн Дома Гогенцолернаў Ганзейскі крыж Гамбурга За раненне ў чорным Ганаровы крыж ветэрана вайны (з мячамі) Медаль «За зімовую кампанію на Усходзе 1941—1942» Медаль За выслугу гадоў у вермахце Ордэн Міхая Храбрага
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў Берліне ў сям’і нямецкага генерала Фрыца Эрыха фон Левінскі, выхадца з нашчадкавага прускага афіцэрства. Адразу пры нараджэнні быў усыноўлены сям’ёй генерала Георга фон Манштэйн, сына Альбрэхта Густава. Родная і прыёмная маці — родныя сёстры фон Шперлінг (малодшая была бясплодная, таму сярэдняя да нараджэння сына абяцала падарыць свайго дзясятага дзіцяці ёй на выхаванне).

Вучыўся ў кадэцкай школе, у 1902—1906 гадах — у ваенным вучылішчы. З сакавіка 1906 года — на службе ў элітным 3-м прускім пяхотным гвардзейскім палку ў званні фенрыха.

Першая сусветная вайна

На пачатку Першай сусветнай вайны — ад’ютант батальёна ў званні обер-лейтэнанта ў 2-м гвардзейскім рэзервовым палку на Заходнім фронце. У лістападзе 1914 годы цяжка паранены. Пасля чарговага ранення ў ліпені 1915 годзе праведзены ў капітаны, прызначаны ад’ютантам і афіцэрам генеральнага штаба ў армейскай групе «Гальвіц». Пасля бітвы за Вердэн — начальнік аператыўнага ўпраўлення 4-й кавалерыйскай дывізіі. Падчас вайны ўзнагароджаны Жалезнымі крыжамі 1-й і 2-й ступеняў, а таксама прускім Рыцарскім крыжам з мячамі.

Другая сусветная вайна

Быў начальнікам штаба ў групе армій «Поўдзень» пад камандаваннем генерал-палкоўніка фон Рундштэта пры захопе Польшчы ў верасні 1939 года. Высунуў асноўную ідэю плана ўварвання ў Францыю.

У аперацыі «Барбароса» Манштэйн кіраваў нямецкімі войскамі на Украіне і на Доне. З лютага 1943 па сакавік 1944 камандаваў групай армій «Поўдзень». У сакавіку 1943 гады ажыццявіў аперацыю па нямецкай абароне Харкава, за што 14 сакавіка 1943 года ўзнагароджаны Дубовым Лістом да рыцарскага крыжа.

У 1944 годзе быў адпраўлены ў адстаўку за пастаянныя рознагалоссі з Гітлерам.

Пасля заканчэння вайны быў асуджаны брытанскім трыбуналам на 18 гадоў турмы за «недастатковую ўвагу да абароны жыцця цывільнага насельніцтва» і выкарыстанне тактыкі выпаленай зямлі. Вызвалены ў 1953 годзе па стане здароўя. Працаваў ваенным саветнікам ўрада Заходняй Германіі.

Памёр ад інсульту ноччу 9 чэрвеня 1973 года. Пахаваны з ваеннымі ўшанаваннямі ў Дорфмарку.

Спасылкі

• The New York Review of Books: «How Wrong Was Churchill?» by Noel Annan
• Erich von Manstein 1887–1973(нявызн.)(недаступная спасылка). LeMO at Deutsches Historisches Museum. Архівавана з першакрыніцы 2 студзеня 2022. Праверана 13 May 2016.