Юзаф Эмануэль Працлаўскі

Юзаф Эмануэль Працлаўскі (Восіп Антонавіч Пржэцлаўскі) (польск.: Józef Emmanuel Przecławski; 1799 ці 19 снежня 1800, Ружаны Слонімскага павета Літоўскай губерні — 10 снежня 1879, Цвер) — журналіст, дзяржаўны дзеяч Расійскай імперыі, польска-расійскі публіцыст, мемуарыст, выдавец штотыднёвіка «Tygodnik Petersburski», цэнзар, член Савета Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі па справах кнігадрукавання. Сябра Адама Міцкевіча.

Юзаф Эмануэль Працлаўскі
Józef Emmanuel Przecławski
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	польск.: Józef Emmanuel Przecławski
Псеўданімы	E. G.; J. Em.; herbu G.; Mikros; Ципринус
Дата нараджэння	19 снежня 1799(1799-12-19)
Месца нараджэння	Ружаны, Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	10 (22) снежня 1879 (79 гадоў)
Месца смерці	Цвер, Цвярскі павет[d], Цвярская губерня, Расійская імперыя
Альма-матар	Віленскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	публіцыст, мемуарыст, пісьменнік, выдавец
Мова твораў	польская і руская
Узнагароды

Біяграфія

Нарадзіўся 19 снежня 1800 года (паводле іншай інфармацыі — у 1799 годзе) ў Ружанах Слонімскага павета тагачаснай Літоўскай губерні (цяпер — Пружанскі раён Брэсцкай вобласці) ў сям’і старажытнага шляхецкага роду герба «Глаўбіч».

У 1815—1817 гадах навучаўся на фізіка-матэматычным аддзяленні Віленскага ўніверсітэта, слухаў лекцыі разам з паэтам Адамам Міцкевічам. У 19 гадоў скончыў універсітэт з ступенню кандыдата філасофіі і ў 1818 годзе паступіў на пасаду сакратара пры Слонімскім павятовым маршалку шляхты. Праслужыў на гэтай пасадзе больш за тры з паловай гады і ў 1822 падаў у адстаўку. Належаў да масонскай ложы.

З лютага 1824 года служыў у Санкт-Пецярбургу ў канцылярыі Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі. Выконваў абавязкі дзяжурнага па ўваходнай карэспандэнцыі пры кіраўніку міністэрствам В. Ланскім, даўнім знаёмым яго бацькі Антона Працлаўскага, калі Ланской быў Гродзенскім губернатарам у 1803—1813 гадах.

У 1829 годзе пакінуў службу і перайшоў «на ўласнае ўтрыманне» (гэта значыць бяз жалавання) у камісію па пабудове Ісакіеўскага сабора пад кіраўніцтвам Ланскога. Тады ж атрымаў дазвол выдаваць у Санкт-Пецярбургу газету на польскай мове «Tygodnik Petersburski».

У 1833 годзе на просьбу М. Сперанскага быў пераведзены ў Камісію для рэвізіі і складання законаў Царства Польскага і неўзабаве атрымаў пасаду «галоўнага перакладчыка рускай мовы». З 1839 (1840) года з'яўляўся кіраўніком канцылярыі гэтай камісіі да яе ліквідацыі ў 1863 годзе.

Восіп Працлаўскі даслужыўся да чыну стацкага саветніка (1841), у 1847 годзе стаў правадзейным стацкім саветнікам, а з 1858 года ён быў таемным саветнікам.

З 1853 года таксама з'яўляўся сябрам Галоўнага ўпраўлення цэнзуры ад Царства Польскага. у 1860—1865 гадах быў членам Савета Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі.

Юзаф Працлаўскі таксама ўваходзіў у склад Віленскай археалагічнай камісіі.

З пачатку 1820-х гадоў змяшчаў вершы на польскай мове ў віленскай газеце «Tygodnik Wileński». У духу польска-расійскага прымірэння з 1829 года да 1858 года выдаваў у Санкт-Пецярбургу газету на польскай мове «Tygodnik Petersburski».

Творы

• Иосафат Огрызко и его польская газета «Слово», замечания на статью г. Берга в «Русском Арх.» 1870 г. — Русский архив. 1872, с. 1031—1055.
• Ещё о польском катехизисе. — Санкт-Петербургские ведомости. 1872, № 294.
• Несколько слов по поводу «ответа» г. Берга на мои замечания на его записки о польских заговорах и восстаниях. — Русский архив. 1872, с. 1553—1576.
• Калейдоскоп воспоминаний Ципринуса. 1811—1871 гг. Николай Николаевич Новосильцев. — Русский архив. 1872, кн. 3, с. 1075—1769.
• Калейдоскоп воспоминаний Ципринуса. 1811—1871 гг. Адам Мицкевич — Русский архив. 1872, с. 1887—1954.
• Маршалок Пусловский — Русский архив. 1872, с. 2269—2314.
• 1811 и 1812 гг. — Русская старина. 1872, т. V, № 4, с. 683—685.
• Воспоминания, очерки петербургской жизни 1818—1832 гг. — Русская старина. 1874, т. XI, № 11, с. 451 и сл., № 12, с. 665 и сл. и 1890, т. LXVI.
• Калейдоскоп воспоминаний Ципринуса. Вып. 1. Москва, 1874.
• Александр Семенович Шишков в 1824—1828 гг. — Русская старина. 1875, т XIII, № 7, с. 383 и сл.
• Статс-Секретарь Игнатий Туркулл — Русская старина. 1875, т. XIV, № 9, с. 131 и сл.
• Цензура в России в 1830 — 1835 гг. — Русская старина. 1875, № 12, с. 684 и сл.
• Беглые очерки — П. А. Муханов. — Русская старина. 1876, т. XVI, с. 545 и сл.; 1883 г., т. XXXIX, август, с. 377—406; сентябрь, с. 475—532.
• Князь Ксаверий Друцкой-Любецкой. — Русская старина. 1878, т. XXI, с. 625 и сл., т. XXII, с. 67 и сл.
• Фаддей Венедиктович Булгарин. — Русский сборник. 1877. Т. 2, ч. 1—2.
• О. А. Пржецлавский. Воспоминания // Поляки в Петербурге в первой половине XIX век / Сост., предисл., подгот. текста воспоминаний О. А. Пржецлавского и коммент. А. И. Федуты. — Москва: Новое литературное обозрение, 2010. — С. 29—475. — 912 с. — (Россия в мемуарах). — 1000 экз. — ISBN 978-5-86793-816-1.

Гл. таксама

• Tygodnik Petersburski

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх