Якуб Барт-Чышынскі

лужыцкі пісьменнік і перакладчык

Якуб Барт-Чышынскі (сапраўдныя імя і прозвішча — Якуб Барт; в.-луж.: Jakub Bart-Ćišinski; 20 жніўня 1856, Паншвіц-Кукаў — 16 кастрычніка 1909, там жа) — лужыцкі пісьменнік, паэт, драматург, перакладчык, рэдактар, рымска-каталіцкі святар. Адзін з пачынальнікаў рэалістычнай літаратуры лужыцкіх сербаў.

Якуб Барт-Чышынскі
в.-луж.: Jakub Bart-Ćišinski
Асабістыя звесткі
Псеўданімы Ćišinski
Дата нараджэння 20 жніўня 1856(1856-08-20)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 16 кастрычніка 1909(1909-10-16)[1] (53 гады)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Альма-матар
  • Лужыцкая семінарыя[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці перакладчык, паэт, пісьменнік, каталіцкі святар
Мова твораў лужыцкія мовы
Грамадская дзейнасць
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

У паэме «Жаніх» (1876, апубл. у 1926), вершах (зборнікі «Кніга санетаў», 1884, «Формы», 1888), якія ўвабралі вобразы народнай паэзіі, сцвярджаў рэалістычны кірунак у лужыцкай літаратуры. Акрамя таго, аўтар шматлікіх санетаў, балад, лірычных вершаў.

Нацыянальна-патрыятычная праблематыка паднятая ім у рамане «Патрыёт і рэнегат» (1878-1879). Яго мастацтва апявае прыгажосць сваёй радзімы, напоўнена патрыятычнымі пачуццямі.

Якуб Барт-Чышынскі заклаў асновы лужыцкай драмы і тэатра (трагедыя «У крэпасці», 1880).

Літаратурны псеўданім — Чышынскі.

Перакладаў на верхнялужыцкую мову творы чэшскай, італьянскай, польскай і нямецкай літаратуры.

Выбраныя творы правіць

  • Moje serbske wuznaće
  • Narodowc a wotrodźenc (1879)
  • Na hrodźišću (1880)
  • Slubowanje ze zadźěwkami (1881)
  • Słowjanam (1884)
  • Kniha sonetow (1884)
  • Formy (1888)

Беларускія пераклады правіць

Верш «Карл прапаведуе лужыцкім сербам» пераклаў Аляксей Зарыцкі[2].

Памяць правіць

Зноскі

  1. а б Jakub Bart-Ćišinski // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  2. Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.

Літаратура правіць

  • Гугнин А. А. Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений. — М., 1997. — С. 106, 113—114, 116—117, 122—125, 128—129, 131, 133, 138—141, 144, 162—164, 176, 193. — ISBN 5-7576-0063-2.

Спасылкі правіць