Ян Мікалаевіч Гайка
Ян Гайка (каля 1510 — 1579) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат.
| Ян Мікалаевіч Гайка | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Герб «Агеньчык» | |||||||
|
|||||||
| Пераемнік | Багдан Сапега | ||||||
| Нараджэнне | 1510 | ||||||
| Смерць | 1579 | ||||||
| Род | Гайкі | ||||||
| Бацька | Мікалай Фёдаравіч Гайка | ||||||
| Жонка | Ружа з Жычылаў[d][1] | ||||||
| Дзеці | Адам Гайка[d] | ||||||
| Веравызнанне | кальвінізм[1] і магчыма Каталіцкая Царква[1] | ||||||
З роду кобрынскіх баяр, сын берасцейскага зямяніна Мікалая Фёдаравіча Гайкі.
Пачаў кар'еру ў 1530-я гады службай пры двары віленскага кашталяна Юрыя Радзівіла. У 1536 годзе ездзіў паслом ад Радзівіла ў Маскву да князя Абаленскага. У 1546 годзе каралеўскі дваранін. Пазней пісар рускі пры двары вялікай княгіні літоўскай і каралевы польскай Барбары Радзівіл. З 1554 года канюшы гарадзенскі, адначасова ў 1554—1566 гадах вялікі пісар літоўскі (належаў да вузкага кола службоўцаў, што займаліся вядзеннем Метрыкі ВКЛ), ключнік віленскі з 1556, маршалак гаспадарскі ў 1564—1566, кашталян берасцейскі з 1566.
У 1552 годзе пасланы соймам ВКЛ з лістом да маскоўскіх баяраў. У 1556 годзе ўдзельнічаў у Вільні ў перамовах з царскімі пасламі, якія прыехалі да Жыгімонта Аўгуста. Член пасольства Васіля Тышкевіча 1558—1559 гадах, якое прывезла ў Маскву мірныя прапановы.
Гайка быў прыхільнікам Жыгімонта Аўгуста і яго палітыкі па заключэнні дзяржаўнай уніі паміж ВКЛ і Польшчай. У 1565 годзе член пасольства ВКЛ на чале з Астафіем Валовічам, якое было паслана на польскі сойм у Пётркаў, каб весці перамовы пра арганізацыю сумеснага сойма і польскую ваенную дапамогу ВКЛ. У 1566 годзе браў удзел у пасольстве ад сойма ВКЛ у Берасці да польскага сойма ў Любліне. Падпісаў акт Люблінскай уніі 1569 года.
Быў прыхільнікам Радзівілаў (асабліва Мікалая Радзівіла Рудога) у час першых двух міжкаралеўяў, браў удзел у большасці шляхецкіх з'ездаў з удзелам Рудога.
Трымаў шматлікія дзяржаўныя маёнткі, быў дзяржаўцам ашмянскім з 1555, вількійскім, уцянскім, краснасельскім, трабскім.
Літаратура правіць
- Гайка Ян Мікалаевіч // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак. А — Я. — С. 149. — 696 с. — ISBN 978-985-11-0487-7 (т. 3), ISBN 985-11-0315-2.
- ↑ а б в Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 95. — ISBN 978-83-65880-89-5