Ян Стафан Гедройц

Ян Стафан Гедройц
Ян Стафан Гедройц
біскуп інфлянцкі[d]
	з 10 снежня 1764
Дыяцэзія	Інфлянцкая дыяцэзія[d]
Папярэднік	Антоні Казімір Астроўскі[d]
Пераемнік	Антоні Мацей Серакоўскі[d]
біскуп жамойцкі
	з 14 лютага 1778
Дыяцэзія	Жамойская дыяцэзія
Папярэднік	Ян Дамінік Лапацінскі
Пераемнік	Юзаф Арнульф Гедройц
тытулярны біскуп
	з 22 жніўня 1763
Дыяцэзія	Uranopolis[d]
дапаможны біскуп
	з 22 жніўня 1763
Дыяцэзія	Віленскае біскупства
Дзейнасць	каталіцкі святар, каталіцкі біскуп
Нараджэнне	2 лютага 1730; Гедройцы, Віленскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая або ; Вільня, Віленскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Смерць	13 мая 1802 (72 гады); Альсяды[d], Цельшаўскі павет, Літоўска-Віленская губерня, Расійская імперыя;
Дынастыя	Гедройцы
Бацька	Бенядзікт Гедройц[d]
Узнагароды
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ян Стафан Гедройц (польск.: Jan Stefan Giedroyć; 2 лютага 1730, Гедройцы Віленскага ваяводства, цяпер Малетайскі раён Уцянскага павета Літвы — 13 мая 1802) — рымска-каталіцкі і дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Біскуп інфлянцкі (з 1764) і жамойцкі (з 1778)^[1].

Кавалер Ордэна Белага Арла (1766).

Біяграфія правіць

З княжацкага роду Гедройцаў, сын Бенедыкта. Высвечаны на святара 1 кастрычніка 1752 года. З 1755 года быў членам віленскага капітула. Як пратэжэ віленскага біскупа Ігнацыя Масальскага, зрабіў у часе гаспадарання Станіслава Аўгуста бліскучую палітычную і духоўную кар’еру. 22 жніўня 1763 года прызначаны тытулярным біскупам Верынопаліскім і дапаможным біскупам Віленскай дыяцэзіі — біскупам беларускім. 22 красавіка 1765 года прызначаны інфлянцкім біскупам.

На пасяджэнні Сената востра асудзіў Барскую канфедэрацыю. Данёс расійскім войскам, што знаходзіліся паблізу Вільні, пра намер віленскай шляхты далучыцца да паўстання. Але ж у 1773 годзе ў час Сойма, які зацвердзіў першы падзел Рэчы Паспалітай, збіраўся публічна выступіць у абарону цэласнасці Рэчы Паспалітай. Згадзіўся прыняць мучаніцкую смерць, але кароль з цяжкасцямі здолеў пераўпэўніць яго. Аднак неўзабаве стаў гарачым прыхільнікам Расіі.

Дзякуючы апецы рускіх і караля 30 сакавіка 1778 года быў прызначаны жамойцкім біскупам. Вінаваціўся ў прагным збіранні бенефіцыяў і прасоўванні сваіх сваякоў Гедройцаў на духоўныя пасады. Дарадца Пастаяннай Рады ў 1778 і 1780 гадах, у 1784 годзе засядаў у яе Скарбовым дэпартаменце.

Быў праціўнікам Канстытуцыі 3 мая 1791 года і гарачым прыхільнікам Таргавіцкай канфедэрацыі. Фігураваў у спісе асоб, на якіх маглі разлічваць рускія, пры скасаванні канстытуцыі. Пасля падаўлення Касцюшкаўскага паўстання загадаў арыштаваць ксяндза, які абразіў Кацярыну II, за што атрымаў падзяку ад расійскага пасла Мікалая Рапніна.

Галерэя правіць

Іканаграфія Яна Стэафана Гедройца
Невядомы мастак, XVIII ст.
Ф. Смуглевіч, XVIII ст.
Невядомы мастак, XIX ст.

Зноскі

↑ ЭнцВКЛ 2005.

Літаратура правіць

Пазднякоў В. Гедройцы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 521. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ян Стафан Гедройц
Bishop Jan Stefan Giedroyc †

[FOOTNOTEЭнцВКЛ2005-1] ЭнцВКЛ 2005.

[1]