Ян Юзаф Тысоўскі (польск.: Jan Józef Tyssowski; 8 сакавіка 1811, Тарнаў5 красавіка 1857, Вашынгтон) — польскі палітычны дзеяч, лідар Кракаўскага паўстання.

Ян Тысоўскі
польск.: Jan Józef Tyssowski
Род дзейнасці палітык
Дата нараджэння 8 сакавіка 1811(1811-03-08)
Месца нараджэння
Дата смерці 5 красавіка 1856(1856-04-05)[2][3] (45 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства

Біяграфія правіць

Тысоўскі нарадзіўся ў Тарнаве 8 сакавіка 1811 года[5]. У маладосці прымаў удзел у лістападаўскім паўстанні, затым удзельнічаў у падпольных арганізацыях, змагароў за незалежнасць у Галіцыі. 21 лютага 1846 года, пасля пачатку паўстання ў Кракаве, увайшоў[6][7][7] у склад Нацыянальнага ўрада Польшчы, а з 24 лютага па 3 сакавіка быў дыктатарам паўстання. З-за сялянскіх хваляванняў, па ўзгадненні з кракаўскай зямельнай арыстакратыяй, імкнуўся да абмежавання баявых дзеянняў. Пагражаў расійска-аўстрыйскаму войску сялянскім паўстаннем[6][7], адмовіўся ад капітуляцыі ў Кракаве перад аўстрыйскай арміяй, толькі пасля выхаду з горада ён вырашыў правесці з прусакамi перамовы аб умовах капітуляцыі[8]. У рэшце рэшт пайшоў з 1500 жаўнерамі да Прусіі[6][7] і быў інтэрнаваны разам з паўстанцамі ў раёне Новай Беруні[8] на год, пасля чаго атрымаў дазвол на выезд у ЗША. У ЗША арганізаваў Польскае Дэмакратычнае Таварыства ў Амерыцы[6][7]. Памёр 5 красавіка 1857 года ў Вашынгтоне, акруга Калумбія.

Зноскі

  1. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 20 снежня 2014.
  2. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 мая 2014.
  3. Jan Tyssowski // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
  5. Tyssowski Jan Józef Архівавана 2 кастрычніка 2013. W: Encyklopedia PWN [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dostęp 2013-09-27] (польск.)
  6. а б в г Tyssowski Jan Józef Архівавана 4 сакавіка 2016. W: Encyklopedia WIEM [on-line]. Onet. [dostęp 2013-09-27] (польск.)
  7. а б в г д Ewa Michałowska Walkiewicz: Jan Józef Tyssowski - Dyktator powstania krakowskiego Polish Pages, Inc. [dostęp 2013-09-27] (польск.)
  8. а б Koniec powstania krakowskiego — złożenie broni przez oddział Jana Tyssowskiego. Архівавана 27 верасня 2013. W: Muzeum Historii Polski [on-line]. Muzeum Historii Polski. [dostęp 2013-09-27] (польск.)