Айя-Напа (грэч. Αγία Νάπα) — горад на Кіпры, вядомы марскі курорт.

Айя-Напа
грэч. Αγία Νάπα[1]
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Плошча
Вышыня цэнтра
60 м[7]
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 3 212 чал. (2011)[8][9]
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
5330[10]
Афіцыйны сайт
agianapa.org.cy (англ.)(руск.)
Айя-Напа на карце Кіпра
Айя-Напа (Кіпр)
Айя-Напа
Айя-Напа (Кіпр)
Айя-Напа

Этымалогія

правіць

Назва Айя-Напа паходзіць ад аднайменнага манастыра венецыянскай эпохі, размешчанага ў цэнтры горада. Слова Айя па-грэчаску азначае «святы». Напа з’яўляецца архаічным і азначае «лясістая даліна» або «лагчына». У старажытныя часы наваколле горада было пакрыта густым лесам.

Геаграфія

правіць
 
мыс Грэка

Айя-Напа знаходзіцца недалёка ад мыса Грэка ва ўсходняй частцы Кіпра, на поўдзень ад Фамагусты, і з’яўляецца часткай больш шырокай вобласці, вядомай як Кокінахорыя («Чырвоныя вёскі», назва, атрыманая ад ярка-чырвонага колеру глебы). Гэта горад у акрузе Фамагуста, у паўднёвай частцы акругі, якая засталася пад кантролем Рэспублікі Кіпр, Айя-Напа знаходзіцца прыкладна ў 12 кіламетрах ад Протараса, які таксама стаў турыстычным напрамкам.

Гісторыя

правіць
 
Касцёл у цэнтры горада

Паводле мясцовага падання, паляўнічы ў пагоні за здабычай знайшоў у пячоры абраз Дзева Марыя, пасля чаго вакол пячоры быў пабудаваны манастыр у яе гонар; назва Дзева Марыя з Напы была ў канчатковым выніку скарочаная да Айя-Напа. Іншая легенда кажа, што венецыянская шляхцянка ўцякла ад бацькоў, якія забаранілі ёй выходзіць замуж за простага чалавека, каб жыць там у якасці манашкі. Венецыянцы пабудавалі касцёл у 1500 годзе. Згодна з мясцовай традыцыяй, гэтая тэрыторыя (за выключэннем манастыра) была незаселенай прыкладна да 1790 года, калі Нікалаас Кеміціс з Салонікаў прыбыў з Грэцыі і пасяліўся ў вёсцы Панайя, размешчанай у паўночна-ўсходняй частцы Айя-Напы. Кеміцыс уступіў у канфлікт з асманскімі ўладамі, якія тады кіравалі Кіпрам, і вырашыў перабрацца побач з манастыром Айя-Напа.

У 2014 годзе ўрад Кіпра надаў Айя-Напе статус галоўнага горада-гарадскога цэнтра ў знак прызнання яго значнасці для эканомікі. Гэта было зроблена дзякуючы намаганням мэра Яніса Карусаса, абранага ў сакавіку 2013 года. Горад Айя-Напа мае сёмы па велічыні бюджэт з 30 дзеючых муніцыпалітэтаў Кіпра, у ім працуе 280 чалавек.

Насельніцтва

правіць
Год Колькасць
1881 237 [11]
1891 259 [12]
1901 270 [13]
1911 304 [14]
Год Колькасць
1921 369 [15]
1931 418 [16]
1946 673 [17]
1960 836 [18]
Год Колькасць
1973 1 131 [19]
1976 1 332 [20][21]
1982 1 366 [22]
1992 1 795 [23][24]
Год Колькасць
2001 2 693 [25][26]
2011 3 212 [8][9]

Турызм

правіць
 
Шыльда на трох мовах, у т.л. на рускай мове

Айя-Напа з’яўляецца найбуйнейшым турыстычным курортам на Кіпры, умяшчальнасцю 27 000 месцаў і больш чым 175 гатэлямі і апартаментамі рознага памеру. У 2017 годзе курорт прыняў больш за 700 000 турыстаў і размясціў 5 мільёнаў начэй, што складае прыкладна 30 % усіх начэй на Кіпры.

Пачынаючы з 2010-х гадоў, пад кіраўніцтвам мэра Яніса Карусаса, горад імкнуўся пашырыць турыстычныя прапановы і стаць «лепшым і самым касмапалітычным турыстычным курортам Міжземнамор’я» 2030 г. З 2013 года ён закрыў праблемныя ўстановы, абнавіў інфраструктуру, гасцініцы і рэстараны, а таксама дадаў новыя аб’екты, такія як новая прыстань і падводны музей. Бачанне горада падтрымліваецца Кіпрскай стратэгіяй турызму, якая была завершана ў сакавіку 2017 года і накіравана на тое, каб Айя-Напа «лічылася адным з трох лепшых у Еўропе месцаў адпачынку на пляжах і начных клубах, якія прапануюць лепшыя пляжы і марскі адпачынак на Кіпры для маладых людзей, дапоўнены міжнароднымі стандартнымі пляжнымі клубамі і начным жыццём». Стратэгія ацаніла тагачасную якасць Айя-Напы як 3,4/5 і прапанавала запланаваць павышэнне якасці да 4,4/5.

Айя-Напа была прызнана Оксфардскай дзелавой асамблеяй галоўным напрамкам, а ў 2018 годзе атрымала Міжнародны сцяг інвестыцыйнай і інавацыйнай прывабнасці «Сцяг Еўропы» і Міжнародны сертыфікат якасці ў галіне інвестыцый і інавацый (ICEII).

У горадзе сярод іншага шырока распаўсюджана руская мова на гарадскіх шыльдах і рэкламах.

Курорт мае 27 пляжаў, з якіх 14 былі ўзнагароджаны Блакітным сцягам, больш, чым любы іншы курорт на Кіпры; сам востраў таксама мае другую па колькасці Блакітных сцягоў у свеце, саступаючы толькі Харватыі. У 2011 годзе пляж Нісі ўзначаліў спіс лепшых пляжаў Еўропы TripAdvisor. У 2017 годзе Travel Weekly абраў пляж Макронісос як трэці лепшы пляж Кіпра і Грэцыі [45] . У 2018 годзе было абвешчана, што пляж Нісі займае трэцяе месца ў спісе самых папулярных пляжаў у Instagram [46] [47] . Функцыя CNN прызнала пляж Нісі лепшым пляжам для наведвання ў ліпені 2018 года.

Насельніцтва

правіць
Год Колькасць
1881 237 [11]
1891 259 [12]
1901 270 [13]
1911 304 [14]
Год Колькасць
1921 369 [15]
1931 418 [16]
1946 673 [17]
1960 836 [18]
Год Колькасць
1973 1 131 [19]
1976 1 332 [20][21]
1982 1 366 [22]
1992 1 795 [23][24]
Год Колькасць
2001 2 693 [25][26]
2011 3 212 [8][9]

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

правіць

Гарады-пабрацімы

правіць

Крыніцы

правіць
  1. а б Ιστορία της Αγίας Νάπας Праверана 4 верасня 2018.
  2. Επαρχία Αμμοχώστου Праверана 30 жніўня 2018.
  3. а б Δήμαρχος Αγίας Νάπας Праверана 4 верасня 2018.
  4. а б Νέος Δήμαρχος Αγίας Νάπας ο Χρίστος Ζαννέττου — 2020. Праверана 12 студзеня 2020.
  5. а б ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟΣτατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 2016. Праверана 13 студзеня 2018.
  6. а б CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUSCYSTAT, 2016. Праверана 13 студзеня 2018.
  7. а б Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχώνΚυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. — С. 22. Праверана 4 красавіка 2018.
  8. а б в Απογραφή πληθυσμού 2011 — 14 — Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 2001. Праверана 7 жніўня 2018.
  9. а б в Census of population 2011 — 14 — CYSTAT, 2001. Праверана 7 жніўня 2018.
  10. а б в Agia NapaPostcode Query. Праверана 4 верасня 2018.
  11. а б Census of Cyprus, 1881 — 1 — 1881. — P. 5. Праверана 4 жніўня 2018.
  12. а б Census of Cyprus, 1891 — 2 — 1891. — P. 13. Праверана 4 жніўня 2018.
  13. а б Census of Cyprus, 1901 — 3 — 1901. — P. 12. Праверана 5 жніўня 2018.
  14. а б Census of Cyprus, 1911 — 4 — 1911. — P. 12. Праверана 5 жніўня 2018.
  15. а б Census of Cyprus, 1921 — 5 — 1921. — P. 11. Праверана 5 жніўня 2018.
  16. а б Census of Cyprus, 1931 — 6 — 1931. — P. 9. Праверана 6 жніўня 2018.
  17. а б Census of Population and Agriculture 1946 — 7 — 1946. — P. 6. Праверана 6 жніўня 2018.
  18. а б Census of Population and Agriculture 1960 — 8 — 1960. — P. 10. Праверана 6 жніўня 2018.
  19. а б Cyprus census 1973 — 9 — CYSTAT.
  20. а б Απογραφή νοικοκυριών, 1976 — 10 — Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 1976. Праверана 10 жніўня 2018.
  21. а б Census of households, 1976 — 10 — CYSTAT, 1976. Праверана 10 жніўня 2018.
  22. а б Census of housing, 1982 — 11 — CYSTAT, 1982. Праверана 10 жніўня 2018.
  23. а б Απογραφή πληθυσμού 1992 — 12 — Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 1992. Праверана 7 жніўня 2018.
  24. а б Census of population 1992 — 12 — CYSTAT, 1992. Праверана 7 жніўня 2018.
  25. а б Απογραφή πληθυσμού 2001 — 13 — Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 2001. — С. 52. Праверана 7 жніўня 2018.
  26. а б Census of population 2001 — 13 — CYSTAT, 2001. — P. 52. Праверана 7 жніўня 2018.
  27. а б в г д Agia NapaUnion of Cyprus Municipalities. Праверана 21 сакавіка 2016.
  28. Αγία Νάπα και Σέρρες υπέγραψαν πρωτόκολλο αδελφοποίησης Праверана 17 мая 2017.
  29. Η Αγία Νάπα αδελφοποιείται με τη ρωσική πόλη ΙβάνοβοSigmalive. Праверана 25 верасня 2014.
  30. Αγία Νάπα και Γκελεντζίκ Ρωσίας υπέγραψαν πρωτόκολλο αδελφοποίησης Праверана 25 верасня 2017.
  31. Διαχρονικοί δεσμοί φιλίας Ιωαννίνων και Αγ. Νάπας Праверана 1 кастрычніка 2015.