Альфонса X Кастыльскі
Альфонса (Альфонс) X Кастыльскі (ісп.: Alfonso X de Castilla) ці Альфонса X Мудры (ісп.: Alfonso X el Sabio) (23 лістапада 1221, Таледа — 4 красавіка 1284, Севілья) — кароль Кастыліі і Леона з 1252 па 1284 гг. Старэйшы сын Фердынанда III Кастыльскага і Елізаветы Гогенштаўфен, дочкі Філіпа Швабскага. Караля таксама звалі Альфонс Адукаваны або Альфонс Астраном.
БіяграфіяПравіць
Пры Альфонсе X быў выдадзены зборнік законаў і складзены астранамічныя табліцы, якія атрымалі назву «Альфонсавых». Ініцыяваў складанне збору законаў — «Сем частак права», а таксама гісторыі Іспаніі, першых падобных прац, напісаных на іспанскай мове (кастыльяна), а апроч іх — пераклады навуковых тэкстаў з арабскага на іспанскі.
Альфонс X з'яўляецца складальнікам і выдаўцом зборніка Las Cantigas de Santa Maria і некаторыя з песень, напрыклад «Quen a omagen da Virgen» прыпісваюцца яму. Пісаў вершы, галоўным чынам хвалы Дзеве Марыі.
Альфонс патраціў амаль 20 гадоў на тое, каб стаць імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі, супрацьдзейнічаючы англійскаму прэтэндэнту — Рычарду, графу Карнуольскаму; пакуль той не памёр у 1272 годзе і Папа Рыгор X не пераканаў Альфонса пакінуць свае дамаганні.
Альфонсу не атрымалася завяршыць крыжовы паход, пачаты яго бацькам Фердынандам III супраць маўраў у Паўднёвай Іспаніі.
Спробы ўстанавіць прававую аднолькавасць і павялічыць падаткі нараўне з канфліктам з-за пераходу ў спадчыну прастола заахвоцілі сына Альфонса Санча IV падняць паўстанне ў 1282 годзе і ізаляваць Альфонса ў Севільі, дзе ён і памёр.
У яго гонар быў названы кратар Альфонс на Месяцы.
Шлюбы і дзеціПравіць
_02.jpg)
- Жонка: (з 26 снежня 1246 года) Віяланта Арагонская (1236 — 1301), дачка Хаймэ I Заваёўніка, караля Арагона, і Іяланды Венгерскай. З прычыны юнага ўзросту жонкі шлюб на працягу некалькіх гадоў не быў ажыццёўлены, але потым яны нарадзілі на свет 12 дзяцей.
- Фернанда (? — памёр у маленстве)
- Берэнгарыя (кастрычнік або лістапад 1253 — 1284)
- Беатрыса (лістапад або снежань 1254 — 1280)
- Фердынанд дэ ла Серда (23 кастрычніка 1255 — 25 ліпеня 1275), муж Бланкі, дачкі Людовіка Святога, караля Францыі
- Леанора (1257 — 1275)
- Санча IV (12 мая 1258 — 25 красавіка 1295), пераемнік Альфонса X на каралеўскім троне Кастыліі і Леона
- Канстанцыя (1258 — 22 жніўня 1280)
- Педра (чэрвень 1260 — 10 кастрычніка 1283)
- Хуан (сакавік або красавік 1262 — 25 чэрвеня 1319)
- Ізабела (? — памерла ў маленстве)
- Віяланта (1265 — 1296), жонка Дыега Лопеса дэ Хара
- Хаймэ (жнівень 1266 — 9 жніўня 1284)
- Акрамя таго Альфонс X меў некалькіх пазашлюбных дзяцей.
- Беатрыса жонка Афонсу III, караля Партугаліі
- Марцін
- Урака
Зноскі
- ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #11864811X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ а б в г Kindred Britain
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к Lundy D. R. The Peerage
- ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003. — ed. size: 683713
ЛітаратураПравіць
- Альтамира-и-Кревеа Рафаэль. История Средневековой Испании / Перевод с испанского Е. А. Вадковской и О. М. Гармсен. — СПб.: «Евразия», 2003. — 608 с. — 1 500 экз. — ISBN 5-8071-0128-6
- Корсунский А. Р. История Испании IX — XIII веков (Социально-экономические отношения и политический строй Астуро-Леонского и Леоно-Кастильского королевства). Учебное пособие. — М.: Высшая школа, 1976. — 139 с.
СпасылкіПравіць
- KINGS of CASTILE & LEÓN 1217-1369 (англ.). Foundation for Medieval Genealogy. Праверана 2 кастрычніка 2010.
- Alfonso X King of Castilla & León, at Cancioneros Musicales Españoles.