Альянс свабодных дэмакратаў – Венгерская ліберальная партыя
Альянс свабодных дэмакратаў — Венгерская ліберальная партыя (венг.: Szabad Demokraták Szövetsége – a Magyar Liberális Párt, SZDSZ) — ліберальная палітычная партыя Венгрыі.
| Альянс свабодных дэмакратаў | |
|---|---|
| венг.: Szabad Demokraták Szövetsége | |
 | |
| Лідар | Атыла Рэткеш |
| Дата заснавання | 13 лістапада 1988 |
| Дата роспуску | 30 кастрычніка 2013 |
| Штаб-кватэра | |
| Краіна | |
| Ідэалогія | Лібералізм |
| Інтэрнацыянал |
Ліберальны інтэрнацыянал, Еўрапейская партыя ліберальных дэмакратаў і рэфарматараў |
| Месцаў у Нацыянальным зборы | 0 з 386 |
| Месцаў у Еўрапарламенце | 0 з 22 |
| Постаці | члены партыі ў катэгорыі (0 чал.) |
| Сайт | szdsz.hu |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Партыя заснавана пасля пераўтварэння Сеткі свабодных ініцыятыў, як Саюз свабодных дэмакратаў 13 лістапада 1988 г. прадстаўнікамі будапешцкай інтэлігенцыі, якія раней бралі ўдзел у апазіцыйна-дысідэнцкім рухе 1970-х гадоў. Сярод іх былі былыя марксісты і камуністы-рэфарматары, якія пазнаёміліся з каштоўнасцямі і традыцыямі венгерскага і еўрапейскага лібералізму. Нароўні з гэтымі ідэямі, у ССД першапачаткова былі распаўсюджаны сацыял-дэмакратычныя і дэмакратычна-папулісцкія погляды, аднак яны неўзабаве алышлі на задні план, і партыя выступіла за правядзенне хуткай прыватызацыі і рынкавую «шлкавую тэрапію» ў эканоміцы. ССД зарэгістаравана венгерскімі ўладамі 13 лістапада 1988 г. ССД устрымалася ад падпісання дагавора 18 верасня 1989 г., які быў складзены падчас паседжанняў Нацыянальнага круглага стала (сакавік — верасень 1989 г.), бо ў ім утрымоўваўся пункт пра абранне начальніка дзяржавы да пачатку ўсеагульных выбараў.
На выбарах 1990 г. ССД, як і іншыя апазіцыйныя партыі, ў першым туры не набрала больш 4 % і не адзін яе прадстаўнік не патрапіў у парламент. У другім туры ССД атрымала 23,83 % галасоў і 92 дэпутацкіх мандата і стала другой па колькасці дэпутатаў апазіцыйнай партыяй у краіне. Аднак прадстаўнікі ССД не ўвайшлі ў правацэнтрысцкую кааліцыю. 2 мая 1990 г. у адпаведнасці з дамовай паміж Ё.Анталам, першым прэм'ер-міністрам новай дэмакратычнай Венгрыі, і лідарамі СДС пісьменнік і перакладчык А.Гёнц, быў абраны часовым прэзідэнтам Венгрыі. 3 жніўня 1990 г. А.Гёнц быў абраны паўнапраўным прэзідэнтам краіны. Восенню 1990 г. на муніцыпальных выбарах у Будапешце СДС атрымала перамогу ў выніку чаго яе прадстаўнік Г.Демскі быў абраны мэрам Будапешта.
На выбарах 1994 г. СДС атрымала 17,88 % галасоў і 69 дэпутацкіх мандатаў, пасля чаго партыя сфармавала кааліцыйны ўрад з Венгерскай сацыялістычнай партыяй, што стала нечаканасцю з-за негатыўнага стаўлення шматлікіх членаў СДС да ВСП — прамому нашчадку ВСРП. У 1995 г. А.Гёнца пераабралі на другі тэрмін прэзідэнцтва.
На выбарах 1998 г. СДС атрымала 6,22 % галасоў і 24 дэпутацкіх мандатаў, пасля чаго партыя перайшла ў апазіцыю правацэнтрысцкай кааліцыі В. Орбана.
На выбарах 1998 г. СДС атрымала толькі 5,18 % галасоў і 20 дэпутацкіх мандатаў, аднак з удзелам СДС быў створаны кааліцыйны кабінет на чале з сацыялістам П.Медзьешы.
На выбарах 2006 г. СДС паўтарыла вынік папярэдніх выбараў, атрымаўшы 5,18 % галасоў і 20 дэпутацкіх мандатаў і захавала сваё месца ў кааліцыі. Вясной 2008 г. партыя выйшла з кааліцыі з сацыялістамі, з-за чаго Ф. Дзюрчань быў змушаны сфармаваць урад меншасці.
На выбарах у Еўрапарламент партыя атрымала 2,16 % галасоў і не здолела правесці ніводнага свайго дэпутата ў Еўрапарламент.
На на выбарах 2010 г. партыя не здолела прайсці ў парламент.
Партыя з'яўляецца членам Ліберальнага інтэрнацыянала і Еўрапейскай партыі ліберальных дэмакратаў і рэфарматараў.
Гл. таксама правіць
Спасылкі правіць
- Афіцыйны сайт партыі Архівавана 8 жніўня 2013.