Аляксандра Аляксандраўна Белінг
Аляксандра Аляксандраўна Белінг, сцэнічны псеўданім Сандра Белінг (1864 (1880?) — 1958, Бейрут, Ліванская Рэспубліка) — вядомая руская оперная і эстрадная спявачка (сапрана), майстар мастацкай лялькі[1].
| Аляксандра Аляксандраўна Белінг | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 1864 ці 1880 |
| Месца нараджэння |
|
| Дата смерці | 1958 |
| Месца смерці | |
| Музычная дзейнасць | |
| Прафесіі | лялечны майстар, оперная спявачка, эстрадны артыст |
| Пеўчы голас | сапрана |
| Інструменты | вакал[d] |
Біяграфія правіць
У Расійскай імперыі і СССР правіць
Дакладнае месца і дата нараджэння невядомыя. Прафесійная оперная спявачка. Аўстрыйскі кампазітар Арнольд Шонберг, пазнаёміўшыся з А. А. Белінг у 1912 годзе ў Санкт-Пецярбургу, прапанаваў ёй выканаць галоўную партыю ў прэм'еры яго опуса «Erwartung» («Чаканне», монадрама для сапрана і аркестра, 1909). Гэтым планам не наканавана было спраўдзіцца, аднак, перапіска А. А. Белінг і Шонберга працягвалася да 1931 года[1].
Мужам Сандры Белінг быў дырыжор і канцэртмайстар Эраст Яўстаф'евіч Белінг. У 1913 — малодшы капельмайстар прыдворнага аркестра. Пасля 1917 — дырыжор Петраградскага Дзяржаўнага аркестра. У 1920 годзе па рэкамэндацыі А. В. Луначарскага пераехаў у Віцебск, дзе кіраваў у губерні МУЗА (Музычны аддзел Наркамасветы), з'яўляўся дырэктарам Народнай кансерваторыі.
Сандра Белінг часта выступала з канцэртамі (у дуэце з мужам), у тым ліку ў Смаленску, Полацку, Оршы, займалася ў Віцебскай і Магілёўскай губернях запісам народных песень[2]. У 1921 (1922?) сям'я вярнулася ў Петраград. Эраст Белінг зарабляў, дырыжыруючы аркестрам перад сеансамі ў кінатэатрах. У 1926 годзе Белінгі вырашыліся на ўцёкі з Савецкага Саюза. Праз Іран яны перабраліся ў Дамаск[1].
У Сірыі і Ліване правіць
У Дамаску А. А. Белінг вучыла багатых дам ствараць мастацкія лялькі, яе муж даваў прыватныя ўрокі музыкі, дачка Тамара выкладала балет. Пасля адкрыла майстэрню па вырабе мастацкіх лялек «Баранэса Белінг» («Baronne Belling»)[1].
Да 1951 Белінгі ў Бейруце, дзе Э. Я. Белінг выкладаў фартэпіяна і кампазіцыю. Адным з яго вучняў быў ліванскі кампазітар і піяніст армянскага паходжання Богас Гелалян (Boghos Gelalian, 1927—2011). А. А. Белінг працягнула выраб лялек.
Памерла ў Бейруце ў 1958 годзе[1].
Вытворчасць лялек правіць
Неўзабаве лялькі ручной працы «Баранэса Белінг» набылі вялікую папулярнасць сярод мясцовай багатай публікі і турыстаў. Найбольшую вядомасць атрымалі лялькі ў традыцыйных і нацыянальных касцюмах Сірыі (гарадскія і сельскія жыхары, арабы, бедуіны, чаркесы і г.д.). Вопратку і ўпрыгажэнні для іх выраблялі майстрыхі-арабкі з мясцовых матэрыялаў, сапраўды выконваючы традыцыйны крой, арнамент гафту і каляровую гаму. Не толькі адзенне, але і аксесуары (кольцы, бранзалеты, абутак, галаўныя ўборы і да т.п.) сапраўды адпавядалі характару касцюма. Вядомыя таксама парныя лялькі і сюжэтныя групы лялек у інтэр'ерах (т. зв. tableau) з мэбляй, дыванамі, посудам і да т. п[1].
Лялькі майстэрні экспартаваліся сірыйскай кампаніяй «Arounani Brothers of Damascus», амерыканскімі «Kimport Doll Company» і «Krug International Doll House». Высока цэняцца калекцыянерамі. Дзве шматфігурныя сюжэтныя кампазіцыі «Прадавец тканін і пакупніца» і «Жанчыны, якія размясціліся на дыване» (OIM A35694) захоўваюцца ў зборы Інстытута ўсходазнаўства Чыкагскага ўніверсітэта ў ЗША[1].
Мемуары правіць
Апублікавала ўспаміны аб сустрэчах з Г. А. Вырубавай і Р. Распуціным[1][3].
Зноскі
Літаратура правіць
- Радзинский Э. С. Распутин: жизнь и смерть // Радзинский Э. С. Сочинения в 7 т. Т. 6. — Москва: Вагриус, 2001. С. 447—449.
- Русецкий А. В., Русецкий Ю. А.. Художественная культура Витебщины: Поозерье, Подвинье, Верхнее Поднепровье (1918—1941). Монография. Витебск, ВГУ имени П. М. Машерова, 2014.
- Opera Diva and Doll Maker. The Dolls and Tableaux of Baronne Sandra Belling. By Tasha Vorderstrasse & Alison Whyte // News & Notes Members' Magazine. Issue 226 / summer 2015. The Oriental Institute of the University of Chicago. P. 18-20.
- Lost and Found: Rediscovery of 3 Important Cloth Dollmakers — Ingeborg Nielsen,
- Baronne Sandra Belling, Margit Szerelemhegyi / By Susan Hedrick // DOLLS: The Collector's Magazine. Volume 16, Issue № 8. October 1997.
Спасылкі правіць
- БЕЛЛИНГ (урожд. Невтонова) Александра Александровна Архівавана 3 кастрычніка 2017. (руск.)